Οι απώλειες
Τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά αποτελούν γιορτές οικογενειακής θαλπωρής. Έστω κι αν κάποιοι από εμάς έχουμε τις διαφωνίες μας με μέλη της οικογένειάς μας, κατά τη διάρκεια των εορτών, τις ξεχνάμε, μαζευόμαστε όλοι μαζί και προσπαθούμε να περάσουμε όσο πιο ευχάριστα μπορούμε. Έτσι και γίνεται: Τα πεθερικά, από εκεί που ήταν οι εκνευριστικοί γονείς του συντρόφου μας γίνονται «η γιαγιά και ο παππούς». Ο μπαμπάς μας, που τις υπόλοιπες μέρες του χρόνου παραπονιόμαστε ότι δεν μας βοηθά αρκετά, γίνεται «ο δικός μας, στοργικός μπαμπάς που μας αγαπά περισσότερο από τον καθένα». Η νύφη που ποτέ δεν συμπαθήσαμε ιδιαίτερα γίνεται αυτή που μας βοηθά με το τραπέζι, «η μητέρα των εγγονών μας».
Έτσι, το οικογενειακό τραπέζι, η ανταλλαγή των δώρων, το κλίμα αγάπης και συγχώρεσης, συντελούν στο να μας μείνουν τελικά – παρά τις ορισμένες εντάσεις λόγω κούρασης – μόνο καλές αναμνήσεις, που θα θυμόμαστε για μια ζωή.
Για όλους τους παραπάνω λόγους και «εξαιτίας» των καλών αναμνήσεων από τα κοντινά μας πρόσωπα, που δημιουργούν τα Χριστούγεννα, είναι φυσικό και επόμενο να θυμόμαστε κάθε χρόνο τέτοιες μέρες, περισσότερο από κάθε άλλη μέρα του χρόνου, τα πρόσωπα που χάσαμε από τις ζωές μας.
Αναπολούμε «εκείνα τα Χριστούγεννα που ο μπαμπάς μας έφτιαξε την τέλεια γαλοπούλα» ή που «παίξαμε όλοι μαζί επιτραπέζια» ή που «πήγαμε με τη μαμά μας μετά από καιρό στο θέατρο» και σκεφτόμαστε ότι φέτος δεν θα είναι το ίδιο χωρίς εκείνους.
Όλοι, όσοι έχουν βιώσει κάποια απώλεια, θυμούνται πάντοτε τα πρώτα Χριστούγεννα και την πρώτη Πρωτοχρονιά χωρίς το πρόσωπο που χάθηκε από τις ζωές τους.
Οι απώλειες δεν αφορούν αποκλειστικά κάποιο θάνατο, αν και αυτή αποτελεί την «χειρότερη» περίπτωση. Ακόμη κι ένας χωρισμός ύστερα από μια μακροχρόνια σχέση ή η κολλητή με την οποία τσακωθήκαμε, αποτελεί μια απώλεια.
Ο καταναλωτισμός και η κρίση
Αναμφίβολα, τα Χριστούγεννα αποτελούν την πιο καταναλωτική εποχή του χρόνου. Οι διαφημίσεις, τα έθιμα, τα δώρα, το τραπέζι, ο στολισμός, τα ταξίδια όλα «αναγκαστικά» κοστίζουν. Κάποιοι έχουν την οικονομική ευχέρεια να τα χαίρονται όλα αυτά. Οι περισσότεροι όμως, δεν έχουν καν τη δυνατότητα να ανταπεξέλθουν.
Μια μητέρα, που δεν έχει τη δυνατότητα να πάρει το δώρο που ζήτησε από τον Άι Βασίλη το παιδί της, αισθάνεται απογοητευμένη, αποτυχημένη ως μάνα και η κατάθλιψη που προκαλεί η οικονομική κατάθλιψη, μεγαλώνει.
Ένας πατέρας που δεν μπορεί να χαρίσει στην οικογένειά του το ταξίδι στην Disneyland που πάντα ονειρευόταν ή το οικογενειακό τραπέζι που της αξίζει, μόνο αρνητικά συναισθήματα μπορεί να αισθανθεί.
Η γιαγιά και ο παππούς, των οποίων η σύνταξη δεν φτάνει ούτε για να ζήσουν, αισθάνονται άσχημα που δεν μπορούν να πάρουν δώρα στα εγγόνια τους.
Ο απολογισμός
Το τέλος του χρόνου φέρνει και τον απολογισμό της χρονιάς. Οι περισσότεροι άνθρωποι κάνοντας έναν απολογισμό, είναι ιδιαίτερα απαιτητικοί από τους εαυτούς τους, με αποτέλεσμα να απογοητεύονται. «Κατάφερα να πάρω αύξηση;», «Πέρασα δημιουργικό χρόνο με τα παιδιά μου;», «Βρήκα δουλειά;», «Έβαλα χρήματα στην άκρη;», «Πέτυχα τους στόχους μου;». Αν οι περισσότερες απαντήσεις σε αυτά είναι «όχι», τότε αρχίζουμε να αισθανόμαστε ενοχές και θλίψη.
Οδηγός επιβίωσης στις γιορτές
Έχετε λογικές προσδοκίες: Μην περιμένετε να μείνουν όλοι ευχαριστημένοι από τα δώρα που τους πήρατε, ίσως κάτι τέτοιο να μην συμβεί και δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα με αυτό. Μην περιμένετε την τέλεια οικογενειακή θαλπωρή. Με κάποιους μπορεί να μην ταιριάζετε. Σταματήστε να τα σχεδιάζετε όλα τέλεια στο μυαλό σας και αφήστε τα πράγματα να κυλήσουν λογικά.
Αποδεχθείτε την κρίση: Η οικονομική κρίση δεν είναι ταμπού. Αποτελεί μέρος της ζωής όλων. Κανένας δεν θα σας κρίνει αν δεν είχατε χρήματα να σχεδιάσετε το τέλειο γιορτινό τραπέζι, να κάνετε τον τέλειο στολισμό ή να πάρετε το τελευταίο iPod στο παιδί σας. Έχετε στο νου σας ότι όλοι με τον έναν ή τον άλλο τρόπο βιώνουν την κρίση. Τα παιδιά από την άλλη, θα πρέπει να μάθουν να μην «κρέμονται» από τα δώρα, ζητώντας το πιο ακριβό, αλλά να τα αντιμετωπίζουν ως μια συμβολική ένδειξη αγάπης προς τον άλλο.
Ξεκουραστείτε: Αυτό το μέρος είναι λίγο δύσκολο στην εφαρμογή. Ίσως να μην έχετε τη δυνατότητα να πάρετε άδεια από τη δουλειά ή αν τα καταφέρετε, να πρέπει να αφιερώσετε χρόνο στην οικογένειά σας. Σε κάθε περίπτωση όμως, προσπαθήστε να αφιερώσετε χρόνο στον εαυτό σας. Για να είστε ευχαριστημένοι και ως εκ τούτου ευχάριστη προς τους άλλους θα πρέπει να είστε ξεκούραστοι.
Αναγνωρίστε τα συναισθήματά σας: Αποδεχτείτε ότι δεν μπορείτε να αποφύγετε τη θλίψη της απώλειας. Όλες οι γιορτές που συμβαίνουν σε ετήσια βάση, μας συνδέουν με το παρελθόν. Δεχτείτε ότι πάντα, αυτές τις μέρες, θα θυμάστε τα μέλη της οικογένειάς που δεν είναι πλέον μαζί σας, τους φίλους με τους οποίους «χαθήκατε», τη σχέση που θα μπορούσατε να είχατε κρατήσει. Εκφράστε τα συναισθήματά σας και προσπαθήστε να εκτιμήσετε τις καλές αναμνήσεις, να αισθανθείτε ευγνώμονες για αυτές και να εκφράσετε την αισιοδοξία σας για το μέλλον.
Εστιάστε στα σημαντικά: Τι ρόλο παίζουν, στην πραγματικότητα, τα χρήματα στην ευτυχία μας; Το πόσο σημαντικό ρόλο θα παίξουν στα συναισθήματά σας τα οικονομικά σας, τα δώρα, η εργασία σας εξαρτάται καθαρά από εσάς και από την οπτική γωνία με την οποία αντιμετωπίζετε τη ζωή. Επιχειρήστε να εστιάσετε σε αυτά που σας κάνουν πραγματικά ευτυχισμένους: Μια αγκαλιά από το σύντροφό σας, μια ζωγραφιά από το παιδί σας, μια ευχή από τους φίλους σας, η υγεία της οικογένειά σας.
