Τίποτα από τα παραπάνω, βέβαια, δεν αποτελεί πραγματική είδηση. Πώς είναι δυνατόν να μην βιώνει στρες σήμερα κάποιος που χάνει την δουλειά του, που δεν έχει κανένα άλλο εισόδημα, που έχει μικρά παιδιά, που καλείται να πληρώσει φόρους και έκτακτες εισφορές; Και σα να μην φτάνει η κρίση, οι άνθρωποι έχουν έναν σωρό ακόμα παράγοντες, είτε φυσικούς-χημικούς (π.χ. κάποιο πρόβλημα υγείας) είτε κοινωνικούς-ψυχολογικούς, που επιβαρύνουν την κατάσταση.
Από την άλλη, συναντάμε συχνά και ανθρώπους που έχουν την έμφυτη ικανότητα να διαχειρίζονται τις στρεσογόνες καταστάσεις που βιώνουν έτσι ώστε να συνεχίζουν μπροστά, χωρίς, τουλάχιστον, να κινδυνεύει η υγεία τους. Πάνω σε αυτό, η σύγχρονη ψυχολογία, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη δυναμική αλληλεπίδραση του ατόμου με το περιβάλλον, θεωρεί ότι οι επιδράσεις των στρεσογόνων παραγόντων τροποποιούνται από τον τρόπο με τον οποίο το άτομο ερμηνεύει και βιώνει τους παράγοντες αυτούς. Συνεπώς, είναι κατά πολύ στο χέρι μας να επιτρέψουμε ή όχι στο στρες να μας κάνει κακό.
Τι λένε οι έρευνες
Αμέτρητες είναι οι έρευνες που δημοσιεύονται σε τακτά χρονικά διαστήματα για να υπενθυμίσουν πόσο βλαβερό είναι το στρες για την υγεία μας: Υπολογίζεται ότι 50% των προβλημάτων του σύγχρονου ανθρώπου σχετίζονται, άμεσα ή έμμεσα, με το στρες. Μελέτη σε ενήλικες άνδρες διαπίστωσε ότι όσοι είχαν βίωσει τουλάχιστον τρία σημαντικά στρεσογόνα γεγονότα στη ζωή τους παρουσιάζουν υπερτριπλάσια θνησιμότητα.
Άλλη έρευνα που δημοσιεύτηκε φέτος αναφέρει ότι άνθρωποι που βιώνουν καθημερινά στρες, έστω και σε μικρό βαθμό, κινδυνεύουν από συρρίκνωση του εγκεφάλου τους. Η φαιά ουσία, δηλαδή, καταστρέφεται με αποτέλεσμα οι αντιστάσεις μας σε επικίνδυνες επιθυμίες, απερίσκεπτες αντιδράσεις και εθισμούς να εξασθενούν.
Σύμφωνα με τον αναπληρωτή καθηγητή κοινωνικής ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Γιάννη Τούντα, «οι επιπτώσεις των στρεσογόνων διεργασιών στην υγεία διακρίνονται σε άμεσες και μακροπρόθεσμες. Στις άμεσες επιπτώσεις περιλαμβάνονται ο πόνος στην πλάτη, οι μυϊκοί σπασμοί, οι ταχυπαλμίες, τα οφθαλμολογικά προβλήματα, ο πονοκέφαλος, τα δερματικά εξανθήματα, η κόπωση. Μακροπρόθεσμα, βέβαια, το στρες μπορεί να προκαλέσει σοβαρά νοσήματα, τα οποία συνήθως εκδηλώνονται 6-18 μήνες μετά από ένα σημαντικό στρεσογόνο γεγονός». Κάποια από αυτά τα προβλήματα είναι τα καρδιαγγειακά και η αρτηριακή υπέρταση.
Σύμφωνα με τον κ. Τούντα, με τη μακροχρόνια έκθεση του στρες σχετίζονται επίσης το γαστρικό έλκος και ο χρόνιος πονοκέφαλος, ενώ το στρες, λένε μελέτες, μπορεί να σχετίζεται και με την ρευματοειδή αρθρίτιδα, την πολλαπλή σκλήρυνση, την κολίτιδα, τις αλλεργίες, τις ψυχικές διαταραχές και με ορισμένα κακοήθη νεοπλάσματα.
Φυσικά, το στρες μπορεί να προκαλέσει ανωμαλίες στην καθημερινή μας ζωή και στον ύπνο μας. Κάνει τους ανθρώπους πιο ευερέθιστους και επηρεάζει τον τρόπο που εργάζονται και την προσπάθεια που καταβάλλουν, ενώ μειώνει την δυνατότητα για μάθηση.
Τόσο στρες αρκεί
Είναι αδύνατο να αποφευχθεί οποιοδήποτε στρεσογόνο γεγονός στην ζωή ενός ανθρώπου –προβλήματα θα υπάρχουν πάντα, άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο σημαντικά. Και είναι πολύ δύσκολο να διώξει κανείς εντελώς το στρες από την καθημερινότητά του. Αυτό που μπορεί κανείς να κάνει, όμως, σύμφωνα τουλάχιστον με τους επιστήμονες, είναι να οργανώσει ένα στρατηγικό πλάνο το οποίο θα τον βοηθήσει να μειώσει τα συμπτώματα του στρες, ωφελώντας ταυτόχρονα την υγεία του.
Η διατροφή και η άσκηση είναι δύο σπουδαία όπλα κατά του στρες. Πιο συγκεκριμένα, τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C, Μαγνήσιο και Ω-3 λιπαρά οξέα προστατεύουν τον οργανισμό και ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Η δε άσκηση, ειδικά η αερόβια, βοηθά στην παραγωγή ενδορφινών, των ορμονών της ευτυχίας. Αντίστοιχο ρόλο παίζει και το σεξ, αλλά και το μασάζ.
Παράλληλα πρέπει να αλλάξουν και οι ίδιοι οι άνθρωποι τον τρόπο που σκέφτονται και λειτουργούν. Οι ειδικοί συνιστούν, ως πρώτο βήμα, να θέτει κανείς έναν μικρό στόχο κάθε φορά, επικεντρώνοντας τις προσπάθειες και την προσοχή του σε αυτόν και να αποφεύγει να αναλαμβάνει παραπάνω υποχρεώσεις από αυτές που πιστεύει πως αντέχει. Κι αν το στρες δείχνει να λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις, με κρίσεις άγχους και ψυχοσωματικά προβλήματα, η επίσκεψη σε έναν ψυχοθεραπευτή αποτελεί πάντα λειτουργική λύση.
