Τα τελευταία χρόνια πληθαίνουν τα κρούσματα σχολικού εκφοβισμού στα ελληνικά σχολεία. Η παρενόχληση μπορεί να είναι σωματική, λεκτική ή συναισθηματική. Μπορεί να έχει τη µορφή της ανοιχτής επίθεσης (πχ βρισιές, προσβολές, ξύλο, σπρώξιµο κτλ.) ή τη µορφή του έµµεσου εκφοβισµού, µε περισσότερο συγκεκαλυμμένο τρόπο (πχ διάδοση φηµών, εξοστρακισµός από τις παρέες).
Όταν αντιληφθούμε ότι ένα παιδί παρενοχλείται από άλλα παιδιά στο σχολείο πρέπει να παρέμβουμε άμεσα και αποτελεσματικά προκειμένου να το προστατέψουμε. Πολλοί γονείς αλλά και εκπαιδευτικοί θεωρούν ότι δεν χρειάζεται να παρέμβουν γιατί το παιδί πρέπει να «μάθει» να προστατεύει τον εαυτό του για να μπορεί να αντιμετωπίζει τις δυσκολίες στην ενήλικη ζωή. Αυτή η προσέγγιση είναι λανθασμένη. Τα παιδιά οφείλουμε να τα προστατεύουμε γιατί αν αφήσουμε ένα παιδί να θυματοποιείται υπάρχει κίνδυνος να εκδηλώσει προβλήματα συμπεριφοράς.
Η στάση του γονιού πρέπει να είναι υποστηρικτική, να δίνει «χώρο» στο παιδί να συζητάει τις εμπειρίες του στο σχολείο. Πέρα όμως από καλός ακροατής ο γονιός πρέπει να μπορεί να δώσει και λύσεις στο παιδί: αυτές οι λύσεις θα προκύπτουν μέσα από τη συνεργασία του γονιού με το σχολείο. Ουσιαστικά ο γονιός μαζί με το δάσκαλο του παιδιού θα πρέπει να καταστρώσουν κάποιες στρατηγικές «προστασίας» του παιδιού: πχ να ξέρει ότι μπορεί να απευθυνθεί στο δάσκαλο αν κάποιος το ενοχλήσει. Αποφεύγουμε να ενισχύσουμε «εκδικητικές» συμπεριφορές γιατί συνήθως δεν αποδίδουν. Αντίθετα μπορούμε να διερευνήσουμε μαζί με το παιδί τρόπους αντίδρασης ή ακόμα και τις πιθανές αιτίες στοχοποίησης του.
Από την πλευρά του, το σχολείο έχει τον πιο μεγάλο ρόλο στην αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων. Υπάρχουν πλέον «οδηγίες» με στρατηγικές διαχείρισης συμπεριφορών σχολικού εκφοβισμού, στρατηγικές στις οποίες μπορούν να έχουν πρόσβαση οι εκπαιδευτικοί, αν χρειαστεί. Συνοπτικά έχει ιδιαίτερη σημασία να αντιμετωπιστεί ο θύτης με σωστό τρόπο: Η αυστηρή τιμωρία του μπορεί να έχει αρνητικό αποτέλεσμα. Η σωστή προσέγγιση του θύτη, που θα τον βοηθήσει να αλλάξει την συμπεριφορά του είναι η πιο αποτελεσματική λύση. Το σχολικό πλαίσιο είναι επιπλέον υπεύθυνο να προστατέψει το μαθητή-θύμα και να το ενθαρρύνει να καταγγέλλει πράξεις παρενόχλησης.
Επιπλέον, θα πρέπει να ευαισθητοποιηθεί όλη η σχολική κοινότητα – μαθητές και εκπαιδευτικοί- ώστε συμπεριφορές παρενόχλησης να μην είναι ανεχτές και να καταγγέλλονται άμεσα.
*Η Έλενα Γιουρούκου είναι Νευροψυχολόγος Ευρωκλινικής Παίδων
