Τι είναι η αγχώδης διαταραχή και πώς την ξεχωρίζουμε από το απλό άγχος;
Το φυσιολογικό άγχος είναι αναμενόμενο για μια νέα μητέρα που έχει βιώσει την εγκυμοσύνη, την κύηση, τον τοκετό και τον ερχομό ενός παιδιού. Όπως επισημαίνει η ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια κ. Ρομίνα Σαλούστρου, αυτό που το διαχωρίζει από την αγχώδη διαταραχή είναι η διάρκεια -το αίσθημα υπερβολικού άγχους ή ανησυχίας πρέπει να εκδηλώνεται τις περισσότερες μέρες για διάστημα τουλάχιστον 6 μηνών- αλλά και το αποτέλεσμα. Μια νέα μητέρα μπορεί να αγχωθεί για το πώς θα φροντίσει το μωρό της αλλά να προσπαθεί να αξιοποιεί το άγχος της στην καθημερινότητά της.
Αντίθετα, μια μητέρα με αγχώδη διαταραχή, δεν μπορεί πλέον να ελέγξει την ανησυχία της με αποτέλεσμα η καθημερινότητά της να γίνεται ακόμα πιο δύσκολη. Η λειτουργικότητά της επηρεάζεται αρνητικά τόσο όσο προς τη φροντίδα του παιδιού αλλά όσο και όσο προς άλλες πτυχές της ζωής σε κοινωνικό και επαγγελματικό επίπεδο. Η απόσυρση από την προσπάθεια είναι επίσης ένα πιθανό σενάριο σε αυτή την περίπτωση, γι’ αυτό και χρειάζεται μια εξαιρετικά προσεκτική αντιμετώπιση.
Ποια είναι τα συμπτώματα της αγχώδους διαταραχής
Η αγχώδης διαταραχή μπορεί να εκδηλωθεί με τα εξής συμπτώματα:
-Σωματικά
Ταχυπαλμίες, σφίξιμο στο στήθος, κόπωση, απώλεια όρεξης, αΰπνίες και πιθανώς πόνοι στους μύες ή/και μυϊκοί σπασμοί.
-Πνευματικά
Διαρκής ανησυχία ακόμα κι αν δεν υπάρχει λόγος και υιοθέτηση των χειρότερων σεναρίων σε κάθε περίπτωση.
-Στη συμπεριφορά
Υπερένταση, εγρήγορση, δυσκολία στη συγκέντρωση, ευερεθιστότητα, τάση επιβεβαίωση ότι τα κάνεις όλα σωστά, «διπλοτσεκάρεις» το καθετί και γίνεσαι απίστευτα προσεκτική.
Η αγχώδης διαταραχή συνδέεται με την επιλόχεια κατάθλιψη;
*Φωτογραφία: sunrisehouse.com
Το αμέσως επόμενο εύλογο ερώτημά μας στην κ. Σαλούστρου ήταν εάν η αγχώδης διαταραχή έχει άμεση σχέση με την επιλόχεια κατάθλιψη, που ταλαιπωρεί πολλές γυναίκες μετά τον τοκετό. Η ψυχολόγος μας απάντησε χαρακτηριστικά: «Κάθε ψυχική και μη διαταραχή σχετίζεται με κάποιες άλλες. Ένα άτομο που νιώθει ευάλωτο μπορεί να αναπτύξει μια διαταραχή που θα το οδηγήσει σε μια άλλη φάση ζωής με αποτέλεσμα να εκδηλώσει και μία άλλη διαταραχή, χωρίς όμως αυτό να είναι απαραίτητο. Επομένως, αυτές οι δύο καταστάσεις μπορεί να σχετίζονται, αλλά το πιο σημαντικό είναι το πώς θα δράσει το άτομο σε κάθε περίπτωση».
Εμφανίζεται μόνο σε νέες μητέρες;
«Το άγχος μου με έπνιγε, ένιωθα ότι πνιγόμουν, ίδρωνα, ήμουν ευέξαπτη και το βράδυ σκεφτόμουν όλα όσα με ανησυχούσαν. Ήταν σαν να υπήρχε μία λίστα με όλα αυτά που με άγχωναν μέσα στο μυαλό μου και δεν με άφηναν να κοιμηθώ. Δεν ήμουν ο εαυτός μου. Ήθελα να ξέρω τι έχω αλλά δεν μπορούσα να καταλάβω, γεγονός που έκανε την ανησυχία μου ακόμα μεγαλύτερη». Η μαρτυρία αυτή ανήκει σε μια γυναίκα που γέννησε το τρίτο της παιδί και που δεν είχε βιώσει κάτι αντίστοιχο τις 2 προηγούμενες φορές που έγινε μητέρα.
*Φωτογραφία: todaysparent.com
Ενώ το λογικό είναι η αγχώδης διαταραχή να εκδηλώνεται σε νέες μητέρες, δεν είναι απαραίτητο. Κάθε φάση στη ζωή μας είναι μοναδική και η γυναίκα μπορεί να έρθει αντιμέτωπη με πολλά πρακτικά και μη θέματα, που μέχρι τότε δεν είχε αντιμετωπίσει. Παράλληλα, με τον ερχομό ενός παιδιού, είτε είναι το πρώτο είτε όχι, επαναπροσδιορίζεται η σχέση του ζευγαριού, οι ρόλοι στην οικογένεια αλλάζουν και η αγωνία για το μέλλον αυξάνεται, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολικό άγχος ή/ και σε αγχώδη διαταραχή.
Τι κερδίζει μία νέα μητέρα με την ψυχοθεραπεία
Όπως αναφέραμε, η συσχέτιση της αγχώδους διαταραχής με την επιλόχεια κατάθλιψη δεν είναι απαραίτητη, όμως και πάλι η ψυχοθεραπεία μπορεί να λειτουργήσει προληπτικά ώστε να προστατεύσει τη γυναίκα από μια εξίσου δύσκολη κατάσταση και έτσι να κινδυνεύει λιγότερο στο μέλλον. Σε κάποιες περιπτώσεις, η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να δράσει συμπληρωματικά αφού, όπως αναφέρει η ψυχολόγος, η παράλληλη φροντίδα οργανικού και ψυχολογικού επιπέδου είναι σημαντική. Το πρώτο βήμα είναι η προσωπική απόφαση της νέας μητέρας να προσπαθήσει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα για να μπορέσει στη συνέχεια να προχωρήσει και να χαρεί τη μητρότητα!
Φυσικά, εξίσου σημαντική με τη θεραπεία είναι και η στήριξη του συντρόφου και του άμεσου περιβάλλοντος της γυναίκας. Η βοήθεια τόσο σε πρακτικό επίπεδο, ελαφρύνοντας όσο γίνεται την καθημερινότητά της, αλλά και σε ψυχολογικό με την υποστήριξη που θα της δείξουν οι οικείοι της μπορεί να κάνουν τη διαφορά.
