Οι «εχθροί» της γονιμότητας στη γυναίκα
Ηλικία: Ο κυριότερος παράγοντας που επηρεάζει τη γονιμότητα της γυναίκας είναι η ηλικία της. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι, όταν η γυναίκα γίνεται 36 ετών, η μηνιαία πιθανότητα φυσικής σύλληψης μειώνεται κατά το ήμισυ σε σύγκριση με την αντίστοιχη πιθανότητα στην ηλικία των 20 ετών. Είναι σαφές, λοιπόν, ότι η γονιμότητα φθίνει σημαντικά όσο αυξάνεται η ηλικία της υποψήφιας μητέρας και για το λόγο αυτό κάθε γυναίκα πρέπει να κατανοήσει πως ο χρόνος είναι πολύτιμος.
Διατροφή: Ο τρόπος ζωής (άγχος, αλκοόλ, νικοτίνη) και το αυξημένο σωματικό βάρος δρουν σε συνέργεια και αρνητικά στη διαδικασία της σύλληψης. Μια διατροφή σύμφωνη με το μεσογειακό πρότυπο, το οποίο εστιάζει ουσιαστικά σε δίαιτα πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ψάρι και δημητριακά, σε συνδυασμό με αύξηση της σωματικής δραστηριότητας και έλεγχο του σωματικού βάρους, συντελεί στη βελτίωση της γονιμότητας.
Παχυσαρκία: Στη γυναίκα, η παχυσαρκία επιδρά δυσμενώς στη διαδικασία αναπαραγωγής με πολλούς μηχανισμούς. Επηρεάζει την ωοθυλακιορρηξία και τη φυσική σύλληψη, την έκβαση της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και, τέλος, τη φυσιολογική πορεία της εγκυμοσύνης και του τοκετού. Να σημειώσουμε ότι δεν εμφανίζουν όλες οι παχύσαρκες γυναίκες υπογονιμότητα, όμως έχουν τριπλάσια πιθανότητα να παρουσιάσουν προβλήματα στην αναπαραγωγή σε σύγκριση με τις γυναίκες φυσιολογικού βάρους και αντίστοιχης ηλικίας. Επιπλέον, πρέπει να υπογραμμιστεί ότι και το πολύ χαμηλό σωματικό βάρος, σε γυναίκες που ασκούνται πολύ και σε γυναίκες με ψυχογενή ανορεξία, επηρεάζει εξίσου αρνητικά την ωοθυλακιορρηξία και τη γονιμότητα.
Έκτρωση: Σύμφωνα με στατιστικές, μία στις 200 εκτρώσεις οδηγεί σε υπογονιμότητα λόγω φλεγμονών στις σάλπιγγες και συμφύσεων στην ενδομητρική κοιλότητα. Σήμερα, που οι διακοπές κύησης γίνονται σε νοσοκομεία και τηρούνται οι κανόνες αντισηψίας, ο κίνδυνος μπορεί να είναι μικρότερος, αλλά όχι ανύπαρκτος.
Λοίμωξη: Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα αποτελούν βασικό κίνδυνο για τη γονιμότητα, με πρωταγωνιστή τα χλαμύδια. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται έξαρση στις λοιμώξεις από χλαμύδια, τα οποία προκαλούν τραχηλίτιδα, ενδομητρίτιδα και σαλπιγγίτιδα, με αποτέλεσμα αδυναμία σύλληψης ή επαναλαμβανόμενες αποβολές. Έμφαση πρέπει να δοθεί στην πρόληψη, με τη συστηματική χρήση προφυλακτικού και την αποφυγή συχνής εναλλαγής ερωτικών συντρόφων. Επιπλέον, κάθε γυναίκα οφείλει να απευθύνεται αμέσως στο γυναικολόγο της για οποιαδήποτε άτυπη ενόχληση στον κόλπο ή άλγος χαμηλά στην κοιλιακή χώρα.
Αντισύλληψη: Τα αντισυλληπτικά δισκία δεν επηρεάζουν την αναπαραγωγική ικανότητα της γυναίκας. Αντίθετα, ασκούν ευεργετική δράση στη γονιμότητα με το να προστατεύουν από κύστεις ωοθηκών, ενδομητρίωση και ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες. Φυσικά, η λήψη τους πρέπει να συνδυάζεται με τη χρήση προφυλακτικού για την αποφυγή των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων. Κάθε γυναίκα οφείλει να ενημερώνεται για τις μεθόδους αντισύλληψης από το γυναικολόγο της και όχι από το οικογενειακό ή το φιλικό της περιβάλλον.
Εγχειρήσεις: Εγχειρήσεις στην κοιλιακή χώρα, ακόμα και μια απλή σκωληκοειδεκτομή, μπορούν να επηρεάσουν τη γυναικεία γονιμότητα.
Συστηματική νόσος και φάρμακα: Οι θυρεοειδοπάθειες, ο σακχαρώδης διαβήτης και τα αυτοάνοσα νοσήματα μπορεί να προσβάλουν τη γονιμότητα της γυναίκας και πρέπει να αντιμετωπίζονται ανάλογα. Επιπλέον, φάρμακα όπως ψυχοτρόπες ουσίες, χημειοθεραπευτικά και μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, ενδέχεται να υπεισέρχονται στο μηχανισμό ωρίμανσης και ρήξης του ωοθυλακίου. Πρέπει λοιπόν να αποφεύγεται η άσκοπη και χωρίς ιατρική σύσταση λήψη φαρμακευτικών παραγόντων.
Για τον άνδρα
Οι «εχθροί» της γονιμότητας στον άνδρα:
• Παχυσαρκία.
• Κάπνισμα, αλκοόλ και εξαρτησιογόνες ουσίες.
• Κινητό τηλέφωνο, δίκτυο wi-fi και άλλες ακτινοβολίες.
• Μη ισορροπημένη διατροφή.
• Συμπληρώματα άγνωστης προέλευσης και αναβολικά.
• Αύξηση της θερμοκρασίας των όρχεων: κρυψορχία, καθιστική εργασία, στενά εσώρουχα και παντελόνια, τοποθέτηση φορητών υπολογιστών στους μηρούς.
• Λοιμώξεις.
• Τραυματισμοί των γεννητικών οργάνων.
• Κιρσοκήλη.
• Άγχος, ανεργία, αβεβαιότητα και μειωμένα εισοδήματα.
• Προχωρημένη ηλικία.
• Κατάχρηση φαρμάκων και κυρίως αντιβιοτικών.
(*) Ο Ιωάννης Χ. Κατσάκος είναι MD, M.Sc. Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος, Συνεργάτης ΜΗΤΕΡΑ.
Πηγή: Art & Life
