Yoga και Pilates: Από τη θεωρία...
Η γιόγκα είναι ινδικό φιλοσοφικό σύστημα και μορφή ασκητισμού. Η λέξη γιόγκα είναι σανσκριτική και κυριολεκτικά σημαίνει «ζυγός», αλλά μεταφορικά δηλώνει την σύζευξη αντίθετων ή σκόρπιων δυνάμεων και ενεργειών, την ένωση του ανώτερου με το κατώτερο, του εσωτερικού με το εξωτερικό, την χαλιναγώγηση, την πειθαρχία, την σύνδεση και την αρμονία των επιπέδων ύπαρξης. Ξεκίνησε στις Ινδίες πριν από 3.700 χρόνια και προϋπήρχε του βουδισμού και του ινδουισμού.
Παρόλο που πρόκειται για ένα ξεκάθαρα φιλοσοφικό σύστημα, περιέχει επιπλέον μια πρακτική ασκητική πλευρά. Για εμάς τους δυτικούς είναι πάνω απ'όλα μια μέθοδος ορθοσωμίας και συνειδητής αναπνοής, ασκητισμού και σωματικού εξαγνισμού. Είναι, βέβαια, και μια μέθοδος ενδοσκόπησης, αυτογνωσίας, εσωτερικής αναζήτησης, αυτοθεραπείας και πνευματικής επίγνωσης. Όταν οι ασκούμενοι εδραιώνονται στην μηχανική συμπεριφορά της Yoga, αποτινάσσουν τους εθισμούς, τις φοβίες, τις νοητικές εντάσεις και αποκτούν ηρεμία και διαύγεια.
Η μέθοδος Pilates είναι ένα ολοκληρωμένο και αυτόνομο σύστημα εκγύμνασης. Επικεντρώνεται στη συμμετρική στάση του σώματος, στον έλεγχο της αναπνοής, στην συνολική ενδυνάμωση με έμφαση στους μύες του κορμού, στη σταθεροποίηση της λεκάνης, της σπονδυλικής στήλης καθώς και στην ευλυγισία των μυών και στην κινητικότητα των αρθρώσεων. Κατά τη διάρκεια της άσκησης το σώμα δεν υπερβαίνει το φυσιολογικό εύρος κίνησης των αρθρώσεων, γι'αυτό και πρόκειται για ένα άριστο σύστημα αποκατάστασης, ιδανικό για όλες τις κατηγορίες ασκούμενων.
Ο δημιουργός της μεθόδου Joseph Hubertus Pilates γεννήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 1880 στη Γερμανία, από μητέρα Γερμανίδα και πατέρα Έλληνα. Στο τέλος του πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου τοποθετήθηκε μαζί με άλλους Γερμανούς ομογενείς του σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Lancaster της Αγγλίας. Εκεί δίδαξε πάλη, αυτοάμυνα και άρχισε να αναπτύσσει το σύστημα που μετέπειτα ονόμασε «Contrology» (Έλεγχος). Επίσης, αφαιρώντας τα ελατήρια από τα κρεβάτια των ασθενών του στρατοπέδου και προσαρμόζοντας ιμάντες, δημιούργησε τα πρώτα «μηχανήματα» της μεθόδου του, τα οποία αποτέλεσαν προσχέδιο για τα σημερινά Cadilac και Reformer (όργανα γυμναστικής για Pilates).
Ο ίδιος ο J. Pilates εμπνεύστηκε από τη Yoga, το Zen, από δυτικές φιλοσοφίες και ιδέες περί φυσικής αγωγής των αρχαίων Ελλήνων και Ρωμαίων. Συνδύασε την πνευματική συγκέντρωση και συγκεκριμένες αναπνοές από τη γιογκική φιλοσοφία με τη θεωρία της ενόργανης γυμναστικής. Πολύ πιο μπροστά από την εποχή του, o Pilates αντιμετώπισε την άσκηση σαν ολιστική θεραπεία δίνοντας έμφαση στο ότι η μέθοδος θα πρέπει να «δουλεύει» το σώμα σαν σύνολο για να είναι πιο λειτουργικό, να διορθώνει την κακή στάση, να βελτιώνει τη φυσική κατάσταση, να αφυπνίζει το μυαλό και να ανυψώνει το πνεύμα.
...στην πράξη
Αναπόφευκτα, λοιπόν, καθώς η Pilates έχει δεχθεί επιρροές από τη Yoga, οι ομοιότητές των δύο μεθόδων εκγύμνασης είναι πολλές. Συγκεκριμένα, και οι δύο στοχεύουν στη βελτίωση της ισορροπίας, της ευλυγισίας και της μυϊκής συναρμογής. Στο επίκεντρο και των δύο είναι ο έλεγχος της αναπνοής, με τη διαφορά ότι στην Pilates η εισπνοή γίνεται από τη μύτη και η εκπνοή από το στόμα, ενώ στη Yoga εισπνοή κ εκπνοή γίνονται από τη μύτη.
Μερικές ακόμα ομοιότητες είναι ο συντονισμός σώματος και πνεύματος, η έμφαση στη σωστή στάση σώματος, την αύξηση της κινητικότητας, η θετική επίγνωση του σώματος, η μείωση του στρες, του άγχους και της κατάθλιψης, η βελτίωση του ύπνου, η μείωση των σωματικών πόνων και της αρτηριακής πίεσης, η εξισορρόπηση των ορμονών, η ενδυνάμωση του ανοσοποιητικού, η βελτίωση της καρδιακής και αναπνευστικής λειτουργίας, η βελτίωση της μνήμης, της συγκέντρωσης αλλά και της διάθεσης.
Από την άλλη, υπάρχουν και διαφορές ανάμεσα στις δύο μεθόδους. Στις Pilates δίνεται περισσότερη έμφαση στη βελτίωση του συντονισμού και του ελέγχου, την ενδυνάμωση κυρίως του κορμού, αλλά και στην αποκατάσταση τυχόν τραυματισμών. Παράλληλα, πρόκειται για άσκηση με έντονη κίνηση.
Η Yoga θα μπορούσε κανείς να πει ότι αποτελεί τρόπο ζωής, με βασικό στόχο την αύξηση της ζωτικής ενέργειας. Δίνει έμφαση στις βαθιές και έντονες διατάσεις του σώματος, ενώ ταυτόχρονα στοχεύει στην εξισορρόπηση ανάμεσα στα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου. Επιπλέον, βοηθά στη μείωση της κατακράτησης τοξινών, στη βελτίωση του πεπτικού, του αναπαραγωγικού και του απεκκριτικού συστήματος, ενώ ενισχύει και την αυτο-συνείδηση, τη θέληση, την αυτοκυριαρχία, την υπευθυνότητα αλλά και την ηθική δύναμη.
Τελικά, να επιλέξω Yoga ή Pilates;
«Στη ζυγαριά της 'καλύτερης μορφής άσκησης' δεν κερδίζει κάποια από τις δύο», λέει η κ. Βουράκη «καθώς και οι δύο μέθοδοι έχουν εξίσου σημαντικά οφέλη, τα οποία σε πολλές περιπτώσεις συμπίπτουν». Η ίδια συμβουλεύει, λοιπόν, τις ασκούμενες να επιλέξουν, βάσει των παραπάνω, την άσκηση που ταιριάζει στην ιδιοσυγκρασία τους ή να δοκιμάσουν έναν συνδυασμό των δύο μεθόδων. «Για μέγιστα αποτελέσματα, μάλιστα, μια καλή ιδέα είναι να εντάξουν στο πρόγραμμα προπόνησής τους και την αερόβια άσκηση, καθώς οι δύο παραπάνω μέθοδοι δεν περιλαμβάνουν τέτοιου είδους ασκήσεις».
