Δικλίδες ασφαλείας
Τα συμπληρώματα που κυκλοφορούν στην Ελλάδα θα πρέπει να έχουν πάρει έγκριση ή έστω πιστοποίηση από τον ΕΟΦ προκειμένου να κυκλοφορούν νόμιμα στη χώρα. Αν επιλέξετε κάποιο συμπλήρωμα το οποίο δεν διατίθεται στην Ελλάδα αλλά, παραδείγματος χάριν, στην Αμερική, αυτό θα πρέπει να έχει πάρει έγκριση από τον FDA (τον αντίστοιχο αμερικανικό ΕΟΦ). Μία ακόμα δικλείδα ασφαλείας είναι να πωλείται το συμπλήρωμα αυτό από τα φαρμακεία και να μην είναι προϊόν άγνωστης προέλευσης.
Επικοινωνία με τον παρασκευαστή
Αν ετοιμάζεστε να προμηθευτείτε ή να καταναλώσετε ένα συμπλήρωμα που δεν αγοράσατε από το φαρμακείο αλλά π.χ. μέσω μίας τηλεοπτικής διαφήμισης, βεβαιωθείτε ότι πίσω από τη διαφήμιση υπάρχει μία σοβαρή, επώνυμη εταιρία. Αν δεν καταφέρετε να μιλήσετε με κάποιο φυσικό πρόσωπο, το οποίο να μπορεί να σας δώσει σαφείς απαντήσεις σε ενδεχόμενες απορίες σας ή αν δεν υπάρχουν στοιχεία επικοινωνίας του παρασκευαστή στην συσκευασία που κρατάτε στα χέρια σας, αυτό είναι αιτία προβληματισμού.
Παρατηρήστε την συσκευασία
Ο νομός ορίζει πάνω σε κάθε προϊόν της κατηγορίας των συμπληρωμάτων να αναγράφονται αναλυτικά τα συστατικά, αλλά και οι ποσότητες του καθενός σε γραμμάρια, μιλιγκράμ και μικρογραμμάρια. Θα πρέπει, επίσης, να αναγράφεται και η Προτεινόμενη Ημερήσια Δόση του κάθε συμπληρώματος, προκειμένου αυτό να λαμβάνεται σωστά και με ασφάλεια.
Πόσο αποτελεσματικά είναι;
Τα οφέλη που προσφέρουν στην υγεία τα συμπληρώματα διατροφής είναι από πολλούς επιστήμονες υπό αμφισβήτηση. Παρόλο που ο ΕΟΦ ορίζει το κάθε προϊόν στη συσκευασία του να αναφέρει τα επιστημονικώς αποδεδειγμένα οφέλη του, οι ειδικοί λένε ότι πολλά από αυτά αναφέρουν οφέλη που δεν έχουν επαρκή επιστημονική βάση. Ενδεχομένως, δηλαδή, να έχουν προέλθει από μικρής κλίμακας μελέτες, οι οποίες τις περισσότερες φορές δεν έχουν καν πραγματοποιηθεί σε πραγματικό δείγμα ανθρώπων. Ακόμα, λοιπόν, κι αν δεν βλάπτουν τον οργανισμό, μπορεί απλά να μην του προσφέρουν τίποτα, ή αυτό που του προσφέρουν να είναι, στην καλύτερη περίπτωση, αποτέλεσμα placebo.
Κανένα χάπι δε μπορεί να αντικαταστήσει την υγιεινή διατροφή
Οι ειδικοί λένε ότι το κατά πόσο ένα άτομο χρειάζεται κάποιο συμπλήρωμα διατροφής έχει να κάνει με το διαιτολόγιό του, με το κατά πόσο δηλαδή ακολουθεί κάποια ισορροπημένη δίαιτα. Στην συνέχεια, επαγγελματίας διατροφολόγος θα κρίνει αν από την διατροφή του ατόμου αυτού λείπουν θρεπτικά στοιχεία, ποια είναι αυτά και πώς θα τα καλύψει. Αν το άτομο αυτό, για τον οποιονδήποτε λόγο, δε μπορεί να καλύψει τις θρεπτικές του ανάγκες μέσω της διατροφής του, τότε μπορεί ο διατροφολόγος να του χορηγήσει κάποια πολυβιταμίνη. Όταν, όμως, το άτομο ακολουθεί σωστή, ισορροπημένη δίαιτα, το πιθανότερο είναι ότι δεν θα την χρειαστεί ποτέ.
Χρειάζεστε μεγεθυντικό φακό για να διαβάσετε τις προειδοποιήσεις και παρενέργειες;
Προϊόντα τύπου πολυβιταμινών και συμπληρωμάτων, τα οποία δεν έχουν ελεγχθεί από τον ΕΟΦ ή από κάποιον ξένο επίσημο οργανισμό, θα πρέπει να το αναγράφουν εμφανώς στη συσκευασία τους. Ψάχνετε να βρείτε κάποια τέτοια προειδοποίηση στο συμπλήρωμα που μόλις αγοράσετε από ένα online κατάστημα; Ίσως χρειαστείτε μεγεθυντικό φακό. Και ίσως, όταν την δείτε, να ανακαλύψετε πολλές ακόμα προειδοποιήσεις, καθώς και πιθανές παρενέργειες που μπορεί να σας κάνουν να αλλάξετε γνώμη για την κατανάλωσή του.
Δεν υπάρχει μαγικό χάπι απώλειας βάρους
Για τις περισσότερες γυναίκες το μεγάλο «ψάρωμα» έρχεται με διαφημίσεις τύπου «πήρα αυτό το χάπι και έχασα 20 κιλά σε έναν μήνα». Μέσα στην απόγνωσή τους, πολλοί άνθρωποι είναι διατεθειμένοι να ξοδέψουν πολλά χρήματα σε χάπια αδυνατίσματος, θέτοντας πιθανώς σε κίνδυνο την υγεία τους και συχνά χωρίς να βλέπουν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, υπάρχουν συμπληρώματα απώλειας βάρους που μπορεί να κάνουν δουλειά και άλλα που δεν κάνουν απολύτως τίποτα. Αυτό που τονίζουν, όμως, όλοι είναι ότι η απώλεια βάρους έρχεται από την ισορροπημένη διατροφή και την άσκηση. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο μπορεί ένας καλός λιποδιαλύτης να επιταχύνει τα αποτελέσματα, αλλά όχι να κάνει θαύματα και σίγουρα όχι να «δουλέψει» από μόνος του.
«Φυσικό» δεν σημαίνει και «ασφαλές»
Στη φύση υπάρχουν αμέτρητες ουσίες που μπορεί να αποδειχθούν επικίνδυνες. Πολλά από τα «δημοφιλή» συμπληρώματα διατροφής της περασμένης δεκαετίας, για παράδειγμα, περιείχαν εφέδρα, ένα ασιατικό βότανο που κάποια στιγμή αποδείχθηκε ότι ανεβάζει την αρτηριακή πίεση και τελικά η κυκλοφορία των συγκεκριμένων συμπληρωμάτων απαγορεύτηκε. Επικίνδυνη είναι, εξάλλου, και η κατάχρηση βιταμινών από άτομα που πιστεύουν ότι λαμβάνοντας μεγαλύτερη ποσότητα από τη συνιστώμενη κάποιας ουσίας θα δουν πιο γρήγορα αποτελέσματα.
Φαύλος κύκλος
Όταν κανείς ξεκινά να λαμβάνει συμπληρώματα, για όποιον λόγο κι αν το κάνει, σπάνια σταματά σε ένα μόνο πακέτο, σε ένα μόνο είδος. Θέλει να δοκιμάσει κι άλλα, για να εξακριβώσει ποιο από όλα είναι πιο αποτελεσματικό. Ειδικότερα, άτομα που λαμβάνουν συμπληρώματα για να ενισχύσουν τις αθλητικές τους επιδόσεις -ενώ δεν είναι επαγγελματίες αθλητές- μπαίνουν σε έναν φαύλο κύκλο δοκιμών δίχως τέλος, μέχρι που τελικά μπορεί να οδηγηθούν σε ουσίες αμφιβόλου ποιότητας και ασφάλειας για τον οργανισμό τους. Ταυτόχρονα, έχουν ξοδέψει και μία περιουσία.
Στον γιατρό σου το είπες;
Όταν κάποιος γιατρός σας ρωτά τι φάρμακα παίρνετε, είναι σημαντικό να αναφέρετε και τα συμπληρώματα διατροφής, καθώς πολλά από αυτά, ειδικά τα βότανα, μπορεί να αλληλεπιδράσουν με κάποιο φάρμακο που ο γιατρός θα σας συνταγογραφήσει. Έτσι, υπάρχει κίνδυνος να εμφανίσετε κάποιο πρόβλημα υγείας που δεν είχατε καν φανταστεί.