Έχω μια κορούλα 30 μηνών. Πριν από τρεις μήνες σταμάτησε να φοράει πάνα από μόνη της και κάθεται κανονικά στη τουαλέτα, χωρίς να την έχουμε πιέσει για να κόψει τη πάνα και φοράει κανονικό βρακάκι. Πριν από μια εβδομάδα εμφάνισε ατοπική δερματίτιδα ήπιας μορφής και από τότε δεν θέλει να φοράει ρούχα, ιδίως βρακάκι και παντελόνι. Στην αρχή νομίζαμε ότι δεν ήθελε να ντυθεί λόγω των εξανθημάτων και δεν την πιέσαμε να ντυθεί. Μετά από ιατρική συμβουλή ακολουθήσαμε ειδική θεραπεία και τα εξανθήματα σχεδόν πέρασαν. Επιπλέον, ο γιατρός μας είπε ότι δεν υπάρχει περίπτωση να έχει κνησμό σ΄αυτό το στάδιο που της περνάνε.
Ωστόσο εξακολουθεί να αρνείται να ντυθεί πεισματικά. Να προσθέσω ότι κανένας δεν κυκλοφορεί γυμνός στο σπίτι, ώστε να έχει δει κάτι τέτοιο και να θέλει να το κάνει και αυτή. Προσπαθήσαμε να την πείσουμε με πολλούς τρόπους και αυτή αντιδρούσε κλαίγοντας και φωνάζοντας. Το θέμα είναι ότι δεν την πειράζει να ακουμπάει σε άλλες επιφάνειες γυμνή, όπως ο καναπές, η καρέκλα ή αγκαλιά μας. Απλά δεν θέλει να φορέσει ρούχα και κυκλοφορεί γυμνή. Τι πρέπει να κάνουμε για να την πείσουμε να ντυθεί;
Είναι αρκετά συχνό φαινόμενο στα παιδιά προσχολικής ηλικίας να επιδιώκουν να κυκλοφορούν γυμνά εντός του σπιτιού και μερικές φορές και εκτός. Συνήθως αυτή η συμπεριφορά είναι ένα «παιχνίδι» του παιδιού που μαθαίνει πώς να βγάζει τα ρούχα του και επιδιώκει να εξασκεί τη δεξιότητα βγάζοντάς τα συνεχώς. Επιπλέον το παιδί μπορεί και να διασκεδάζει με την αντίδραση των γονιών του.
Οι γονείς των μικρών γυμνιστών μπορεί άθελά τους να ενθαρρύνουν την συνήθεια του παιδιού τους, είτε γιατί γελάνε ή γιατί θυμώνουν και το κυνηγούν για να το ντύσουν. Η λύση στην συγκεκριμένη περίπτωση είναι απλή: χωρίς ιδιαίτερα έντονη αντίδραση, αφήνει κανείς το παιδί του να εξασκηθεί μέχρι που αυτό το παιχνίδι θα χάσει τη γοητεία του και το παιδί θα σταματήσει.
Από την άλλη μεριά μερικά παιδιά δεν «παίζουν» με τα ρούχα τους, αλλά όπως περιγράφει κι ο γονιός που θέτει την ερώτηση, απλά αρνούνται να ντυθούν ή να φορέσουν πάνα. Είναι γεγονός ότι τα παιδιά ηλικίας 2-4 ετών συμπεριφέρονται πολλές φορές ως «μικροί επαναστάστες», γιατί αυτή η αναπτυξιακή περίοδος χαρακτηρίζεται από αντιδραστικές συμπεριφορές. Παιδιά αυτής της ηλικίας μπορεί να αρχίσουν να διεκδικούν αυτονόμηση ή να προσπαθούν να διερευνήσουν τα όρια των γονιών τους, οπότε στα πλαίσια της αντίδρασης μπορεί κανείς να συναντήσει και την άρνηση του παιδιου να ντυθεί.
Στην περίπτωση αυτή χρειάζεται ψυχραιμία! Είναι μια «φάση» που θα περάσει. 'Ισως θα μπορούσε να επιστρατεύσει κανείς μερικές στρατηγικές: πχ να είναι γρήγορος, και να φοράει στο παιδί ρούχα πρακτικά και ευκολοφόρετα. Ή να δίνει στο παιδί δύο ή τρια ρούχα και να του επιτρέπει να διαλέξει. Εναλλακτικά να ντύνει το παιδί κάνοντας «αντιπερισπασμο»: δίνοντάς του ένα παιχνίδι που θα του τραβήξει την προσοχή.
Θα πρέπει κανείς να διερευνήσει κατά πόσο η άρνηση του παιδιού για ορισμένα ρούχα υποδηλώνει κάποιου είδους αισθητηρική ευαισθησία. Έτσι ως προς την αρχική ερώτηση, ίσως κάτι ενοχλεί το κοριτσάκι, πχ.. οι ραφές από το εσώρουχο ή μπορεί να την σφίγγει το παντελόνι. Θα μπορούσε να δοκιμάσει κανείς άλλα εσώρουχα ή τα ίδια εσώρουχα φορεμένα από την ανάποδη μεριά με τις ραφές προς τα έξω. Πολλά κορίτσια εμφανίζουν ενοχλήσεις όταν φοράνε παντελόνι, οπότε ας επιλέγουν οι γονείς να φοράει το παιδάκι μόνο φορέματα και φούστες, τουλάχιστον όσο το παιδί επιθυμεί.
Μιλώντας για επιθυμίες, θα πρέπει να σημειωθεί ότι ορισμένες φορές τα παιδιά μπορεί να παρουσιάσουν εμμονές σε σχέση με το ντύσιμο τους, πχ να θέλουν να φοράνε μόνο ένα συγκεκριμένο ρούχο ή να θέλουν να αλλάζουν συνεχώς ρούχα. Αυτές οι εμμονές μπορεί να είναι εντελώς αθώες, ωστόσο αν συνοδεύονται από άλλες ιδιότροπες συμπεριφορές οφείλει κανείς να διερευνύσει την πιθανότητα να παρουσιάζει το παιδί κάποιού είδους αναπτυξιακή δυσκολία, οπότε και συνιστάται η παραπομπή σε έναν ειδικό.
*Η Γιουρούκου Έλενα είναι Νευροψυχολόγος στην Ευρωκλινική Παίδων
