.jpg)
Τι είναι το «σύνδρομο της μεγάλης αδερφής»
Το να είσαι η μεγαλύτερη κόρη ή η μεγαλύτερη αδερφή της οικογένειας, ισοδυναμεί με την ανάληψη ενός τεράστιου ψυχικού φορτίου που δεν σου αναλογεί. Ασυνείδητα, γίνεσαι το άτομο που πρέπει να διασφαλίζει πως όλοι (και κυρίως τα μικρότερα αδέρφια σου) είναι φροντισμένα, διαβασμένα και ταϊσμένα, ενώ νιώθεις υπεύθυνη όταν πέφτουν και χτυπούν ή όταν κάνουν κάποια αταξία.
Μεγαλώνοντας, αναλαμβάνεις ευθύνες όπως την συναισθηματική υποστήριξη της οικογένειας, την ομαλή λειτουργεία του σπιτιού και την τήρηση του προγράμματος και των κανόνων που έχουν θέσει οι γονείς.
Αυτό είναι ένα τεράστιο επίπεδο ευθύνης για ένα παιδί ή έναν έφηβο - ειδικά όταν τα άλλα αδέρφια δεν αναμένεται να κάνουν το ίδιο. Γενικά, σύμφωνα με τους ειδικούς, το να είσαι το πρώτο παιδί της οικογένειας έχει κάποια μειονεκτήματα καθώς οι γονείς δεν έχουν προηγούμενη εμπειρία σε θέματα ανατροφής. Τα πράγματα δυσκολεύουν όταν έρχονται τα επόμενα αδέρφια, τα οποία μεγαλώνουν με διαφορετικό τρόπο (αφού οι γονείς έχουν μάθει από τα λάθη τους), και τα πρωτότοκα νιώθουν συχνά αδικημένα.
Οι επιπτώσεις του συνδρόμου
Το «σύνδρομο της μεγάλης αδερφής» δεν είναι επίσημη διάγνωση. Όπως εξηγεί η Kati Morton, πιστοποιημένη θεραπεύτρια γάμου και οικογένειας, είναι ένας όρος που επινοήθηκε για να περιγράψει τις μοναδικές πιέσεις και ευθύνες που τίθενται στη μεγαλύτερη κόρη της οικογένειας. Σύμφωνα με την Morton, αυτό το άγχος μπορεί να οδηγήσει σε:
- Έντονο αίσθημα ευθύνης
- Ανησυχία
- Πρόβλημα στο να βάζεις όρια (και να τα διατηρείς)
- Έντονη επιθυμία να είσαι αρεστός απ' όλους
- Αγανάκτηση για την οικογένεια
- Πολύ υψηλοί στόχοι
- Ενοχή
- Δυσκολία στις σχέσεις ενηλίκων
Γιατί αφορά κυρίως τα κορίτσια
«Τα μικρότερα παιδιά τείνουν να κοιτούν με θαυμασμό τα μεγαλύτερα αδέρφια τους, ενώ τα μεγάλα αδέρφια θεωρούνται συχνά ως δευτερεύουσες γονικές φιγούρες. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλη ευθύνη που τους βαραίνει. Αν αυτό συνδυαστεί και με την αδικία που αναφέραμε παραπάνω, καταλαβαίνουμε ότι τα μεγαλύτερα αδέρφια νιώθουν δυσαρέσκεια», αναφέρει η Michelle Elman, ειδικός σε θέματα οικογένειας.
Και ενώ είναι αλήθεια ότι κάθε μεγαλύτερο αδερφάκι θα μπορούσε να επιβαρυνθεί με αυτό το σενάριο, ο λόγος που μιλάμε για το «σύνδρομο της μεγαλύτερης αδερφής» είναι λόγω της κοινωνικής προσδοκίας ότι οι γυναίκες και τα κορίτσια θα πρέπει να αναλάβουν επιπλέον ευθύνες για το σπίτι και τη φροντίδα. «Οι γυναίκες, ακόμη και ως παιδιά, αναμένεται να φροντίζουν περισσότερο από τους άνδρες και αυτό μπορεί να είναι είτε η φροντίδα των μικρότερων αδερφών, είτε ένα μέλος με ειδικές ανάγκες, είτε αναλαμβάνοντας το μεγαλύτερο μέρος της φροντίδας του σπιτιού», υποστηρίζει η Michelle Elman.
«Το να είμαι η μεγάλη αδερφή ήταν μεγάλη ευθύνη»
H 29χρονη Angela, η μεγαλύτερη από 5 αδέρφια, εξηγεί πώς ήταν να μεγαλώνει κάτω από αυτή τη συνθήκη: «Παρόλο που οι γονείς μου πρόσεχαν τα αδέρφια μου, εγώ ένιωθα υποχρεωμένη να τα προστατεύω και να τα φροντίζω. Το να είμαι η μεγαλύτερη αδερφή είναι βασικό μέρος της ταυτότητάς μου. Νιώθω ότι συμπεριφέρομαι σε όλους τους ανθρώπους σαν τα μικρότερα αδέρφια μου: θέλω να τους νοιάζομαι και να τους προστατεύω. Θέλω επίσης να ευχαριστήσω πολύ τους γονείς μου και να τους δείξω ότι τα καταφέρνω», λέει και συνεχίζει:
«Ως μεγαλύτερη αδερφή, έπαιρνα ταυτόχρονα την μεγαλύτερη αγάπη αλλά και τις πιο πολλές ευθύνες. Ένιωθα ότι πρέπει να ξέρω τα πάντα για τους φίλους των αδερφών μου, τις συνήθειές τους ή το πού βρίσκονται ανά πάσα ώρα και στιγμή. Κυρίως προσπαθούσα να βεβαιωθώ ότι ήταν ασφαλείς, ακόμα κι αν επιβάρυνα ψυχολογικά τον εαυτό μου ή αν παραμελούσα τις δικές μου ανάγκες. Αυτό το μοτίβο με ακολουθεί ασυνείδητα μέχρι και σήμερα».
Πώς να βάλεις όρια σαν μεγάλη αδερφή
Αγαπάτε τα αδέρφια σας, αλλά προσπαθήστε να τα νιώσετε περισσότερο σαν οικογένεια, και λιγότερο σαν είστε ο κηδεμόνας τους. Σύμφωνα με την Michelle Elman, πρέπει να βάλετε τα όριά σας και να έχετε ως προτεραιότητα τον εαυτό σας.
Μην υποχωρείτε: Βάλτε τα όριά σας και μην επιτρέψετε στην οικογένεια να σας κάνει να τα αλλάξετε. Αν σας συμπεριφέρονται με ασέβεια, επαναλάβετε τα όριά σας.
Δημιουργήστε το δικό σας δίκτυο υποστήριξης: Οι οικογένειες είναι περίπλοκες. Δεν χρειάζεται να κάνετε τα πάντα για να νιώσετε αποδεκτή. Εάν δεν έχετε την ίδια σχέση ή εγγύτητα με τα αδέρφια σας ή με τους υπόλοιπους συγγενείς, δεν πειράζει. Να θυμάστε ότι οι φίλοι είναι η οικογένεια που επιλέγουμε.
Σταματήστε να δίνετε αυτόκλητες συμβουλές: Ρωτήστε αν θέλετε τη γνώμη σας πριν τη δώσετε. Οι οικογένειες μπορούν να αποτελέσουν εστία για αυτόκλητες απόψεις, οπότε σπάστε το μοτίβο φροντίζοντας να ρωτήσετε πριν πείτε την άποψή σας και ελπίζουμε ότι οι άλλοι στην οικογένειά σας θα ακολουθήσουν το παράδειγμά σας!
Πληροφορίες από cosmopolitan.com.uk και popsugar.com
