Μια τέτοια είναι και η περίπτωση μιας Ελληνίδας ολιστικής παιδιάτρου με ειδίκευση στην ανοσιολογία που, από την Ελβετία όπου εδρεύει, δημοσίευσε στις 21 Φεβρουαρίου ένα βίντεο όπου μιλάει για τον κίνδυνο της εξάπλωσης του κορονοϊού ως την Ελλάδα.
Λίγο πολύ, η «ειδικός» μας διαβεβαίωνε, μεταξύ άλλων, ότι ο ιός δεν θα φτάσει στη χώρα μας αφού: «αριθμητικά και από άποψη απόστασης πρέπει πολύ απλά να πούμε ότι δεν είναι εδώ. Είναι τόσο μακριά όλο αυτό που είναι σχεδόν σαν να συζητάμε για τη ρύπανση στο Κάιρο, η οποία επίσης, παρομοίως δεν μας επηρεάζει πραγματικά.» Ξεκινώντας από αυτή την αυθαίρετη εκτίμηση, λέει κι άλλα πολλά που, σε γενικές γραμμές, υποτιμούν την επικινδυνότητα του κορονοϊού και συνιστούν να τον αντιμετωπίσουμε με ανεμελιά – η ψυχραιμία είναι κάτι τελείως διαφορετικό από αυτό που περιγράφει η παιδίατρος.
Το επίμαχο βίντεο δεν υπάρχει πια, αλλά σε χθεσινό άρθρο του, το site Ellinika Hoaxes* αναδημοσιεύει τα λεγόμενα της γιατρού και προβάλλει τις τεκμηριωμένες αντιρρήσεις του, καθώς και τους λόγους για τους οποίους στοχοποιεί το συγκεκριμένο βίντεο ως επικίνδυνη παραπληροφόρηση που χρήζει δημόσιας απάντησης και κατάρριψης των ισχυρισμών του.
Εν συντομία, αποδεικνύεται με βάση την υπάρχουσα επιστημονική γνώση ότι ένας προς ένας οι ισχυρισμοί και οι εκτιμήσεις της παιδιάτρου δεν έχουν καμία απολύτως βάση.
Ακόμη, όμως, κι αν εκφράζει την προσωπική της γνώμη, όπως λέει, το βήμα από το οποίο την εκφράζει – η επαγγελματική της σελίδα – οδηγεί στην ταύτιση της άποψής της ως πολίτης με τη γνωμάτευσή της ως γιατρός. Αυτό, βεβαίως, μπορεί να οδηγήσει ένα πλήθος κόσμου να πιστέψει ότι, σύμφωνα με μία επιστήμονα, δε χρειάζεται να ακολουθήσει τις οδηγίες των υπευθύνων για την αναχαίτηση του ιού. Κι όλ’ αυτά, ενώ ο κορονοϊός είναι ένας ιός με άγνωστη ακόμη συμπεριφορά και επικινδυνότητα, ο οποίος είχε ήδη φτάσει στην Ευρώπη και όλοι περίμεναν το επικείμενο ξέσπασμα.
Αξίζει να διαβάσει κανείς όλο το άρθρο στα Ellinika Hoaxes, για να κατανοήσει πόσο εύκολα μπορούν να διαστρεβλωθούν τα επιστημονικά δεδομένα προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση και να εκτιμήσει την άξια που εχουν οι ψύχραιμες φωνές και οι πραγματιστικές αναγνώσεις των γεγονότων, που προειδοποιούν για τον κίνδυνο χωρίς να καταστροφολογούν ή να χαϊδεύουν τ’ αυτιά μας.
Χωρίς, δηλαδή, να μας «πατρονάρουν» σαν να είμαστε μικρά παιδιά που άγονται και φέρονται από την... επιστήμη.
Γιατί αυτό είναι το ύφος της ολιστικής παιδιάτρου (και όσων μιλούν για επιστημονικά ζητήματα εξ ιδίων ή στο όνομα εναλλακτικών πρακτικών), όσο καλοπροαίρετα και αν μας μιλάει. Και η στάση αυτή δεν διαφέρει σε τίποτα από τον πρόσφατο ισχυρισμό γνωστής λοιμωξιολόγου πως θα κοινωνήσει επειδή δεν φοβάται ότι έτσι μπορεί να κολλήσει τον ιό. Η ευθύνη που φέρει ένας επιστήμονας ξεπερνά την προσωπική του προσέγγιση ή κοσμοθεωρία, ειδικά όταν πρόκειται για ζητήματα που άπτονται της επιστήμης του και, φυσικά, της δημόσιας υγείας.
Εν κατακλείδι, είναι εξαιρετικά σημαντικό αυτές τις δύσκολες ώρες να ενημερωνόμαστε από επίσημα χείλη και να αναζητούμε τις πληροφορίες μας σε υπεύθυνες πηγές. Η παραπληροφόρηση από καλοθελητές και τσαρλατάνους – υπάρχουν και τσαρλατάνοι με πτυχία – μπορεί να οδηγήσει στη γιγάντωση κρίσεων σαν αυτή που αντιμετωπίζουμε, κάτι που μεταφράζεται, όχι μόνο σε δυσκολότερες συνθήκες διαβίωσης, αλλά και σε χαμένες ανθρώπινες ζωές.
* Τα Ellinika Ηoaxes είναι μέλος του International Fact-Checking Network Το σήμα αυτό αποδεικνύει ότι τα ellinikahoaxes.gr ελέγχθηκαν και είναι σύμφωνα με τις αρχές του IFCN, για πολιτική ανεξαρτησία, διαφάνεια των πηγών, της χρηματοδότησης, της μεθοδολογίας, και δέσμευση για ανοικτές και ειλικρινείς διορθώσεις.
