Το δικό του παράδειγμα, άλλωστε, ακολουθούμε όταν νηστεύουμε από την λήξη της Τυρινής έως το Άγιο Πάσχα. Εκείνος ήταν που, μετά τη Βάπτισή του, οδηγήθηκε στην έρημο από το Άγιο Πνεύμα, ώστε να έρθει αντιμέτωπος με τον Διάβολο. Εκεί νήστευσε «σαράντα ημέρες και σαράντα νύκτες», λίγο πριν ξεκινήσει, έχοντας επικρατήσει των πειρασμών, να κυρήσσει το λόγο του Θεού στους ανθρώπους.
Με λίγα λόγια, η νηστεία της Σαρακοστής είναι η προσπάθειά μας να πατήσουμε στα βήματα του Χριστού και να αποδείξουμε έμπρακτα ότι ο άνθρωπος δεν χρειάζεται μόνον τα υλικά αγαθά και όσα ζητάει η σάρκα για να ζήσει έναν ολοκληρωμένο και ανταποδοτικό βίο. Περισσότερη ανάγκη απ’ όλ’ αυτά, έχει την αστείρευτη πνευματική τροφή που θα βρει στον λόγο του Θεού.
Βεβαίως, η τήρηση της νηστείας για σαράντα μέρες και νύχτες δεν είναι κάτι απλό για κανέναν από εμάς. Απαιτεί αρκετή αυτοσυγκράτηση, προσήλωση στον ιερό σκοπό, αλλά και ειλικρινή θέληση να τα καταφέρουμε. Συμβολίζει, άλλωστε την προσωπική μάχη του καθενός με τους επίγειους πειρασμούς, οι οποίοι δεν είναι και λίγοι στις μέρες μας.
Σύμμαχός μας σ’ αυτόν τον αγώνα, είναι οι προσευχές της Μεγάλης Σαρακοστής. Ανάμεσά τους, ξεχωρίζει εκείνη που αποδίδεται σε έναν από τους μεγάλους δασκάλους της πνευματικής ζωής, τον Άγιο Εφραίμ τον Σύρο και λέγεται δύο φορές στο τέλος κάθε ακολουθίας, από τη Δευτέρα ως την Παρασκευή:
«Κύριε καί Δέσποτα τῆς ζωῆς μου, πνεῦμα ἀργίας, περιεργίας, φιλαρχίας, καί ἀργολογίας μή μοι δῷς.
Πνεῦμα δέ σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, ὑπομονής καί ἀγάπης χάρισαί μοι τῷ σῷ δούλῳ.
Ναί, Κύριε Βασιλεῦ, δώρησαί μοι τοῦ ὁράν τά ἐμά πταίσματα, καί μή κατακρίνειν τόν ἀδελφόν μου, ὅτι εὐλογητός εἶ εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Αμήν».
Ο λόγος που η παραπάνω ευχή κατέχει τόσο σημαντική θέση στη λατρεία της περιόδου, είναι, αφενός, γιατί απαριθμεί εν συντομία τις βασικές πνευματικές ασθένειες που οφείλουμε να νικήσουμε: την αργία, τη λιποψυχία, τη φιλαρχία, την αργολογία και την περηφάνεια – δηλαδή, την ψυεδαίσθηση ότι είμαστε ανώτεροι απ’ τους άλλους. Και αφετέρου, επειδή μας καλεί να εστιάσουμε ψυχή και σώμα στα πνευματικά χαρίσματα που εξυψώνουν τον χαρακτήρα μας και αποτελούν την αρχή της στροφή μας προς τον Θεό: τη σωφροσύνη, την ταπεινοφροσύνη, την υπομονή και την αγάπη.
Καλή Σαρακοστή!