«Μπορεί κανείς να πει ότι εθελοτυφλούσα, αλλά αυτό που νιώθω δεν περιγράφεται με λέξεις»
«Όσο ζούσαμε στο πατρικό, ούτε εγώ ούτε ο αδερφός μου αντιληφθήκαμε ποτέ ότι ο γάμος των γονιών μας οδηγείται στο διαζύγιο. Δεν υπήρχαν προστριβές ή έντονες διαφωνίες μεταξύ τους και ποτέ δεν νιώσαμε ότι ίσως να μην τα πηγαίνουν τόσο καλά όσο φαίνεται.
Τώρα που το σκέφτομαι, δεν είναι και τόσο φυσιολογικό ένα ζευγάρι να μην τσακώνεται ποτέ και για τίποτα. Ήταν μια συμφωνία που τηρήθηκε κατά γράμμα έως και την τελευταία ημέρα που ο πατέρας μας έφυγε από το σπίτι. Είχε ήδη ετοιμάσει το διαμέρισμά του και, εντελώς κυνικά, παραδέχτηκε ότι έκανε αυτόν τον συμβιβασμό για να μην πληρώσει διατροφή.
Ήμουν 19, αλλά νομίζω ότι ένιωσα το ίδιο άσχημα όπως αν ήμουν μικρό παιδί. Ο αδερφός μου το πήρε πιο αψήφιστα, αλλά ούτε εκείνος συγχώρεσε τον πατέρα μας. Με τον τρόπο που επέλεξε να το κάνει, χωρίς μια συγνώμη, ουσιαστικά εξαφανίστηκε από τη ζωή μας. Έχασε μια οικογένεια και τη μοναδική ευκαιρία να χαρεί τα εγγόνια του.
Η μητέρα μας, πάλι, μένει δίπλα σε μένα και ασχολείται συνέχεια με τα παιδιά μου που είναι η χαρά της ζωής της. Ο αδερφός μου δεν έχει κάνει ακόμη οικογένεια και αναρωτιέμαι σε τι βαθμό αυτό οφείλεται στην εμπειρία μας, μιας και την κράτησε πιο πολύ μέσα του απ’ ότι εγώ.
Καμιά φορά, όταν μαζευόμαστε όλοι μαζί και περνάμε όμορφα, αναρωτιέμαι αν ο πατέρας μας έχει αντιληφθεί τι έχασε.»
«Για τους γονείς μου, το να διαλύσουν το σπίτι τους ήταν κάτι που θα βάραινε τη συνείδησή τους»
«Οι γονείς μου περίμεναν να περάσω στο Πανεπιστήμιο για να πάρουν διαζύγιο, παρ’ ότι η σχέση τους δεν ήταν καθόλου καλή. Ο πατέρας μου ήταν παλαιών αρχών και ήθελε τα πάντα στην εντέλεια, αλλά ο τρόπος που το επέβαλλε στη μητέρα μου ήταν απαράδεκτος. Η μητέρα μου, πάλι, έκανε υπομονή και παρ’ ότι δούλευε κι εκείνη, προσπαθούσε να ικανοποιεί τις απαιτήσεις του.
Κάποια στιγμή κατάλαβα ότι το έκανε για μένα και αρχίσαμε να συζητάμε κάπου κάπου γι’ αυτό. Έθεσα το θέμα του διαζυγίου, αλλά ήταν ανένδοτη και μου είπε ότι έβαζε χρήματα στην άκρη ώστε, μόλις φύγω απ’ το σπίτι, να μπορέσει να φύγει κι εκείνη χωρίς τύψεις και χωρίς να εξαρτάται απ’ τον πατέρα μου. Σύντομα, άρχισε και εκείνος να μου εκμυστηρεύεται ότι η μητέρα μου δεν είναι η σύζυγος που θα ήθελε και να με προετοιμάζει για το ενδεχόμενο του χωρισμού, αφού ενηλικιωθώ όμως.
Βρέθηκα στη μέση, μιλούσαν μεταξύ τους μέσω εμού και δεν μπορούσα να το διαχειριστώ. Είχα κρίσεις πανικού και κανέναν να με βοηθήσει, αλλά ευτυχώς βρήκα στήριξη σε φίλους και δεν κατέρρευσα. Όταν χώρισαν, ένιωσα ανέλπιστα να φεύγει ένα βάρος από πάνω μου.
Καταλαβαίνω τώρα ότι για τη γενιά των γονιών μου, δεν ήταν εύκολο να «διαλύσουν» το σπιτικό τους. Ήταν κάτι που θα βάραινε τη συνείδησή τους και ένα μικρό παιδί θα το έκανε ακόμη πιο βαρύ.
Τώρα που έχω κι εγώ σύζυγο και παιδί, με κυριεύει συχνά ο φόβος μην βρεθώ στη θέση τους. Εάν συμβεί, πάντως, δεν θα κάνω αυτό που έκαναν εκείνοι. Δεν θα αναγκάσω το παιδί μου να απορροφήσει τους κραδασμούς μιας τοξικής σχέσης.»
«Το να μην έχεις πια την οικογένειά σου είναι αβάσταχτο, είτε είσαι παιδί είτε είσαι ενήλικος»
«Μεγαλώνοντας, θυμάμαι φίλους να μου λένε πόσο τους αρέσει να έρχονται σπίτι και να περνούν στιγμές με μια “κανονική οικογένεια”, είτε επειδή ήταν παιδιά χωρισμένων γονιών είτε επειδή το κλίμα στο δικό τους σπίτι ήταν φορτισμένο. Εμείς είχαμε πάντα ηρεμία, όλα ήταν στη θέση τους και νιώθαμε απίστευτη θαλπωρή.
Όταν έφυγα απ’ το σπίτι για σπουδές, δεν είχα την παραμικρή ιδέα ότι συνέβαινε κάτι άλλο από αυτό που ήξερα. Δύο χρόνια μετά, λίγους μήνες πριν φύγει και η αδερφή μου, τα πράγματα ξέφυγαν. Θυμάμαι να με παίρνει στο τηλέφωνο και να μου λέει ότι οι γονείς μας μαλώνουν ασταμάτητα και νόμιζα ότι μιλάω με κάποιον άλλο.
Όπως ήταν αναμενόμενο χώρισαν και έτσι μάθαμε ότι η κατάσταση μεταξύ τους είχε φτάσει στο απροχώρητο εδώ και μία πενταετία. Το κράτησαν μεταξύ τους όσο μπόρεσαν, αλλά τελικά ξέσπασαν και σήμερα έχουν κόψει εντελώς επαφές.
Εγώ είμαι ακόμη σοκαρισμένος και αναρωτιέμαι πως μια οικογένεια που περνούσε τόσο χρόνο μαζί και έμοιαζε τόσο ευτυχισμένη έφτασε στο σημείο να διαλυθεί στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Από τη μία, η σκέψη τους να τελειώσουμε εμείς το σχολείο χωρίς τριγμούς και εντάσεις στο σπίτι δεν ήταν και τόσο λανθασμένη.
Από την άλλη όμως, έχασαν πολύτιμο χρόνο από τη δική τους ζωή και, πιθανότατα, την ευκαιρία να διατηρήσουν την οικογένεια ενωμένη και μετά το διαζύγιο. Πόσο καλό είναι αυτό για εμάς, ακόμη και τώρα που είμαστε ενήλικοι και ανεξάρτητοι από εκείνους;»