Σαφώς και η ηλικία του παιδιού παίζει σημαντικό ρόλο στο πώς θα διαχειριστούμε μια συζήτηση γύρω από το συγκεκριμένο θέμα. Γι' αυτό πρέπει να λάβουμε υπόψη μας πόσο χρονών είναι το παιδί αλλά και τις αντιληπτικές του ικανότητες.
Μοιραστείτε τα άσχημα νέα
Προτιμήστε να πείτε την αλήθεια στο παιδί σας! Δεν υπάρχει ο σωστός τρόπος και ο κατάλληλος χρόνος για να πει κανείς δυσάρεστα νέα. Τα παιδιά είναι ιδιαίτερα διαισθητικά και θα αντιληφθούν τη θλίψη σας όσο καλά και αν προσπαθήσετε να την κρύψετε. Με το να καθυστερείτε εσκεμμένα και να αποφεύγετε να μιλήσετε στο παιδί, του προκαλείτε αόριστη ανασφάλεια και άγχος.
Τα λόγια μετρούν
Οι λέξεις που χρησιμοποιούμε παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στο να κατανοήσει το παιδί τι ακριβώς έχει συμβεί. Αν ο γονιός προτιμήσει να ακολουθήσει την τακτική των ευφημισμών όπως, ο παππούς «έφυγε» ή «κοιμήθηκε» τότε το παιδί καταλαβαίνει ότι πρόκειται για μια προσωρινή κατάσταση. Στην περίπτωση όμως, που είναι συναισθηματικά δεμένο με τον παππού και τον είχε συνηθίσει στην καθημερινότητά του, τονίζει η Ρομίνα Σαλούστρου, ψυχολόγος, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να νιώσει εγκατάλειψη, ενοχές και υπεύθυνο γι' αυτήν την απώλεια.
Οπωσδήποτε πρέπει να το βοηθήσουμε να συνειδητοποιήσει ότι πρόκειται για μία μη αναστρέψιμη κατάσταση. Είναι φυσικό να μη γίνει άμεσα αντιληπτό, όμως με την πάροδο του χρόνου το παιδί θα συνειδητοποιήσει ότι πρόκειται για μια πραγματικότητα που δεν μπορεί να αλλάξει.
Κάθε παιδί αντιδράει διαφορετικά
Όπως συμβαίνει και με τους ενήλικες, έτσι και τα παιδιά αντιμετωπίζουν δυσάρεστες καταστάσεις με τον δικό τους ξεχωριστό τρόπο. Μπορεί να κλάψουν και να εκφράσουν τη λύπη τους, μπορεί να κλειστούν στον εαυτό τους, ακόμη και να υποκριθούν πως δεν συμβαίνει τίποτα. Παίρνει αρκετό χρόνο στα παιδιά να κατανοήσουν τι εστί θάνατος, αλλά ακόμη και να το αντιληφθούν δεν σημαίνει ότι το αποδέχονται. Δώστε χρόνο στο παιδί σας, χωρίς να το πιέσετε, μέχρι να αποφασίσει το ίδιο να έρθει και να σας μιλήσει.
Οι δύσκολες ερωτήσεις θέλουν ειλικρινείς απαντήσεις
Στην αναπόφευκτη συζήτηση ένας γονιός πρέπει να είναι προετοιμασμένος για όλες τις πιθανές ερωτήσεις εκ των οποίων τρεις από αυτές μπορεί να είναι: «Θα πεθάνεις και εσύ μαμά;», «Κι εγώ θα πεθάνω;» ή/και «Τι σημαίνει πεθαίνω;». Όπως επισημαίνει και η ψυχολόγος, είναι πολύ σημαντικό ο γονιός να μην νιώσει τρομοκρατημένος και να απαντά με ψυχραιμία και απλότητα . Αν το παιδί νιώσει το φόβο του γονιού ή ότι εκείνος προσπαθεί να καλύψει κάτι τότε ο φόβος αυτός θα μεταφερθεί. Μιλήστε του και ακούστε προσεκτικά τι έχει να σας πει. Είναι σημαντικό να καταλάβετε το νόημα της ερώτησης και πού αποσκοπεί. Μην νιώσετε άσχημα αν δεν ξέρετε τι να απαντήσετε. Κάνεις δεν ξέρει όλες τις απαντήσεις.
Εκφράστε ελεύθερα τα συναισθήματά σας
Στην όλη διαδικασία, μην αμελήσετε τον εαυτό σας. Η απώλεια ενός δικού μας προσώπου δεν επηρεάζει μόνο το παιδί, αλλά και εμάς τους ίδιους. Όλοι μας έχουμε την ανάγκη να κλάψουμε και να εξωτερικεύσουμε τον πόνο μας για να προχωρήσουμε. Είναι επιτρεπτό ακόμη και μπροστά στο παιδί μας. Με το να είμαστε ανοιχτοί με τα συναισθήματά μας, του δίνουμε την ευκαιρία να εκφράσει τα δικά του, να θρηνήσει μαζί μας και να μην νιώθει άσχημα γι’αυτό. Χρειάζεται όμως μέτρο! Δεν πρέπει να φανεί ο γονιός αδύναμος μπροστά στα μάτια του παιδιού του, διότι αυτόματα το παιδί θα πάρει τη θέση του προστάτη και θα θελήσει να αναλάβει ευθύνες που δεν αρμόζουν στην ηλικία του.
Επιτρέψτε στο παιδί να παρευρεθεί στην κηδεία
Το αν πρέπει ένα παιδί να παρευρεθεί στην κηδεία είναι ένα ερώτημα που βασανίζει πολλούς γονείς. Σημαντικό για την ψυχολόγο Ρομίνα Σαλούστρου είναι, πριν πάρετε κάποια απόφαση, να συζητήσετε με το παιδί σας τι είναι και γιατί υπάρχει το τελετουργικό της κηδείας: ότι μπορεί να είναι μια θλιβερή στιγμή για την οικογένεια αλλά είναι ένα τρόπος να αποχαιρετήσουμε τον άνθρωπο που αγαπάμε. Στην ουσία, του επιτρέπετε να συμμετέχει σε μια συνάθροιση όπου η οικογένεια ενώνεται για να αντιμετωπίσει τη δύσκολη κατάσταση. Είναι πολύ σημαντικό για το ίδιο το παιδί να πει αντίο στο πρόσωπο που αγαπούσε.
Το να αποχαιρετίσεις για πάντα κάποιον που αγαπάς είναι ίσως ό,τι δυσκολότερο θα κληθείς να κάνεις στη ζωή σου. Γι' αυτό, δεν χρειάζεται να κρυφτούμε απ' τα παιδιά, ούτε να κατακρίνουμε τον εαυτό μας που πενθεί. Με ειλικρίνεια, προσπάθεια για νηφαλιότητα και με όλη την αγάπη απ' την οικογένειά μας, ο πόνος σιγά-σιγά θα μαλακώσει.
