Αγαπητή μαμά,
Το θέμα ύψος είναι ένα πολύπλοκο βιολογικό φαινόμενο που επηρεάζεται από ποικίλους γενετικούς παράγοντες. Μέσα από πρόσφατες έρευνες έχουν εντοπιστεί περισσότερα από 420 γονίδια που καθορίζουν το τελικό ύψος ενός ανθρώπου και σύμφωνα με τους επιστήμονες, δεν αποκλείεται στο μέλλον να υπάρξει ένα γενετικό τεστ που θα κάνει διάγνωση, αν ένα παιδί έχει ελλιπή γονίδια ύψους, προβλέποντας την τελική ανάπτυξή του.
Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον το 80% του ύψους οφείλεται στα γονίδια και στην κληρονομικότητα ενώ το υπόλοιπο 20% αφορά τη διατροφή και άλλους περιβαλλοντικούς παράγοντες. Δεν είναι τυχαίο ότι οι ψηλοί άνθρωποι συνήθως έχουν γεννηθεί από ψηλούς γονείς παρόλο που υπάρχουν και κάποιες εξαιρέσεις.
Στην τελική λοιπόν διαμόρφωση του ύψους συμβάλλουν πολλοί παράγοντες:
-κληρονομικότητα.
-σωστή λειτουργία των γεννητικών οργάνων.
-καλή διατροφή.
-ορμόνες.
-αρρώστιες που έχει περάσει το άτομο στην παιδική του ηλικία.
Μέσα από μελέτη που έχει δημοσιευτεί στο αμερικανικό ιατρικό περιοδικό Public Health Nutrition φαίνεται ότι στην διαμόρφωση του ύψους ότι, εκτός από την κληρονομικότητα και το φύλο, συμβάλλουν και άλλοι παράγοντες έστω σε μικρότερο ποσοστό, στους οποίους μπορούμε να παρέμβουμε ώστε να εξασφαλίσουμε το μέγιστο δυνατό ύψος για τα παιδιά μας.
Οι παράγοντες αυτοί είναι: η διατροφή, η άσκηση, ο ύπνος και η κατάσταση της υγείας.
Πρακτικά, αυτό σημαίνει κυρίως ότι η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας, ο λιγοστός ύπνος σε σχέση με τα προτεινόμενα ανά ηλικία ή σε λάθος ώρες και ο μη τακτικός έλεγχος της υγείας ενός παιδιού, είναι παράγοντες που μπορούν να εμποδίσουν την συνολική του ανάπτυξη.
Πιο αναλυτικά:
Μέσα από μία γενικά ισορροπημένη διατροφή το παιδί προσλαμβάνει θρεπτικά συστατικά, βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία που θωρακίζουν την υγεία του αλλά και παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξή του. Έτσι, χρειάζεται διατροφή με διατροφική ποικιλία.
Πιο συγκεκριμένα:
Οι πρωτεΐνες χρειάζονται για την καλή ανάπτυξη και τη συντήρηση του μυοσκελετικό συστήματος. Κύριες πηγές είναι το κρέας, τα ψάρια, τα θαλασσινά, το τυρί και τα όσπρια.
Το ασβέστιο χρειάζεται για την ανάπτυξη αλλά και συντήρηση της καλής υγείας των οστών. Μέσα από έρευνες συγκριτικά σε παιδιά έχει φανεί ότι τα παιδιά που προσλάμβαναν επαρκές ασβέστιο από τη διατροφή τους έτειναν να έχουν καλύτερη οστική ανάπτυξη. Κύριες πηγές ασβεστίου είναι τα γαλακτοκομικά αλλά και τα παράγωγά τους.
Η βιταμίνη C παίζει σημαντικό ρολό στην ανάπτυξη και επιδιόρθωση των οστών και του συνδετικού ιστού που στηρίζουν τη σπονδυλική στήλη. Κύριες πηγές είναι τα φρούτα και λαχανικά.
Το β-καροτένιο είναι σημαντικό για την οστική ανάπτυξη, γιατί μετατρέπεται σε βιταμίνη Α που βοήθα στη διατήρηση της φυσιολογικής ανάπτυξης και σχηματισμού των οστών. Τροφές πλούσιες σε β-καροτίνη είναι τα καρότα, οι γλυκοπατάτες, τα βερίκοκα (φρέσκα ή αποξηραμένα), τα ραδίκια, το σπανάκι, η κολοκύθα, το λάχανο, ο τοματοχυμός, η σέσκουλα, το γκρέιπφρουτ (ροζ ή κόκκινο), το μάνγκο,το μαρούλι, το καρπούζι, το μπρόκολο, κ.α.
Η βιταμίνη D είναι απαραίτητη για τη σκελετική ανάπτυξη και αναδόμηση των οστών. Η έλλειψή της κάνει τα οστά εύθραυστα και λεπτά. Επίσης είναι απαραίτητη για την απορρόφηση του ασβεστίου και την εναπόθεσή του στα οστά. Η καλύτερη πηγή της είναι η καθημερινή έκθεση στον ήλιο.
Ο ψευδάργυρος είναι απαραίτητος για τη σωστή σύνθεση των πρωτεϊνών και για την ανάπτυξη. Η ανεπάρκειά του συνδέεται με μείωση του ρυθμού ανάπτυξης. Τροφές πλούσιες σε ψευδάργυρο είναι το τυρί π.χ. τύπου τσένταρ, τα θαλασσινά π.χ. τα στρείδια και τα ψάρια π.χ. σαρδέλλες, το κρέας (κόκκινο κρέας και κοτόπουλο), το αβγό και σε μικρότερες ποσότητες μέσα από τροφές όπως οι ξηροί καρποί, τα φασόλια, φακές και τα δημητριακά ολικής άλεσης π.χ. ψωμί.
Αναφορικά και στους υπόλοιπους παράγοντες για την παιδική ηλικία, προτείνονται 10-12 ώρες ύπνου που να ξεκινά γύρω στις 8- 9 μ.μ. Αυτό γιατί αυτά τα πλαίσια ύπνου συμβάλλουν στην καλύτερη έκκριση της αυξητικής ορμόνης στη διάρκειά του.
Επίσης, η συστηματική σωματική άσκηση ενδυναμώνει το μυοσκελετικό σύστημα και επιμηκύνει τα οστά.
Τέλος συστήνεται συστηματική παρακολούθηση της κατάστασης υγείας των παιδιών από τον παιδίατρό σας και μέσα από εξετάσεις, προκειμένου να εντοπιστεί η πιθανότητα ύπαρξης κάποιων παθήσεων κυρίως ενδοκρινολογικού χαρακτήρα όπως υποθυρεοειδισμός, ή η μειωμένη έκκριση αυξητικής ορμόνης, ή ο γιγαντισμός, ή ο νανισμός που μπορούν να καταστείλουν την ανάπτυξη.
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ότι οι νέες γενιές είναι όλο και ψηλότερες, γεγονός που συνδέεται με την καλύτερη διατροφή και την βελτίωση στην παρακολούθηση της υγεία τους.
Το σίγουρο είναι ότι «ψηλότεροι» ή «λιγότερο ψηλοί» άνθρωποι, όλοι έχουν τα δικά τους προτερήματα και αναφορικά στο κομμάτι της υγείας, έρευνες έχουν δείξει ότι οι πιο κοντοί άνθρωποι τείνουν να ζουν περισσότερο για λόγους που δεν είναι ξεκάθαροι ενώ από την άλλη, οι ψηλότεροι κινδυνεύουν περισσότερο από μερικές μορφές καρκίνου (προστάτη, μαστού) και λιγότερο από καρδιαγγειακές νόσους.
