Τι είναι
Τα tantrums δεν είναι ανούσια ξεσπάσματα ή κλάματα του παιδιού για να κερδίσει την προσοχή σας. Είναι κανονικές στιγμές «κατάρρευσης», κατά τις οποίες ο εγκέφαλος του παιδιού, του υποδεικνύει να συμπεριφέρεται μ' ένα συγκεκριμένο τρόπο. Πιο συγκεκριμένα, η αμυγδαλή, που είναι μέρος του εγκεφάλου και συνδέεται με το αίσθημα της ασφάλειας και του φόβου, προκαλεί έντονα συναισθήματα οργής και ανασφάλειας, τα οποία εκείνη την ώρα το παιδί δεν μπορεί να ελέγξει.
Αυτές οι εκρήξεις θυμού συνήθως εμφανίζονται για πρώτη φορά σε παιδιά ηλικίας ενός έτους, ενώ μέχρι τα τρία έτη είναι ιδιαίτερα επιρρεπή σ' αυτά τα απρόσμενα ξεσπάσματα. Έπειτα, σταδιακά περιορίζονται και εξαφανίζονται.
Πώς να αντιμετωπίσετε τις εκρήξεις
Βρείτε την αιτία
Τα παιδιά εκείνη τη στιγμή είναι ανίκανα να εκφράσουν τα συναισθήματά τους, γι' αυτό τα εκδηλώνουν υπερβολικά. Για παιδιά μέχρι δύο ετών, το πιθανότερο είναι πως αυτά τα βίαια ξεσπάσματα οφείλονται στην μη ικανοποίηση κάποιων βασικών τους αναγκών. Η πείνα, η κούραση ή η ενόχληση από την πάνα σ' αυτή την ηλικία είναι κάποιες από τις πιο συνηθισμένες –και πιο εύκολες ν' αντιμετωπιστούν- αιτίες των tantrums.
Διαφορετικά, θα πρέπει να εξετάσετε άλλες αιτίες. Όπως επισημαίνει η παιδοψυχολόγος, κ. Μαρία Σαράντη, το άγχος για κάποια δυσάρεστη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί μέσα στο σπίτι –οι συχνοί καβγάδες των γονιών για παράδειγμα- ή οποιαδήποτε ξαφνική αλλαγή που το παιδί αισθάνεται ότι το απειλεί, όπως ο ερχομός ενός καινούριου μωρού, μπορεί να είναι κάποιες πιο σοβαρές αιτίες για τα ξεσπάσματά του.
Απομακρυνθείτε από τον χώρο του ξεσπάσματος
Μόλις το παιδί ηρεμήσει, εγκαταλείψτε τον χώρο στον οποίο έγινε αυτό το... ατυχές συμβάν! Αν είστε σπίτι, αλλάξτε δωμάτιο ή αν είστε έξω, απομακρυνθείτε από το σημείο και κάντε μια σύντομη βόλτα. Τα παιδιά έχουν ασθενή μνήμη και η αλλαγή παραστάσεων τα βοηθά περισσότερο απ' ότι νομίζετε να ηρεμήσουν.
Αφήστε το να εκδηλώσει τα συναισθήματά του
Εκείνη τη στιγμή, το παιδί βγαίνει κυριολεκτικά εκτός εαυτού, χωρίς όμως να μπορεί να ελέγξει τη συμπεριφορά του. Γι' αυτό, ενδεχόμενη προσπάθειά σας να το «λογικεύσετε» την ώρα του ξεσπάσματος θ' αποβεί μάταιη. Καλό θα είναι να το αφήσετε να εκδηλώσει τα συναισθήματά του και να περιμένετε πρώτα να ηρεμήσει για να δράσετε. Σε καμία περίπτωση, όμως, μην το αφήσετε μόνο του, γιατί έτσι θα αισθανθεί ότι το εγκαταλείπετε.
Ψιθυρίστε του
Η φωνή σας μπορεί να λειτουργήσει σαν «ηρεμιστικό» για το παιδί. Αφού περάσει το μεγάλο κύμα «θυμού» πλησιάστε το, πάρτε το αγκαλιά και ψιθυρίστε του στο αυτί. Η σωματική επαφή και ο ήρεμος τόνος της φωνής σας θα το βοηθήσουν σημαντικά να ηρεμήσει. Εκτός αυτού, θα βοηθήσει κι εσάς να παραμείνετε ψύχραιμη και να μην... παραφερθείτε.
Μην το καταπιέσετε
Αν προσπαθήσετε να το αγκαλιάσετε ή να κάτσετε δίπλα του, αλλά το παιδί αντιστέκεται, θα πρέπει απλώς να σεβαστείτε την επιθυμία του. Απλώς, παραμείνετε στον ίδιο χώρο μαζί του έτσι ώστε να ξέρει ότι είστε δίπλα του, χωρίς όμως να αισθάνεται ότι το καταπιέζετε. Εννοείται ότι οι φωνές ή οποιαδήποτε μορφή βίας είναι ρητά απαγορευμένες.
Όχι πολλά λόγια!
Όταν το παιδί είναι σε κατάσταση ταραχής, το να προσπαθήσετε να το συνετίσετε... φλυαρώντας, δεν είναι η πιο σωστή ούτε η πιο αποτελεσματική τακτική. Αφήστε τα πολλά λόγια και περιμένετε μέχρι το παιδί να ηρεμήσει και αντιμετωπίστε μετά το πρόβλημα. Αποφύγετε τις ατέλειωτες αναλύσεις επί αναλύσεων και τα «κηρύγματα» και, φυσικά, μην περιμένετε εκλογικευμένες απαντήσεις απ' το παιδί. Μια τέτοια κίνηση, μάλιστα, μπορεί ν' αναζωπυρώσει το ξέσπασμά του και στο τέλος να επιδεινώσετε αντί να βελτιώσετε την κατάσταση!
Ηρεμήστε το με τα παιχνίδια του
Όλοι οι γονείς ξέρουμε πόσο πολύ αγαπάνε τα παιχνίδια τους τα παιδιά. Αφού περάσει το ξέσπασμα, αποσπάστε του την προσοχή με το αγαπημένο του αρκουδάκι ή την κουβερτούλα που δεν αποχωρίζεται ποτέ. Όσο και αν φαίνεται περίεργο, αυτά τα οικεία αντικείμενα, θα το βοηθήσουν να νιώσει ασφάλεια και να ξεχάσει πολύ πιο εύκολα το συμβάν.
Δείξτε του κατανόηση
Αφού το παιδί ηρεμήσει, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το όπλο της λογικής. Δείξτε του ότι αναγνωρίζετε τα συναισθήματά του και ότι θα προσπαθήσετε να αντιμετωπίσετε το πρόβλημα που το απασχολεί. Για παιδιά τριών ή τεσσάρων ετών, φράσεις, όπως «Λυπάμαι που στενοχωρήθηκες. Τι θες να κάνουμε για να αισθανθείς καλύτερα;», θα τους δώσουν να καταλάβουν ότι είστε δίπλα τους και ότι αναγνωρίζετε τον θυμό τους, χωρίς να τα κατακρίνετε.
Σε κάθε περίπτωση, προσπαθήστε να θυμάστε ότι εσείς είστε ο ενήλικας και άρα ο υπεύθυνος για να «ηρεμήσει» τα πνεύματα. Εξάλλου, η υπομονή είναι το πιο χρήσιμο εργαλείο ενός γονέα!
