Στηρίξτε την αυτονομία του
Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, η αυτονομία είναι -μεταξύ άλλων- ο δρόμος προς την αυτοπεποίθηση. Αφήστε το παιδί να διακινδυνεύσει, τουλάχιστον σε ανώδυνες σχετικά περιστάσεις. Συγκρατήστε το ένστικτό σας και αφήστε το να βάλει μόνο του νερό σε γυάλινο ποτήρι, να κάνει τις εξερευνήσεις του, να λύσει μόνο του τις ασκήσεις των μαθηματικών που το δυσκολεύουν.
Ταυτόχρονα, μπορείτε να του δώσετε το δικαίωμα να κάνει τις δικές του επιλογές -όταν, φυσικά, αυτό δεν θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια ή την υγεία του (ή κάποιου άλλου!). Αφήστε το να διαλέξει τα ρούχα του και να οργανώσει μόνο του τη σχολική τσάντα και προσπαθήστε να ενθαρρύνετε την αυτονομία με κάθε τρόπο. Ένα παιδί που μαθαίνει να φροντίζει τον εαυτό του, χωρίς οι γονείς του να λειτουργούν πάντα πυροσβεστικά, εξελίσσεται σε έναν υπεύθυνο, ώριμο ενήλικα με συμπαγή λογική.
Ενισχύστε την αυτο-εικόνα του
Όταν το παιδί σας κοιτάζεται στον καθρέφτη είναι ευχαριστημένο απ' το παιδί που το κοιτάζει κατάματα; Όταν «κοιτάζει» μέσα του «βλέπει» έναν άνθρωπο που συμπαθεί, κάποιον που είναι ικανός να καταφέρει τα πάντα και που του αξίζει να τον αγαπούν; Το πώς και το πόσο εκτιμάμε τον εαυτό μας είναι από τους σημαντικότερους (αν όχι ο νούμερο ένα) παράγοντας της ευτυχίας ή της μελαγχολίας μας. Η υγιής αυτοεκτίμηση δεν είναι ναρκισσισμός.
Ξεκινήστε απ' το να σιγουρευτείτε ότι δεν «φορτώνετε» τις δικές σας προσδοκίες για το παιδί, στο ίδιο. Ταυτόχρονα, προσπαθήστε να μην είστε... τσιγκούνηδες με τα «μπράβο» και τις φιλοφρονήσεις, φροντίζοντας παράλληλα να μην το επιβραβεύετε για τα αυτονόητα ή να μην γίνετε «αυλοκόλακας» του παιδιού από την αγάπη σας. Επίσης: η κριτική είναι οπωσδήποτε απαραίτητη, πρέπει όμως να γίνεται στο μέτρο που δεν τραυματίζει την αυτό-εικόνα του παιδιού. Ένας γονιός που συνέχεια επισημαίνει στο παιδί τα ελαττώματά του, θα δημιουργήσει έναν άνθρωπο με χαμηλή αυτοεκτίμηση και αυτό-λύπηση.
Αναδείξτε τα ταλέντα του
Μπορεί ο γιος σας να αδιαφορεί για το ποδόσφαιρο και να τρελαίνεται να ζωγραφίζει, μπορεί να μην είναι πολύ δυνατός, αλλά να έχει φοβερή φαντασία ή ταλέντο στη μαγειρική. Μπορεί αντίστοιχα η κόρη σας να «βάζει κάτω» τα αγόρια της τάξης της στην μπάλα και να λατρεύει τα σπορ. Όποια κι αν είναι τα ταλέντα και οι κλίσεις του παιδιού σας, αγκαλιάστε και ενθαρρύνετέ τα. Οι γονείς οφείλουν να έχουν το νου τους, για να μην πέσουν στην παγίδα των διακρίσεων, επιβάλλοντας σε αγόρια και κορίτσια την «αντίστοιχη» δραστηριότητα, αλλά και να φροντίζουν να κρατούν τις προσωπικές τους φιλοδοξίες για τον εαυτό τους. Αν το όνειρό σας είναι να γίνετε πρίμα μπαλαρίνα, γραφτείτε χορό -ποτέ δεν είναι αργά, μην γράψετε χορό την κόρη σας.
Δείξτε στο παιδί ότι αναγνωρίζετε, εκτιμάτε και χαίρεστε την όποια του κλίση. Ένα παιδί που χαίρει της επιβράβευσης και της υποστήριξης των γονιών του, εξελίσσεται σε ένα παιδί που εμπιστεύεται και αγαπά τον εαυτό του.
Δημιουργήστε ένα ασφαλές οικογενειακό περιβάλλον
Ένα παιδί που μεγαλώνει σε περιβάλλον βίαιο ή επιθετικό ή απλά... εχθρικό, έχει σοβαρές πιθανότητες να αναπτύξει χαμηλή αυτοεκτίμηση. Οι εύθραυστες ισορροπίες ενός παιδιού διαταράσσονται επικίνδυνα όταν περνά τις μέρες του σε ένα ασταθές περιβάλλον. Ένα παιδί που μεγαλώνει βλέποντας τους γονείς του να τσακώνονται διαρκώς, να φωνάζουν ή να υποτιμούν ο ένας τον άλλο, ενδέχεται να νιώσει αβοήθητο και μόνο και να συσσωρεύσει μέσα του ένταση και μελαγχολία.
Η δημιουργία ενός ασφαλούς, ήρεμου περιβάλλοντος συγκαταλέγεται, λοιπόν, οπωσδήποτε ανάμεσα στις πρώτες υποχρεώσεις ενός γονιού. Αντίστοιχα με το σπίτι τους, οι γονείς πρέπει να έχουν τον νου τους η ισορροπία και η ηρεμία αυτή να επικρατεί και στα άλλα περιβάλλοντα στα οποία κατά καιρούς βρίσκεται το παιδί -όπως το σπίτι των παππούδων του ή το σχολείο.
Βοηθήστε το να έχει και να πετυχαίνει τους στόχους του (αλλά και να είναι εφικτοί)
Για να βοηθήσετε το παιδί να γίνει ένας δυνατός χαρακτήρας που νιώθει άνετα με τον εαυτό του, βοηθήστε το να θέσει στόχους. Το να βάζει και να πετυχαίνει κανείς στόχους είναι ένας πολύ καλός τρόπος να νιώσει ικανός και άξιος. Από το να φτιάξει μια απλή παιδική χειροτεχνία μέχρι τις Πανελλήνιες, η ενθάρρυνση από τους γονείς είναι πολύ σημαντική. Σε κάθε περίπτωση όμως, οι στόχοι πρέπει να είναι εφικτοί, ούτως ώστε η αυτοπεποίθηση του παιδιού να μην τραυματίζεται σε κάθε αποτυχία. Ούτε μια μινιατούρα πύργου του Άιφελ είναι πάντα εφικτή, ούτε η Ιατρική Αθηνών. Αφήστε το παιδί να επιλέξει τον δρόμο του, αλλά καθοδηγήστε το με τέτοιο τρόπο, ώστε να ξέρει πότε οι στόχοι του είναι άπιαστοι. Είναι πολύ σημαντικό να κοιτάζει κανείς ψηλά, αλλά αν πρέπει να πάει εκεί που κοιτάζει... πετώντας, τότε δεν θα φτάσει ποτέ.
