13η Εβδομάδα Κύησης
Η 13η εβδομάδα οριοθετεί την έναρξη του δεύτερου τριμήνου. Συνήθως από αυτή την εβδομάδα αρχίζει ο προγεννητικός έλεγχος του εμβρύου. Σε αυτή την εβδομάδα είναι ιδανικά να γίνει η αυχενική διαφάνεια το PAPP-Α και η υπερηχογραφική απεικόνιση του ρινικού οστού. Είναι εξετάσεις που δείχνουν το 'καλώς έχειν' του εμβρύου και μειώνουν την πιθανότητα γέννησης ενός εμβρύου με χρωμοσωμιακές ανωμαλίες. Με την έναρξη της 13ης εβδομάδας τα συμπτώματα του πρώτου τριμήνου, όπως πρωινή αδιαθεσία, ναυτία, εμετός μειώνονται και συνήθως εξαφανίζονται σε αυτή την εβδομάδα.
Η κούραση μειώνεται και έχετε περισσότερη ενέργεια ώστε να αρχίσετε πραγματικά να αισθάνεστε έγκυοι. Οι επισκέψεις στο γιατρό θα αρχίσουν να γίνονται πιο συχνές αφού από δω και στο εξής θα πρέπει να ελέγχεστε και εσείς σε κάθε επίσκεψη με πίεση αίματος, βάρος, αύξηση μήτρας, αιματολογικές εξετάσεις και εξετάσεις ούρων καθώς και το μωρό με την ακρόαση καρδιακών παλμών και υπερηχογράφημα.
Το μωρό σας ζυγίζει περίπου 23 γραμμάρια. Το έντερο περικλείεται μέσα στο κοιλιακό τοίχωμα και αρχίζει να επιμηκύνεται. Το πάγκρεας διαμορφώνεται και αρχίζει τη λειτουργία του εκκρίνοντας ακόμα και ινσουλίνη. Ωριμάζει ο πλακούντας για να παρέχει στο μωρό σας οξυγόνο, θρεπτικά συστατικά και να αποβάλει τα απόβλητά του. Ο πλακούντας παράγει επίσης προγεστερόνη, οιστραδιόλη και άλλες ορμόνες οι οποίες βοηθούν στη διατήρηση της εγκυμοσύνης. Το μωρό σας είναι σε θέση να φτάσει τον αντίχειρα στο στόμα, αν και η διαμόρφωση των μυών δεν έχει ολοκληρωθεί. Αρχίζουν να δημιουργούνται τα πλευρά και ο ιστός που θα διαμορφώσει τα κόκαλα στο κεφάλι, τα πέλματα και τα πόδια του μωρού σας.
14η Εβδομάδα Κύησης
Η αύξηση των ορμονών της εγκυμοσύνης έχουν επίδραση στο σώμα σας, οι οποίες αρχίζουν να διαφαίνονται τώρα. Οι θηλές έχουν αρχίσει να γίνονται μεγαλύτερες και σκουρότερες. Η μέση γραμμή της κοιλιάς έχει απόχρωση πιο σκούρα και ξεκινά από το ηβικό οστό και φτάνει μέχρι το στέρνο. Στις 14 εβδομάδες η μήτρα έχει το μέγεθος ενός μεγάλου γκρέιπφρουτ.
Το μωρό είναι περίπου 8,5 εκατοστά και αρχίζει να παράγει ούρα. Τα ούρα αποβάλλονται στο αμνιακό υγρό που περιβάλει το έμβρυο. Αυτή την εβδομάδα αρχίζει να δημιουργείται το τριχωτό της κεφαλής, συμπεριλαμβανομένων και των φρυδιών. Επίσης δημιουργείται ένα λεπτό χνούδι που καλύπτει και προστατεύει το δέρμα του, το οποίο θα διατηρηθεί μέχρι το τέλος της εγκυμοσύνης. Στα αγόρια δημιουργείται ο προστατικός αδένας, ενώ στα κορίτσια οι ωοθήκες κατεβαίνουν από την κοιλιά στη λεκάνη. Σε αυτή την εβδομάδα αρχίζει η παραγωγή των ορμονών καθώς οι περισσότεροι ενδόκρινοι αδένες έχουν ωριμάσει.
15η Εβδομάδα Κύησης
Το μωρό σας ζυγίζει περίπου 70 γραμμάρια. Κατά τη διάρκεια αυτής της εβδομάδας το δέρμα του μωρού είναι τόσο λεπτό και διαφανές ώστε φαίνονται όλα τα αγγεία που περνούν κάτω από αυτό. Συνεχίζει να αυξάνεται το τριχωτό της κεφαλής, να πυκνώνει, καθώς και τα φρύδια. Επίσης αυτή την εβδομάδα αρχίζουν οι τρίχες να σκουραίνουν καθώς αρχίζει να δημιουργείται μελανίνη στους θύλακες των τριχών. Τα αυτιά του μωρού είναι σχεδόν στη θέση τους, αν και λίγο χαμηλότερα. Το μυϊκό σύστημα συνεχίζει να αναπτύσσεται και είναι σε θέση να κάνει το χεράκι του μπουνιά, καθώς επίσης να κάμψει τους καρπούς, τους αγκώνες και τα πόδια. Στις 15 εβδομάδες η καρδιά της εγκύου αντλεί 20% περισσότερο αίμα από ότι συνήθως για να εφοδιάσει τη μήτρα και το μωρό με τα απαραίτητα συστατικά.
Τα 3-4 κιλά που έχετε πάρει από την κατακράτηση υγρών, τη μείωση των εμετών και την καλή διάθεση που έχετε τώρα θα σας κάνουν αναγκαία την αλλαγή των ενδυμάτων, καθώς αυτά δεν πρέπει να είναι σφιχτά. Προτιμάται ενδύματα που δεν σφίγγουν κυρίως στη μέση και είναι άνετα και μαλακά.
Ακόμα και οι οργανωμένες γυναίκες αναφέρουν ότι η εγκυμοσύνη τις καθιστά κάπως ξεχασιάρες, αδέξιες και ανίκανες να συγκεντρωθούν. Προσπαθήστε να περιορίσετε την πίεση στην ζωή σας στο ελάχιστο και να μην αγχώνεστε. Τα συμπτώματα αυτά είναι προσωρινά.
16η Εβδομάδα Κύησης
Σε αυτή την εβδομάδα το μωρό σχεδόν ολοκληρώνει την ανάπτυξη των μυών και οι κινήσεις του γίνονται συντονισμένες. Τελειοποιείται η ανάπτυξη των μυών του προσώπου και μπορεί σε αυτή την εβδομάδα το έμβρυο να πάρει διάφορες εκφράσεις. Μπορεί να αρχίσετε να νιώθετε μερικά φτερουγίσματα καθώς το μωρό κινείται πιο συντονισμένα και αν δεν είναι η πρώτη σας εγκυμοσύνη τότε μπορεί όντως να το ακούσετε.
Οι γυναίκες που δεν έχουν κάνει την τετραπλή εξέταση μεταξύ 11ης και 14ης εβδομάδας θα πρέπει να κάνουν μεταξύ της 16ης και 18ης εβδομάδας το Α - Τεστ, εξέταση που γινόταν παλιότερα με μικρότερα ποσοστά επιτυχίας και σε μεγαλύτερη ηλικία κύησης. Τα αποτελέσματα αυτής της εξέτασης μας προειδοποιούν αν το μωρό έχει κίνδυνο να παρουσιάσει νευρολογικές ατέλειες (όπως δισχιδή ράχη), ή χρωμοσωμιακές ανωμαλίες, όπως σύνδρομο Down).
Αυτή την εβδομάδα το μωρό ζυγίζει περίπου 100 γραμμάρια και έχει μήκος 11,5 εκατοστά. Το μωρό εκκενώνει την κύστη του κάθε 30 έως 50 λεπτά. Σε αυτή την εβδομάδα μπορούμε να καθορίσουμε υπερηχογραφικά το φύλο του εμβρύου. Αν το έμβρυο είναι κορίτσι, τα ωάρια διαμορφώνουν τις ωοθήκες της.
17η Εβδομάδα Κύησης
Το έμβρυο ζυγίζει 140 γραμμάρια και έχει μήκος περίπου 13 εκατοστά. Το μωρό σε αυτή την εβδομάδα μπορεί να αρχίσει να ανταποκρίνεται σε δυνατούς εξωτερικούς θορύβους. Σε αυτή την εβδομάδα μπορεί να παρατηρήσετε ότι το σώμα σας παράγει πολύ περισσότερες εκκρίσεις σε όλα τα συστήματα, κόλπο, ιδρώτα, ρινική συμφόρηση. Αυτό συμβαίνει λόγω της αύξησης της ροής του αίματος σε όλα τα συστήματα και κατ’ επέκταση στον πλακούντα ο οποίος τρέφει το έμβρυο με θρεπτικές ουσίες και οξυγόνο και αφαιρεί τα απόβλητά του.
Περισσότερο αίμα ρέει στους μαστούς, οι οποίοι έχουν αυξηθεί αρκετά και έχει αρχίσει να διαφαίνεται ένα φλεβικό δίκτυο κάτω από την επιδερμίδα. Χρησιμοποιείτε στηθόδεσμο που υποστηρίζει σωστά το στήθος. Έτσι το προφυλάσσετε από πτώση και χαλάρωση.
18η Εβδομάδα Κύησης
Ο ύπνος μπορεί να αρχίσει να είναι ανήσυχος αυτήν την εβδομάδα. Χρησιμοποιείστε περισσότερα μαξιλάρια για να στηρίξετε σωστά το σώμα σας και να βρείτε μια άνετη θέση ύπνου.
Το μωρό σας είναι περίπου 14,5 εκατοστά και σχεδόν 200 γραμμάρια. Αρχίζουν να δημιουργούνται τα δακτυλικά αποτυπώματα. Τελειοποιούνται τα κόκαλα του εσωτερικού αυτιού και οι νευρικές απολήξεις στον εγκέφαλο, έτσι ώστε το μωρό σας μπορεί τώρα να ακούσει τον κτύπο της καρδιάς σας καθώς και το αίμα που κινείται στην ομφαλίδα ενώ οι δυνατοί ήχοι μπορεί να το τρομάξουν. Τα μάτια του μωρού τελειοποιούνται και είναι σε θέση να ανιχνεύσουν το φως από μια ακτίνα ενός φακού που θα τοποθετηθεί κοντά στην κοιλιά σας. Σε αυτή την εβδομάδα το έμβρυο κάνει καταποτικές κινήσεις και μπορεί να καταπιεί μέχρι και ένα λίτρο αμνιακού υγρού στη διάρκεια της ημέρας.
19η Εβδομάδα Κύησης
Το μωρό σε αυτή την εβδομάδα ζυγίζει πάνω από 240 γραμμάρια. Αν είναι κορίτσι, οι ωοθήκες περιέχουν όλα τα πρωτόγονα ωάρια. Το χνούδι καλύπτει όλο το σώμα του μωρού και θα παραμείνει μέχρι τη γέννηση. Σε αυτή την εβδομάδα δημιουργούνται τα μόνιμα δόντια κάτω από τα προσωρινά που έχουν ήδη δημιουργηθεί. Το δέρμα του μωρού αρχίζει να καλύπτεται από σμήγμα που προφυλάσσει το λεπτό του δέρμα από γρατσουνιές και χτυπήματα.
Το σμήγμα αυτό διατηρείται μέχρι και 2 εβδομάδες πριν από τον τοκετό. Το σμήγμα μπορούμε να το δούμε στα πρόωρα μωρά να καλύπτει το δέρμα τους. Αναπτύσσονται τα νευρικά κύτταρα που συνδέουν τους μυς με τον εγκέφαλο. Έτσι το έμβρυο μπορεί να κάνει συνειδητές κινήσεις εκτός από τις ακούσιες. Μπορεί να φέρει και να πιπιλίσει τον αντίχειρα, αλλά μπορεί και να σφίξει τα πόδια του ή άλλα μέλη του σώματός του.
20η Εβδομάδα Κύησης
Σε αυτή την εβδομάδα το έμβρυο ζυγίζει 300 γραμμάρια και έχει μήκος 15,5 εκατοστά από το κεφάλι ως τους γλουτούς. Η μήτρα μεγαλώνει και βρίσκεται λίγο κάτω από τον ομφαλό. Έτσι αρχίζει να πιέζει περισσότερο την κοιλιά της μητέρας, πνεύμονες, στομάχι, νεφρά και κύστη. Υπάρχει περίπτωση να αρχίσει μια μικρή εξόγκωση του ομφαλού (μικρή ομφαλοκήλη) λόγω αυτής της πίεσης. Το δέρμα του εμβρύου αρχίζει να γίνεται πιο παχύ, ενώ το σμήγμα επικαλύπτει όλο του το σώμα.
Από αυτή την εβδομάδα μέχρι την 24η μπορεί να γίνει η εξέταση του Β – Επιπέδου. Είναι εξέταση που γίνεται υπερηχογραφικά και αναλύει όλες τις δομές του εμβρύου. Είναι διπλή εξέταση και καθορίζει τη σωστή ανατομία του εμβρύου (εγκέφαλος, μάτια, στόμα, καρδιά, πνευμόνια, νεφρά, κύστη, άκρα) καθώς επίσης και υπερηχογραφικούς δείκτες που δείχνουν χρωμοσωμιακές ανωμαλίες στο έμβρυο.
21η Εβδομάδα Κύησης
Το μωρό ζυγίζει περίπου 360 γραμμάρια. Μπορεί να κολυμπάει μέσα στο αμνιακό υγρό αν και ξεκινώντας από αυτή την εβδομάδα αρχίζει να παίρνει θέση και να έχει τις περισσότερες ώρες το κεφάλι προς τα κάτω. Ο καρδιακός ρυθμός μειώνεται σε συχνότητα και γίνεται ισχυρότερος σε ένταση. Μέχρι αυτή τη στιγμή, το ήπαρ και ο σπλήνας του εμβρύου παράγουν το αίμα του. Σε αυτή την εβδομάδα αρχίζει να δημιουργείται ο μυελός των οστών που θα συμβάλει στο σχηματισμό του αίματος του εμβρύου.
Προσπαθήστε να ασκήστε ελαφρά έτσι ώστε να αποφύγετε τη μεγάλη αύξηση βάρους και τον πόνο στη μέση και στη σπονδυλική στήλη. Θα πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεκτική καθώς οι σύνδεσμοι κατά την εγκυμοσύνη χαλαρώνουν και έτσι διατρέχετε μεγαλύτερο κίνδυνο να τραυματιστείτε. Προτιμήστε το κολύμπι και το χαλαρό περπάτημα. Σε καμία περίπτωση μην πιέζετε τον εαυτό σας.
22η Εβδομάδα Κύησης
Το μωρό ζυγίζει 430 γραμμάρια και είναι περίπου 27 εκατοστά. Ο εγκέφαλος αρχίζει να αναπτύσσεται αρκετά γρήγορα σε αυτή την περίοδο και αναπτύσσει τις πιο λεπτές λειτουργίες. Τελειοποιεί τις αισθήσεις του, έτσι ώστε το έμβρυο να αποκτήσει αφή. Το μωρό μπορεί να πειραματιστεί με αυτή τη νέα αίσθηση της αφής χτυπώντας το πρόσωπό του ή πιπιλώντας τον αντίχειρά του, καθώς επίσης και το αίσθημα άλλων μερών του σώματός του για να δει πώς κινούνται. Αρχίζει να κινεί τη γλώσσα του και τελειοποιούνται οι σύνδεσμοι των μυών της γλώσσας με τον εγκέφαλο. Στα αγόρια οι όρχεις αρχίζουν την κάθοδό τους προς το όσχεο, ενώ στα κορίτσια αναπτύσσεται ο κόλπος.
Από τις 22 εβδομάδες αρχίζουν μικρές ανώμαλες και ανώδυνες συστολές (Braxton Hikx) που μπορούν να γίνουν ορατές κοιτώντας την κοιλιά να συσπάται. Πολλές φορές οι μέλλουσες μαμάδες έχουν την αίσθηση ότι 'τεντώνεται το μωρό'. Οι συστολές αυτές δεν πρέπει να είναι πολλές (περισσότερες από 4 την ώρα) ούτε δυνατές αλλά ούτε να συνοδεύονται με πόνο στη μέση. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να ενημερωθεί ο γιατρός το συντομότερο δυνατό. Αν έχετε επίπονες συστολές και ρυθμικές (σε τακτά χρονικά διαστήματα) μπορεί να είναι ένδειξη πρόωρου τοκετού. Μείνετε στο κρεβάτι 2 με 3 ώρες περισσότερο κατά τη διάρκεια της ημέρας. Φοράτε χαμηλά παπούτσια χωρίς τακούνια και μην καταπονείτε το σώμα σας.
23η Εβδομάδα Κύησης
Το μωρό ζυγίζει 500 γραμμάρια και μειώνεται η αναλογία κεφάλι/σώμα. Αρχίζει να παράγεται μελανίνη στο δέρμα και να συσσωρεύεται λίπος κάτω από αυτό. Η μετακίνηση του μωρού είναι καθημερινή και η μαμά του το 'ακούει' αρκετές φορές την ημέρα. Κινεί χέρια, πόδια, δάχτυλα, χασμουριέται τακτικά.
Οι συστολές Braxton Hikx iHHhhaH θα συνεχιστούν ακανόνιστες, αλλά μην ανησυχείτε. Καθώς η μήτρα μεγαλώνει αρχίζει η συχνουρία από την πίεση της κύστης. Αποφύγετε να μένετε πολλές ώρες όρθια, καθώς οι φλέβες των ποδιών μπορούν να ζοριστούν και να αρχίσει να διαφαίνεται μια φλεβίτιδα. Αν το βράδυ δεν μπορείτε να κοιμηθείτε μην ανησυχήσετε, είναι συχνό φαινόμενο. Κάντε ένα ζεστό, χαλαρωτικό, μπάνιο και προσπαθήστε να κοιμηθείτε στο πλάι. Καλύτερα στο αριστερό πλάι. Από δω και στο εξής ο ύπνος ανάσκελα θα είναι δύσκολος, καθώς το αίμα που επιστρέφει από τα πόδια, περνάει πίσω από τη σπονδυλική στήλη για να επιστρέψει στην καρδιά. Η έγκυος που προσπαθεί να κοιμηθεί ανάσκελα ρίχνει το αυξημένο βάρος της μήτρας στις φλέβες, εμποδίζοντας την επαναφορά του αίματος από τα πόδια στην καρδιά. Έτσι νιώθει ταχυκαρδία και ανησυχία. Προτιμήστε να κοιμάστε στο πλάι, και κυρίως στο αριστερό πλάι, γιατί έτσι μεταφέρεται περισσότερο αίμα στην μήτρα. Χρησιμοποιείστε κατά τη διάρκεια του ύπνου περισσότερα μαξιλάρια, έτσι ώστε να στηρίξετε σωστά το σώμα σας.
24η Εβδομάδα Κύησης
Με την ολοκλήρωση της 24ης εβδομάδας έχουν δημιουργηθεί όλα τα όργανα του εμβρύου και μπορεί να ζήσει εκτός μήτρας. Σε αυτή την εβδομάδα αναπτύσσεται το κέντρο ισορροπίας και έτσι το έμβρυο είναι σε θέση να ξέρει αν είναι όρθιο ή ανάποδα.
Την 24η εβδομάδα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί ο προγεννητικός έλεγχος του εμβρύου. Από την 24η εβδομάδα έως την 28η είναι ο χρόνος που γίνεται η καμπύλη ζαχάρου, σημαντική εξέταση για τη διάγνωση του διαβήτη στην κύηση. Κατά την καμπύλη ζαχάρου, η έγκυος, λαμβάνει 50, 75 ή 100 γραμμάρια γλυκόζης, ανάλογα με το βάρος της και γίνονται λήψεις ζαχάρου σε διαφορετικούς χρόνους. Η καμπύλη ζαχάρου μπορεί να διαγνώσει διαβήτη κύησης. Ο διαβήτης κύησης είναι προσωρινός διαβήτης που εμφανίζεται μόνο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και μετά τον τοκετό οι τιμές του ζαχάρου επιστρέφουν στις φυσιολογικές τιμές. Ο διαβήτης κύησης μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στο νεογέννητο, όπως χαμηλό ζάχαρο αίματος μετά τον τοκετό. Επίσης μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες για καισαρική τομή, δεδομένου ότι δημιουργεί μακροσωμία (μεγάλα έμβρυα). Ο διαβήτης της κύησης τις περισσότερες φορές ελέγχεται με δίαιτα, ενώ σπάνια χρειάζεται θεραπεία με ινσουλίνη.
Πηγή: Ιatronet.gr
O Αλέξανδρος Αρμενιάκος είναι Μαιευτήρας, Χειρουργός-Γυναικολόγος
