Κέλτες οι... ψεύτες
Σύμφωνα με την πρώτη εκδοχή, το έθιμο ξεκινά από τους Κέλτες, οι οποίοι είχαν την φήμη των μεγάλων ψευταράδων. Ήταν, όμως, και δεινοί ψαράδες, και καθώς η εποχή του ψαρέματος ξεκινούσε πάντα την 1η Απριλίου, ήταν και η εποχή που τα ψάρια πιάνονταν πιο δύσκολα. Όσοι από αυτούς δεν κατάφερναν να πετύχουν καλές ψαριές την ημέρα εκείνη, έλεγαν ψέματα για το πόσο ψάρια είχαν πιάσει. Τόσα ψέματα που η παραποίηση των αριθμών έγινε συνήθεια και, με τα χρόνια, καθιερώθηκε ως έθιμο.
Γάλλοι οι... αντιδραστικοί
Πιο βάσιμη, πάντως, θεωρείται η δεύτερη εκδοχή, σύμφωνα με την οποία το έθιμο ξεκινά από τη Γαλλία του 16ου αιώνα. Μέχρι το 1564, Πρωτοχρονιά των Γάλλων ήταν η 1η Απριλίου, όμως εκείνη την χρονιά -επί βασιλείας Καρόλου του 9ου- αυτό άλλαξε και ως Πρωτοχρονιά καθιερώθηκε η 1η Ιανουαρίου. Αυτό αρχικά δεν το δέχτηκαν όλοι οι πολίτες. Δεν ήταν λίγοι αυτοί δε που, αντιδρώντας στην αλλαγή, συνέχιζαν να γιορτάζουν την 1η Απριλίου ως αρχή του χρόνου, οπότε οι υπόλοιποι, για να τους κοροϊδέψουν, τους έστελναν δώρα! Με τα χρόνια, το πείραγμα αυτό καθιερώθηκε ως έθιμο.
Έλληνες οι... πανούργοι
Δεν θέλαμε πολύ και στην Ελλάδα, για να υιοθετήσουμε το έθιμο, με μικρές διαφοροποιήσεις. Γνωστά «πειραχτήρια» οι Έλληνες, άρχισαν να λένε αναιδώς και δημοσίως ψέματα από την εποχή των Σταυροφοριών. Μάλιστα, όπως αναφέρει ο λαογράφος Γεώργιος Μέγας, το ψέμα ήταν «συνήθης μηχανισμός στην προσπάθεια εξασφάλισης της επιτυχίας μιας μαγικής ενέργειας ή ενός δύσκολου έργου, βάσει της αντίληψης ότι η ψευδολογία ξεγελά και εμποδίζει τις βλαπτικές δυνάμεις». Έτσι, σύμφωνα με τον λαογράφο Δημήτριο Λουκάτο, το ψέμα της Πρωταπριλιάς είναι «ένα σκόπιμο ξεγέλασμα των βλαπτικών δυνάμεων που θα εμπόδιζαν την αγροτική παραγωγή». Δεν είναι τυχαίο ότι για κάποιους, το βρόχινο νερό της πρωταπριλιάς έχει «μαγικές» ιδιότητες στις καλλιέργειες.
Σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας, θεωρούνταν ότι όποιος καταφέρει να ξεγελάσει τον άλλο, θα έχει την τύχη με το μέρος του για όλη την υπόλοιπη χρονιά. Ενώ, αντίθετα, ο γελασμένος θα έχει γρουσουζιά και, ακόμα χειρότερα, αν είναι παντρεμένος μπορεί να χηρέψει γρήγορα.
