Η γονιμότητα της γυναίκας μετά τα 40
Δεν υπάρχει επιστημονική έρευνα που να μην υποστηρίζει ότι η γονιμότητα της γυναίκας μειώνεται μετά τα 35, κάνοντας την απόκτηση μωρού μετά την ηλικία αυτή από λίγο έως πολύ πιο δύσκολή. Ωστόσο, δεν είναι λίγες και οι έρευνες που αποδεικνύουν ότι το 90% των γυναικών στα 35 μπορούν να μείνουν έγκυοι χωρίς άλλη βοήθεια. Το ίδιο ισχύει για τα 2/3 των γυναικών στα 39 και για περίπου τις μισές γυναίκες στα 41. Τα ποσοστά, βέβαια, πέφτουν σημαντικά από τα 41 και μετά και μόνο λίγες γυναίκες μπορούν να αποκτήσουν παιδιά μετά τα 44 με δικά τους ωάρια.
Έτσι, δεδομένου ότι μόνο οι μισές γυναίκες θα αποκτήσουν παιδί δια της φυσικής οδού μετά τα 41, οι υπόλοιπες θα χρειαστεί να ακολουθήσουν κάποια μέθοδο υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Πόσες από αυτές θα τα καταφέρουν; Σύμφωνα με τους επιστήμονες, σε γυναίκες άνω των 40 ετών, το ποσοστό επιτυχίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης υπολογίζεται μικρότερο του 15% ανά κύκλο. Αυτός είναι και ο λόγος που οι γυναικολόγοι, οι οποίοι ειδικεύονται στις εξωσωματικές, συνιστούν σε γυναίκες άνω των 40 να χρησιμοποιήσουν ωάρια δότριας, και μάλιστα νεώτερης γυναίκας, χωρίς βέβαια να αποκλείουν το γεγονός η 40χρονη να καταφέρει τελικά να μείνει έγκυος και με φυσικό τρόπο.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Μαιευτήρας-Χειρουργός Γυναικολόγος με εξειδίκευση στην Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή κ. Χάρης Χηνιάδης, «έπειτα από ένα 6μηνο προσπαθειών και εφόσον η γυναίκα δεν τα έχει καταφέρει, θα χρειαστεί να κάνει ένα σετ εξετάσεων, όπως αυτές που κάνουμε σε περιπτώσεις υπογονιμότητας. Η σπερματέγχυση αποκλείεται ως διαδικασία μετά τα 40, ενώ συνιστάται εξωσωματική, η οποία έχει ποσοστό επιτυχίας περί το 15% στα 40 και μόλις 5% μετά τα 45. Μετά τα 43, και εφόσον ούτε η εξωσωματική με δικό της ωάριο δεν έχει πετύχει, η γυναίκα μπορεί να κάνει εξωσωματική με ωάριο δότριας. Το ποσοστό επιτυχίας στην περίπτωση αυτή ανέρχεται στο 50%.»
Σε κάθε περίπτωση, λέει ο γιατρός, «δεν μπορούμε να υποσχεθούμε σε μία γυναίκα ότι θα καταφέρει να μείνει έγκυος μετά τα 40. Πρέπει να επιμείνει, να το θέλει πολύ και να είναι διατεθειμένη να ακολουθήσει πιθανώς αλλεπάλληλες θεραπείες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.»
Οι κίνδυνοι για το έμβρυο μιας εγκύου άνω των 40
Παρόλο που ο κίνδυνος αυτισμού πράγματι αυξάνεται, όσο αυξάνεται η ηλικία της εγκύου, στην πραγματικότητα το ποσοστό παραμένει πολύ μικρό (της τάξης του 0,5%). Εξάλλου, στον κίνδυνο αυτισμού «υπεύθυνος» μπορεί να είναι και ο μεγαλύτερης ηλικίας πατέρας.
Άλλοι κίνδυνοι, όσο μεγαλύτερη είναι η έγκυος, είναι τα αυξημένα ποσοστά προεκλαμψίας, η υψηλότερη πίεση στο αίμα, ο μεγαλύτερος κίνδυνος αποβολής (μεταξύ 40-44 ετών αγγίζει το 35%), ο πρόωρος τοκετός, ο διαβήτης κύησης, το ενδεχόμενο για Σύνδρομο Down (πιθανότητα 1 στα 100 για έγκυο άνω των 40), ενώ μεγαλύτερα είναι και τα ποσοστά θνησιγένειας. Ωστόσο, γεγονός παραμένει ότι η πλειοψηφία των εγκύων άνω των 40 ετών θα έχει καλή εγκυμοσύνη και θα αποκτήσει υγιή μωρά.
Εξάλλου, έρευνα που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα από το Βασιλικό Κολέγιο Παιδιατρικής της Μ. Βρετανίας κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα παιδιά που γεννιούνται από γυναίκες άνω των 40 ετών έχουν λιγότερα ατυχήματα, εμβολιάζονται πιο σωστά και έχουν συνολικά λιγότερες πιθανότητες να χρειαστούν ιατρική και νοσοκομειακή περίθαλψη. Επίσης, αναπτύσσουν καλύτερο και εκτενέστερο λεξιλόγιο από μικρή ηλικία και έχουν υψηλότερα αποτελέσματα στα τεστ νοημοσύνης, από παιδιά μικρότερων γυναικών.
Η υγεία και η ψυχολογία της μητέρας άνω των 40
Ανάμεσα στους «μύθους» που κυκλοφορούν για τη μητρότητα μετά τα 40, είναι και αυτός που θέλει τους μεγαλύτερους γονείς να έχουν λιγότερο καλή υγεία και λιγότερη ενέργεια, συγκριτικά με τους νεώτερους. Η αλήθεια, όμως, είναι, όπως τουλάχιστον επισημαίνουν οι ειδικοί, ότι όσο περισσότερο καθυστερεί μια γυναίκα να αποκτήσει παιδί, τόσο πιο ευτυχισμένη νιώθει όταν τελικά τα καταφέρνει, ενώ σπάνια «μειώνεται» η ευτυχία αυτή όσο περνούν τα χρόνια. Και παρόλο που μια γυναίκα που αποκτά παιδί στα 40, θα είναι 62 όταν το παιδί της θα αποφοιτά από το Πανεπιστήμιο και ίσως γίνει γιαγιά κοντά στα 80, γεγονός παραμένει ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο σε καμία ηλικία.
Επιπλέον, έρευνα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Βοστόνης στις ΗΠΑ έδειξε ότι οι γυναίκες που γεννούν, χωρίς κάποια τεχνική υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, σε μεγαλύτερη ηλικία είναι πιο πιθανό να ζήσουν περισσότερο. Φυσικά, τονίζουν οι επιστήμονες, αυτό δεν σημαίνει ότι οι γυναίκες πρέπει να περιμένουν να αποκτήσουν παιδιά σε μεγαλύτερες ηλικίες, προκειμένου να αυξήσουν τις πιθανότητες να ζήσουν περισσότερο. Η ηλικία της γυναίκας κατά τον τελευταίο τοκετό όμως, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μέτρο προσδιορισμού της διαδικασίας της γήρανσης. Η φυσική ικανότητα μιας γυναίκας να κάνει παιδί σε μεγαλύτερη ηλικία υποδεικνύει ότι το αναπαραγωγικό της σύστημα γερνάει αργά και επομένως το ίδιο συμβαίνει και στο υπόλοιπο σώμα της.
Όσο για την ψυχολογία της 40άρας μαμάς, ερευνητές από το Ινστιτούτο Παιδικής Υγείας της Μ. Βρετανίας λένε πως οι μεγαλύτερες γυναίκες γίνονται καλύτερες μητέρες. Για την ακρίβεια, λένε οι επιστήμονες, οι μεγαλύτερες γυναίκες φαίνεται πως έχουν περισσότερα προσόντα. Είναι λιγότερο παρορμητικές, πιο ήρεμες και έχουν περισσότερη πείρα ζωής, ένα απαραίτητο εφόδιο για τον ρόλο τους. Ίσως να μην έχουν την αντοχή να τρέχουν διαρκώς πίσω από τα νήπιά τους, αλλά έχουν την ικανότητα να ανακαλύπτουν αμέσως τους πιθανούς κινδύνους ώστε τα να προστατεύουν. Έτσι, οι μεγαλύτερες μητέρες έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναθρέψουν πιο ήρεμα και πιο ευτυχισμένα παιδιά.
Τι να προσέξετε αν γίνετε μαμά μετά τα 40
Καθώς ο κίνδυνος επιπλοκών παραμένει υψηλότερος αν αποφασίσετε να αποκτήσετε παιδί σε μεγαλύτερη ηλικία, είναι σημαντικό να λάβετε κάποια αυστηρά μέτρα για να έχετε μία όσο το δυνατόν πιο φυσιολογική εγκυμοσύνη.
Έτσι, προτού αλλά και αφού επιβεβαιωθεί η κύηση, θα πρέπει να ακολουθείτε μία ισορροπημένη διατροφή υψηλής διατροφικής αξίας, να λαμβάνετε καθημερινά 400mg φυλλικού οξέος, καθώς και όποιες άλλες βιταμίνες χορηγήσει ο γυναικολόγος σας, και να φροντίσετε να διατηρήστε σε καλή φυσική κατάσταση, με δραστηριότητες όπως το περπάτημα, η γιόγκα και το κολύμπι.
Αν έχετε προβλήματα υγείας, π.χ. θυρεοειδή, θρομβοφιλία, διαβήτη κ.λ.π., θα πρέπει να τα αντιμετωπίσετε με την κατάλληλη αγωγή το συντομότερο δυνατό και να λάβετε τα μέτρα που θα σας πει ο γιατρός σας, προκειμένου να ελαχιστοποιήσετε τον κίνδυνο επιπλοκών.
Καθώς, όπως λέει και ο κ. Χηνιάδης, μετά τα 40 η εγκυμοσύνη θεωρείται "υψηλού κινδύνου", θα χρειαστεί, επίσης, να κάνετε όλες τις απαραίτητες ειδικές εξετάσεις, όπως αμνιοκέντηση και λήψη χοριακών λαχνών -πάντα υπό την καθοδήγηση του γιατρού σας- προκειμένου να αποκλείσετε πιθανότητες χρωμοσωμικών ανωμαλιών στο έμβρυο, και πιθανώς να χρειαστεί να γεννήσετε με καισαρική τομή (το 40% των εγκύων άνω των 40 γεννούν με καισαρική). Ο γιατρός σας και η μαία σας είναι αυτοί που θα σας ενημερώσουν λεπτομερώς για την διαδικασία του τοκετού, αλλά και για την περίοδο της λοχείας και του θηλασμού, και που θα σας κάνουν να νιώσετε ασφαλής και ήσυχη.
