Πώς εξελίσσεται η εγκυμοσύνη στα 20, στα 30 και στα 40

Το σώμα σας: Πρόκειται για τα πιο γόνιμα χρόνια της γυναίκας. Η περίοδος στην πενταετία αυτή είναι συνήθως σταθερή και σχεδόν πάντα υπάρχει ωορρηξία. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι μπορείτε να μείνετε έγκυος ανά πάσα στιγμή. Η μέση γυναίκα αυτής της ηλικίας έχει περίπου 20% πιθανότητες κάθε μήνα να μείνει έγκυος, αν δεν χρησιμοποιεί κάποιο μέτρο αντισύλληψης. Οι γυναίκες που μένουν έγκυοι σε αυτή την ηλικία έχουν μικρό κίνδυνο να εμφανίσουν αρτηριακή πίεση και τις μισές πιθανότητες για διαβήτη, από μία γυναίκα που μένει έγκυος στα 40.

Συναισθηματικός κόσμος: Το πώς νιώθετε για την εγκυμοσύνη σας στην ηλικία αυτή εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Κάποιες γυναίκες αναγκάζονται να αναβάλλουν τις σπουδές ή την καριέρα τους, προκειμένου να γίνουν νέες μαμάδες, άλλες αγχώνονται για το σώμα τους (περισσότερο από εγκύους μεγαλύτερων ηλικιών), ενώ δεν είναι λίγες που δυσκολεύονται να ισορροπήσουν τον ρόλο της συζύγου με αυτόν της μητέρας.

Κίνδυνοι για το μωρό: Το ποσοστό αποβολών στις ηλικίες αυτές είναι περίπου 9,5% -το χαμηλότερο από οποιαδήποτε άλλη ηλικία. Επίσης, καθώς τα ωάριά σας είναι ακόμα σχετικά νέα ο κίνδυνος να αποκτήσετε μωρό με κάποιο εκ γενετής ελάττωμα (π.χ. σύνδρομο Down ή κάποια άλλη χρωμοσωματική ανωμαλία) είναι πολύ μικρός. "Μία έγκυος 20 χρονών έχει πιθανότητες να γεννήσει παιδί με σύνδρομο Down 1 προς 1500", σημειώνει ο κ. Βαλίνος.

Ηλικίες: 25-29

Το σώμα σας: Αν ασκήστε και τρώτε υγιεινά, κι αν συνεχίσετε να κάνετε το ίδιο κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης σας, θα μπορέσετε να έχετε καλύτερο τοκετό και ταχύτερη επαναφορά στα κανονικά κιλά σας, από μία γυναίκα που δεν είναι σε φόρμα. Αναφορικά με την υγεία σας μακροπρόθεσμα, έχει βρεθεί από μελέτες ότι αν ξεκινήσετε να κάνετε παιδιά στην δεκαετία των 20 έχετε μειωμένο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού και των ωοθηκών. "Δεν έχει τεκμηριωθεί επιστημονικά για ποιον ακριβώς λόγο συμβαίνει αυτό", λέει ο κ. Βαλίνος, αλλά πιθανότατα έχει να κάνει με το γεγονός ότι τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη (ορμόνες που παράγονται από τα ωοθυλάκια και διεγείρουν το στήθος και τις ωοθήκες κάθε μήνα, με κάθε ωορρηξία) μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο για αυτούς τους καρκίνους. "Αν, όμως, μία γυναίκα μείνει έγκυος (μία, δύο ή και τρεις φορές) όσο ακόμα είναι νέα, και ειδικά αν θηλάσει για αρκετό διάστημα μετά, ο οργανισμός το διάστημα αυτό δεν παράγει τις παραπάνω ορμόνες, άρα ο κίνδυνος των καρκίνων μειώνεται", συμπληρώνει ο κ. Αρμενιάκος.

Συναισθηματικός κόσμος: Στα τέλη της δεκαετίας των 20 έχετε πιθανώς αποκτήσει ισορροπία στην καριέρα και, ανάλογα με το πότε παντρευτήκατε, στον γάμο σας, με αποτέλεσμα να μπορέσετε να χειριστείτε καλύτερα τις μεγάλες αλλαγές που θα φέρει στην ζωή σας το μωρό.

Κίνδυνοι για το μωρό: Το ποσοστό αποβολών στην πενταετία αυτή είναι 10% (ελάχιστα υψηλότερο από τις κατά πέντε χρόνια μικρότερες εγκύους). Ελάχιστα υψηλότερος είναι και ο κίνδυνος να γεννηθεί το μωρό με κάποια χρωμοσωματική ανωμαλία.

Ηλικίες: 30-34

Το σώμα σας: Η γονιμότητα αρχίζει να μειώνεται από τα 30, όμως η αλλαγή αυτή συμβαίνει σταδιακά κατά τα επόμενα 5 χρόνια. Αν χρειάζεστε κάποια θεραπεία γονιμότητας, οι πιθανότητες επιτυχίας σας τώρα είναι υψηλότερες από αυτές μιας μεγαλύτερης γυναίκας. Ενδεικτικά, το ποσοστό επιτυχίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης σε γυναίκες κάτω των 35 ετών είναι 25-28%. Στις γυναίκες άνω των 40 ετών το ποσοστό αυτό πέφτει στο 6-8%. Επιπλέον, μελέτες έχουν βρει ότι τα ποσοστά καισαρικών είναι δύο φορές υψηλότερα στις γυναίκες 30-34 ετών, από τις κατά δέκα χρόνια μικρότερές τους, χωρίς να μπορούν να εξηγήσουν οι γιατροί γιατί συμβαίνει αυτό.

Συναισθηματικός κόσμος: Οι γυναίκες που έχουν «δοθεί» στην καριέρα τους από τα 20, νιώθουν περισσότερο έτοιμες να αποκτήσουν οικογένεια ενώ βαδίζουν στην επόμενη δεκαετία. Επιπλέον, έχουν και την ενέργεια και τους πόρους να το κάνουν. Δεν είναι, όμως, λίγες και εκείνες που μπαίνουν στο δίλημμα αν θα καταφέρουν να επιστρέψουν και να εξελίξουν την καριέρα τους, μετά από ένα μωρό, ή και κατά πόσο θα θέλουν να συνεχίσουν να εργάζονται αφού γίνουν μαμάδες.

Κίνδυνοι για το μωρό: Το ποσοστό αποβολών στην πενταετία αυτή είναι 11,7%, ενώ αυξάνεται σχετικά και ο κίνδυνος απόκτησης μωρού με χρωμοσωματικές ανωμαλίες (η πιθανότητα να γεννηθεί μωρό με σύνδρομο Down όταν η γυναίκα είναι σε αυτή την ηλικία είναι 1 στα 952, ενώ στην πενταετία 20-24 είναι 1 στα 1,500).

Ηλικίες: 35-39

Το σώμα σας: Η γονιμότητα συνεχίζει να μειώνεται από τα 35 και μετά, ενώ κάνει «βουτιά» στα 38. Ο λόγος της σημαντικής αυτής μείωσης, λένε οι γυναικολόγοι, είναι ότι τα ωάρια της γυναίκας γερνούν και γονιμοποιούνται πιο δύσκολα. Συμπληρώνουν δε ότι μέχρι τα 35 τα ζευγάρια μπορούν να κάνουν σεξ χωρίς προφύλαξη για έναν χρόνο και μετά να ζητήσουν, εφόσον χρειαστεί, βοήθεια από κάποιον ειδικό. Το χρονικό περιθώριο, όμως, για γυναίκες άνω των 35 ετών μειώνεται στους 6 μήνες. Και επισημαίνουν ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα των ζευγαριών που δυσκολεύονται να αποκτήσουν παιδί είναι ότι καθυστερούν να δεχθούν θεραπεία.

Στις γυναίκες άνω των 35 ετών ο κίνδυνος αρτηριακής πίεσης κατά την εγκυμοσύνη αυξάνεται σημαντικά, συγκριτικά με γυναίκες δέκα χρόνια νεώτερες (η υπέρταση απειλεί το 10-20% των γυναικών αυτών των ηλικιών, ενώ αφορά μόνο το 5%-8% των κατά δέκα χρόνια νεώτερων). Επίσης, δύο με τρεις φορές συχνότερος είναι και ο διαβήτης κύησης στις ηλικίες αυτές, ειδικά αν η γυναίκα έχει πάρει βάρος μεγαλώνοντας.

Τέλος, οι πιθανότητες να κάνει μία γυναίκα 35-39 ετών καισαρική είναι διπλάσιες από αυτές μιας γυναίκας στα 20, ίσως επειδή ο τοκετός στις μεγαλύτερες γυναίκες τείνει να διαρκεί περισσότερο. "Στην Ελλάδα, συγκεκριμένα, τα ποσοστά καισαρικών είναι από τα υψηλότερα παγκοσμίως (σχεδόν 50% των τοκετών) και αυτό έχει να κάνει τόσο με την αύξηση της ηλικίας των γυναικών που μένουν έγκυοι όσο και με την ελαχιστοποιήση των κινδύνων του τοκετού που προσφέρει η καισαρική", συμπληρώνει ο κ. Βαλίνος.

Συναισθηματικός κόσμος: Στην ηλικία αυτή της εγκύου είναι πιθανό ο γυναικολόγος να συστήσει αμνιοπαρακέντηση ή κάποιον άλλον εξειδικευμένο προγεννητικό έλεγχο και αυτό μπορεί να δημιουργήσει αγωνία σε πολλές γυναίκες ενώ περιμένουν τα αποτελέσματα, γιατί ο κίνδυνος απόκτησης μωρού με σύνδρομο Down ή άλλη χρωμοσωματική ανωμαλία αυξάνεται σημαντικά. Από την άλλη, πρόκειται για μία ηλικία που η γυναίκα κατά κανόνα νιώθει πιο σίγουρη από ποτέ για την απόφασή της να γίνει μαμά.

Κίνδυνοι για το μωρό: Στα τέλη της δεκαετίας των 30 και αρχές των 40 έχει βρεθεί ότι αυξάνεται σημαντικά η πιθανότητα να αποκτήσει μία γυναίκα δίδυμα ή και τρίδυμα. Αυτό, σύμφωνα με τους γυναικολόγους, έχει να κάνει με το γεγονός ότι η ορμονική διέγερση των ωοθηκών αλλάζει καθώς η γυναίκα μεγαλώνει και αυξάνονται οι πιθανότητες να απελευθερώνει περισσότερα από ένα ωάρια σε κάθε ωορρηξία. "Ίσως αυτός να είναι ένας τρόπος να αποζημιώνει η φύση τις γυναίκες για το γεγονός ότι πολλά από αυτά τα ωάρια μπορεί να είναι ελαττωματικά", λέει ο κ. Βαλίνος. Φυσικά, πολλαπλή κύηση μπορεί να υπάρξει αν η γυναίκα ακολουθεί κάποια θεραπεία γονιμότητας που διεγείρει τις ωοθήκες ώστε να παράγουν περισσότερα ωάρια.

Τέλος, ο κίνδυνος αποβολής στην ηλικία αυτά πλησιάζει το 18%, ενώ διπλάσιος είναι ο κίνδυνος θνησιγένειας στην ηλικία αυτή, συγκριτικά με νεώτερες ηλικίες.

Ηλικίες: 40-44

Το σώμα σας: Πρώτα τα καλά νέα. Πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι οι γυναίκες που αποκτούν παιδί μετά τα 40 χωρίς την βοήθεια κάποιας θεραπείας γονιμότητας, τείνουν να ζουν περισσότερο από γυναίκες που έχουν τον τελευταίο τους τοκετό σε μικρότερη ηλικία. Γιατί; Μία θεωρία λέει ότι μπορεί να έχει να κάνει με τα οιστρογόνα που παράγονται στις γόνιμες γυναίκες και που μπορεί να προσφέρουν μακροζωία στην καρδιά, τα κόκαλα και άλλα όργανα των γυναικών. Ωστόσο, το ποσοστό των γυναικών που αποκτά μωρό μετά τα 40 είναι μικρότερο του 1%.
Το πόσο καλά θα εξελιχθεί η εγκυμοσύνη και ο τοκετός στην ηλικία αυτή έχει να κάνει με πολλούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων του τρόπου ζωής της γυναίκας (ασκείται; Είναι υγιής;) και του αν αυτό είναι το πρώτο της μωρό. Οι γυναικολόγοι λένε ότι πολλές έγκυοι στην ηλικία αυτή παραπονούνται για το πόσο κουρασμένες νιώθουν –τα πράγματα είναι ακόμα πιο δύσκολα αν η συγκεκριμένη έγκυος έχει και άλλα μικρά παιδιά να φροντίσει.

Μάλιστα, αν έχετε ήδη παιδιά είναι πιθανότερο με την εγκυμοσύνη μετά τα 40 να έχετε αιμορροΐδες, πίεση στην κύστη, πρόπτωση ιστών στη μήτρα και τον κόλπο και πιο πεσμένα στήθη –συγκριτικά πάντα με μία εγκυμοσύνη 20 χρόνια πριν. Μειώστε τους παραπάνω κινδύνους προσέχοντας να μην πάρετε υπερβολικά πολύ βάρος και κάνοντας τακτικά ασκήσεις Kegel.

Συναισθηματικός κόσμος: Στα 40 της η γυναίκα έχει πλέον πλούτο εμπειριών και όση ωριμότητα χρειάζεται για να μεγαλώσει ένα παιδί. Το πιθανότερο είναι, επίσης, ότι θα έχει και μεγαλύτερη υπομονή από μία νεώτερη γυναίκα αλά ίσως και περισσότερες έννοιες –μπορεί να σκέφτεστε πως όταν το παιδί σας θα ξεκινά το Πανεπιστήμιο θα είστε σχετικά μεγάλη.

Κίνδυνοι για το μωρό: Περίπου μία στις τρεις εγκυμοσύνες γυναικών μετά τα 40 καταλήγει σε αποβολή. Οι λόγοι ποικίλουν: Προβληματικά ωάρια, λεπτή μήτρα, μειωμένη κυκλοφορία αίματος στη μήτρα, πρόδρομος πλακούντας... Επίσης, συμβαίνει συχνά στις ηλικίες αυτές να γεννιούνται μωρά με χαμηλό βάρος. Σταθερά αυξάνονται και οι κίνδυνοι για χρωμοσωματικές ανωμαλίες (1 στα 106 μωρά γεννιούνται με σύνδρομο Down και 1 στα 66 με άλλες χρωμοσωματικές ανωμαλίες, ενώ σε γυναίκες 44 ετών το ποσοστό είναι 1 στα 38 και 1 στα 26 αντίστοιχα).

Ηλικίες: 45-49

Το σώμα σας: Το ποσοστό των γυναικών που αποκτά μωρό στις ηλικίες αυτές είναι 0,03%, ενώ δραματικά μειώνεται και το ποσοστό επιτυχίας στις θεραπείες γονιμότητας. Είναι κατόρθωμα για μία γυναίκα να καταφέρει να μείνει έγκυος και να γεννήσει κατά την πενταετία αυτή και έχει σίγουρα να κάνει με την καλή της υγεία. Οι γυναικολόγοι λένε ότι πολλές γυναίκες που γεννούν με εξωσωματική στα τέλη της δεκαετίας των 40 το καταφέρνουν χάρη στη δωρεά ωαρίων.

Αν μείνετε έγκυος σε αυτή την πενταετία θα χρειαστεί να υποβληθείτε σε αριθμό εξειδικευμένων εξετάσεων, για διάφορα πιθανά προβλήματα υγείας που μπορεί να συνδέονται ή και όχι με την εγκυμοσύνη σας. Ακόμα κι αν η φυσική σας κατάσταση είναι άριστη, το να κυοφορήσετε και να γεννήσετε θα είναι πιο δύσκολο τόσο για την καρδιά και την πίεσή σας όσο και για τις δυνατότητες των μυών σας, από το αν ήσασταν 20 χρόνια νεώτερη.

Συναισθηματικός κόσμος: Οι περισσότερες γυναίκες που μένουν έγκυοι στα 45-50 ανησυχούν τόσο για την υγεία του μωρού τους όσο και για την δική τους –και δεν είναι αδικαιολόγητες γιατί διάφοροι κίνδυνοι αυξάνονται με την ηλικία. Ωστόσο, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι οι περισσότεροι τοκετοί, ακόμα και σε αυτήν την προχωρημένη ηλικία, βαίνουν καλώς. Φροντίστε, λοιπόν, όσο καλύτερα μπορείτε τον εαυτό σας και την υγεία σας.

Κίνδυνοι για το μωρό: Περισσότερες από τις μισές εγκυμοσύνες γυναικών άνω των 45 ετών καταλήγουν σε αποβολή, ενώ διπλάσιος είναι και ο κίνδυνος θνησιγένειας, από αυτόν μιας εγκύου 20 χρόνια νεώτερης. Για τον λόγο αυτό η γυναίκα υποβάλλεται σε αλλεπάλληλες εξετάσεις και υπερήχους μέχρι να γεννήσει. Τεράστια είναι και η αύξηση του κινδύνου για χρωμοσωματικές ανωμαλίες (κίνδυνος για σύνδρομο Down 1 στα 30 στις γυναίκες 45 ετών και 1 στα 11 στις γυναίκες 49 ετών).