Η Jamie Jirout ερευνήτρια παιδοψυχολογίας εξηγεί την έννοια του «χωρικού προσανατολισμού»: «Χωρικός προσανατολισμός είναι το πώς διαχειριζόμαστε το χώρο και πώς υπάρχουμε μέσα στον κόσμο». Ένα μικρό παιδί πρέπει να μάθει να αντιλαμβάνεται το περιβάλλον και τον εαυτό του μέσα σ’ αυτό. Το παιδικό μυαλό κάνει τα πρώτα του βήματα στην αντίληψη του χώρου, προσπαθώντας να κατηγοριοποιήσει τα διάφορα αντικείμενα και να τα «ταιριάξει» στο περιβάλλον, αλλά και αναπτύσσοντας τη φαντασία του.
Σύμφωνα με την ερευνήτρια, τα παιχνίδια που κατατάσσονται στα «απλά» -τα τουβλάκια, τα παζλ, τα επιτραπέζια- βοηθούν το παιδί να χτίσει την πολυπόθητη αίσθηση του χώρου που χρειάζεται για να αναπτύξει τόσο τις κινητικές όσο και τις πνευματικές του δεξιότητες. Η ανάπτυξη καλής σχέσης με τον χώρο και τα αντικείμενα που ανήκουν σ’ αυτόν (την κατηγοριοποίησή τους, τα υλικά και τα μεγέθη τους κ.ο.κ.) βοηθά στην ανάπτυξη δεξιοτήτων με μετέπειτα εφαρμογή στη μηχανική, τα μαθηματικά ή την τεχνολογία!
Υπάρχουν, λοιπόν, πέντε γνωστά, κλασικά παιχνίδια που μπορούν να οξύνουν τον νου των μικρών παιδιών.
Φιδάκι
Το κλασικό παιχνίδι που κάθε οικογένεια που σέβεται τον εαυτό της έχει κάπου καταχωνιασμένο, είναι πιο ωφέλιμο απ’ όσο ίσως νομίζετε. Βασίζεται στην τύχη και δεν αναπτύσσει καμία δεξιότητα, θα πείτε. Η ειδικός, ωστόσο, διαφωνεί: «Το επιτραπέζιο αυτό είναι φτιαγμένο σε πλέγμα. Το παιδί, για να κερδίσει, χρειάζεται να γνωρίζει στοιχειώδη αριθμητική και να έχει καλή αίσθηση του χώρου». Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, πρέπει να θέσουν στον εαυτό τους ερωτήματα όπως «Πόσο πρέπει να φέρω για να τον περάσω;» ή «Πώς μπορώ να φτάσω πρώτος στο τέρμα;» που θα οξύνουν την αντίληψή τους.
Κουτσό
Πριν απ’ οτιδήποτε, πρέπει να πούμε αυτό: στην περίπτωση που δεν έχετε ήδη δείξει στο παιδί σας πώς να παίζει κουτσό, κάντε το άμεσα! Κατ’ αρχάς, γιατί είναι πολύ διασκεδαστικό. Και στο θέμα μας: τα παιδιά αναπτύσσουν κινητικές δεξιότητες κάνοντας κουτσό και μαθαίνουν να συσχετίζουν μεγέθη ζωγραφίζοντας τα κουτάκια του. Ισορροπία, καλή αίσθηση του χώρου –ιδίως στο σημείο όπου πετάνε την πέτρα- και γνώσεις στους αριθμούς είναι λοιπόν κάποιες από τις δεξιότητες που αναπτύσσονται όταν ένα παιδάκι τριών, τεσσάρων χρονών μαθαίνει να ισορροπεί στο ένα πόδι κυνηγώντας μια πέτρα σε μια σκακιέρα ζωγραφισμένη με κιμωλία. Αυτά δεν μπορεί να είναι παρά καλά νέα, έτσι δεν είναι;
Τουβλάκια
Τα τουβλάκια παντός τύπου είναι ο καλύτερος τρόπος να αυτοαπασχοληθεί ένα παιδί. Ένα παιδί νηπιακής ηλικίας παίζοντας με τουβλάκια μαθαίνει τις τρεις διαστάσεις. Αντιλαμβάνεται το βάρος και τον όγκο κάθε μονάδας και τη σχέση της με άλλες. Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι κατασκευές με τουβλάκια βοηθούν τα παιδιά να αντιληφθούν τις ιδιότητες του χώρου.
Jenga
Το Jenga, εκτός του ότι ενώνει τις οικογένειες αφού είναι το ίδιο διασκεδαστικό για μικρούς και μεγάλους, έχει κανόνες τόσο απλούς που ενδείκνυνται για παιδιά νηπιακής ηλικίας. Το μόνο που πρέπει να κάνει ο παίκτης για να κερδίσει είναι να αφαιρέσει ένα κομμάτι, ελπίζοντας ότι το οικοδόμημα δεν θα καταρρεύσει. Παίζοντας -και χάνοντας- τα παιδιά θα αντιληφθούν ποια είναι τα πιο σταθερά κομμάτια και ποια η λογική πίσω απ’ την σταθερότητα του "οικοδομήματος".
Παζλ
Τα παζλ είναι χόμπι με φανατικούς οπαδούς κάθε ηλικίας. Επιλέξτε παζλ κατάλληλα για την ηλίκια του παιδιού -από τα χαριτωμένα των τεσσάρων, πέντε κομματιών για πολύ μικρούς (και δυνατούς) λύτες, μέχρι τα προχωρημένα εκατό και πλέον κομματιών- και φτιάξτε τα μαζί. Η διαδικασία αναζήτησης και σωστής τοποθέτησης των κομματιών αναπτύσσει τη φαντασία, τη συνδυαστική σκέψη και τις αντιληπτικές ικανότητες του παιδιού. (Κι επιπλέον, το κρατά απασχολημένο για αρκετή ώρα.)
