Πνεύμονες, καρδιά και αιμοφόρα αγγεία
Ο πλακούντας της μητέρας βοηθά το μωρό να «αναπνέει» όσο αναπτύσσεται στη μήτρα. Το οξυγόνο και το διοξείδιο του άνθρακα κυλούν μέσω του αίματος στον πλακούντα. Μεγάλο μέρος αυτών πηγαίνουν στην καρδιά και έπειτα διανέμονται σε όλο το σώμα του μωρού.
Στην γέννηση οι πνεύμονες του μωρού γεμίζουν με αμνιακό υγρό. Δεν είναι φουσκωμένοι. Το μωρό παίρνει την πρώτη του ανάσα περίπου 10 δευτερόλεπτα αφού γεννηθεί. Η ανάσα αυτή ακούγεται σαν λαχάνιασμα, καθώς το κεντρικό νευρικό σύστημα του νεογέννητου αντιδρά στην ξαφνική αλλαγή της θερμοκρασίας και του περιβάλλοντος.
Μόλις το παιδί πάρει την πρώτη του ανάσα ξεκινά μία σειρά αλλαγών στους πνεύμονες του μωρού και στο κυκλοφορικό του σύστημα:
-Η αύξηση του οξυγόνου στους πνεύμονες μειώνει την αντίσταση της ροής του αίματος στους πνεύμονες.
-Αυξάνεται παράλληλα η αντίσταση της ροής του αίματος στα αιμοφόρα αγγεία.
-Το αμνιακό υγρό αποστραγγίζεται ή απορροφάται από το αναπνευστικό σύστημα.
-Οι πνεύμονες φουσκώνουν και αρχίζουν να δουλεύουν από μόνοι τους, μεταφέροντας οξυγόνο στο αίμα και απομακρύνοντας διοξείδιο του άνθρακα (με την εκπνοή).
Θερμοκρασία σώματος
Ένα έμβρυο που αναπτύσσεται στην κοιλιά της μάνας παράγει σχεδόν την διπλάσια θερμότητα από έναν ενήλικα. Μικρή ποσότητα της θερμότητας αφαιρείται μέσω του αναπτυσσόμενου δέρματος του μωρού, του αμνιακού υγρού και του τοιχώματος της μήτρας.
Μετά τον τοκετό, το νεογέννητο αρχίζει να χάνει την θερμότητα αυτή. Οι υποδοχείς στο δέρμα του στέλνουν μηνύματα στον εγκέφαλο ότι το σώμα του μωρού είναι κρύο. Το σώμα του μωρού τότε ζεσταίνεται ξεκινώντας να καίει καφέ λίπος από τις αποθήκες του. Το λίπος αυτό υπάρχει μόνο στα έμβρυα και στα νεογέννητα. Σπάνια θα δει κανείς ένα νεογέννητο να τουρτουρίζει.
Συκώτι
Στο έμβρυο, το συκώτι λειτουργεί ως αποθήκη σακχάρου (γλυκογόνου) και σιδήρου. Όταν γεννιέται το μωρό, το συκώτι έχει διάφορες λειτουργίες:
- Παράγει ουσίες που βοηθούν το αίμα να πήζει.
- Ξεκινά να διασπά προϊόντα αποβλήτων όπως περισσευούμενα ερυθρά αιμοσφαίρια.
- Παράγει πρωτεΐνη, η οποία βοηθά στην διάσπαση της χολερυθρίνης. Αν το σώμα του μωρού δεν διασπάσει σωστά την χολερυθρίνη, μπορεί να οδηγηθεί σε νεογνικό ίκτερο.
Γαστρεντερική οδός
Το γαστρεντερικό σύστημα του μωρού δεν λειτουργεί πλήρως μέχρι μετά την γέννηση.
Σε τελειόμηνα μωρά παράγεται μία σκουροπράσινη ή μαύρη ουσία που ονομάζεται μηκώνιο. Το μηκώνιο αποτελείται από αμνιακό υγρό, βλέννα, χνούδι (που καλύπτει το δέρμα του μωρού), χολή και κύτταρα που έχουν αποβληθεί από το δέρμα και την γαστρεντερική οδό. Σε κάποιες περιπτώσεις, το μωρό κάνει κακά του (μηκώνιο) ενώ είναι ακόμα μέσα στη μήτρα.
Ουροποιητικό σύστημα
Τα νεφρά του αναπτυσσόμενου εμβρύου ξεκινούν να παράγουν ούρα μεταξύ της 9ης και 12ης εβδομάδας εγκυμοσύνης. Μετά τον τοκετό, το νεογέννητο συνήθως θα ουρήσει μέσα στο πρώτο 24ωρο. Τα νεφρά μπορούν πλέον να διατηρήσουν τα υγρά του σώματος και την ισορροπία των ηλεκτρολυτών.
Ο ρυθμός με τον οποίον το αίμα φιλτράρεται μέσω των νεφρών (ρυθμός σπειραματικής διήθησης) αυξάνεται απότομα μετά τον τοκετό και κατά τις πρώτες δύο εβδομάδες ζωής. Ωστόσο, χρειάζεται χρόνο για να βρουν τα νεφρά τον ρυθμό τους. Τα νεογέννητα δεν μπορούν να αποβάλλουν το αλάτι τόσο γρήγορα (νάτριο) ή να συγκεντρώσουν ή να αραιώσουν τα ούρα όπως οι μεγάλοι. Η ικανότητα αυτή βελτιώνεται εν καιρώ.
Ανοσοποιητικό σύστημα
Το ανοσοποιητικό σύστημα ξεκινά να αναπτύσσεται στο έμβρυο, αλλά συνεχίζει να ωριμάζει κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού. Η μήτρα είναι ένα σχετικά αποστειρωμένο περιβάλλον. Αλλά όταν γεννιέται το μωρό, εκτίθεται αμέσως σε διάφορα βακτήρια και άλλες ουσίες που πιθανώς να επιφέρουν ασθένειες. Πάντως, παρόλο που τα νεογέννητα είναι περισσότερο επιρρεπή στις μολύνσεις, το ανοσοποιητικό τους σύστημα μπορεί να αντιδράσει σε μολυσματικούς οργανισμούς.
Τα νεογέννητα «κουβαλούν» κάποια αντιβιοτικά από την μητέρα τους, τα οποία τους παρέχουν προστασία ενάντια στις μολύνσεις. Ο θηλασμός επίσης βοηθά στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος του μωρού.
Δέρμα
Το δέρμα του νεογέννητου διαφέρει ανάλογα με την διάρκεια της εγκυμοσύνης. Τα πρόωρα μωρά έχουν λεπτό, σχεδόν διάφανο δέρμα. Το δέρμα των τελειόμηνων μωρών είναι πιο παχύ.
Χαρακτηριστικά του δέρματος των νεογέννητων:
- Ειδικά στα πρόωρα μωρά μπορεί να δείτε χνούδι να καλύπτει όλο το δέρμα. Το χνούδι αυτό θα πρέπει να εξαφανιστεί μερικές εβδομάδες μετά την γέννηση.
- Μια παχύρευστη ουσία (σμήγμα) μπορεί επίσης να καλύπτει το δέρμα. Η ουσία αυτή προστατεύει το μωρό, ενώ βρίσκεται ακόμα στη μήτρα, στο αμνιακό υγρό. Το σμήγμα θα πρέπει να φύγει με το πρώτο μπάνιο του μωρού.
- Το δέρμα του νεογέννητου μπορεί να «σκάσει», να ξεφλουδίσει ή να εμφανίσει κοκκινίλες, αλλά με την πάροδο του χρόνου θα βελτιώνεται.
Πηγή: www.nlm.nih.gov
