Τι είναι η ακράτεια
Η ακράτεια έχει να κάνει με την λειτουργία των νεφρών, των ουρητήρων, της κύστης, αλλά και του εγκεφάλου. Πιο συγκεκριμένα, τα ούρα που παράγονται στους νεφρούς προωθούνται στην ουροδόχο κύστη, μέσω των ουρητήρων. Η κύστη είναι σαν ένα μπαλόνι που φουσκώνει, όσο γεμίζει με ούρα. Γύρω από την κύστη και την ουρήθρα βρίσκονται οι μύες του πυελικού εδάφους, οι οποίοι κρατούν την ουρήθρα κλειστή και εμποδίζουν διαρροές. Η ουρήθρα φυσιολογικά ανοίγει μόνο τη στιγμή που η γυναίκα πάει στην τουαλέτα για να ουρήσει. Έτσι, όταν η κύστη έχει γεμίσει, τότε νευρικά ερεθίσματα στέλνονται στον εγκέφαλο, ειδοποιώντας ότι απαιτείται ούρηση. Ο δε εγκέφαλος με τη σειρά του στέλνει ερεθίσματα στους μύες του πυελικού εδάφους ώστε να χαλαρώσουν, ενώ η κύστη συσπάται.
Όταν μια γυναίκα έχει ακράτεια, το παραπάνω σύστημα δεν λειτουργεί σωστά. Το πρόβλημα εξαρτάται από τον τύπο της ακράτειας της γυναίκας:
Ακράτεια στρεςΕμφανίζεται όταν οι μύες του πυελικού εδάφους έχουν χαλαρώσει και δεν μπορούν πια να συγκρατήσουν τα ούρα μέσα στην κύστη και την ουρήθρα κλειστή. Κάποιες γυναίκες εμφανίζουν απώλεια ούρων και κατά τη συνουσία. Τα αίτια μπορεί να είναι η εγκυμοσύνη και ο τοκετός, η εμμηνόπαυση, η ηλικία της γυναίκας, καθώς και η παχυσαρκία.
Ακράτεια έπειξης (ασταθής ή υπεραντιδραστική κύστη)
Είναι η δεύτερη πιο συχνή αιτία. Συμβαίνει όταν η γυναίκα αισθάνεται την έπειξη για ούρηση, όπου υπάρχει διαφυγή ούρων προτού φτάσει η γυναίκα στην τουαλέτα. Η κύστη συσπάται απότομα και δεν υπάρχει σωστός έλεγχος της σύσπασης. Στις πιο πολλές περιπτώσεις οι γιατροί δεν γνωρίζουν γιατί συμβαίνει αυτό.
Τα συμπτώματα της υπεραντιδραστικής κύστης είναι:
- Συχνουρία- >8 φορές την ημέρα και >2 την νύχτα
- Έντονη έπειξη - ξαφνική και έντονη ανάγκη για ούρηση
- Ακράτεια ούρων - έπειτα από έντονη έπειξη
- Νυχτουρία - νυχτερινό ξύπνημα για ούρηση
Μικτή ακράτεια
Συνδυασμός ακράτειας στρες και ακράτειας από έπειξη. Αρκετές γυναίκες παραπονιούνται ότι υποφέρουν και από τα δύο.
Ακράτεια από υπερπλήρωση
Ορισμένες γυναίκες παραπονιούνται ότι έχουν μια συνεχόμενη ακράτεια ούρων, ακόμα και αφού επισκεφθούν την τουαλέτα. Περιγράφουν την κατάσταση σαν ένα δοχείο που έχει υπερχειλίσει, γι' αυτό και η ακράτεια αυτή ονομάζεται ακράτεια από υπερπλήρωση. Προκαλείται από αδύναμους μύες πυελικού εδάφους που αδυνατούν να αδειάσουν την κύστη, από απόφραξη της ουρήθρας ή ακόμα από ανωμαλίες όπως σακχαρώδη διαβήτη, τραυματισμούς σπονδυλικής στήλης, αλλά και από πρόπτωση των οργάνων των κολπικών τοιχωμάτων.
Λειτουργική ακράτεια
Εμφανίζεται σε ασθενείς με σοβαρές παθήσεις που τους εμποδίζουν να σκεφτούν να ουρήσουν, όπως άτομα με σοβαρή νόσο Aλτσχάιμερ, άτομα με αναπηρία, που βρίσκονται σε καροτσάκι, αλλά και σε πολύ ηλικιωμένα άτομα με αρθρίτιδα, που τα εμποδίζει να κινηθούν έγκαιρα και να πάνε στην τουαλέτα, όταν χρειάζεται.
Πώς διαγιγνώσκεται η ακράτεια
Ο ουρογυναικολόγος είναι γυναικολόγος εξειδικευμένος σε ουρολογικά προβλήματα και ο ειδικός που θα πρέπει να επισκεφθεί η γυναίκα. Αυτός θα πάρει ένα πολύ λεπτομερές ιστορικό, συμπεριλαμβανομένων των συμπτωμάτων και της διάρκειάς τους. Η ασθενής θα κληθεί να συμπληρώσει ημερολόγιο με τις ακριβείς ώρες, συχνότητες και ποσότητες υγρών που καταναλώνει, καθώς και των ούρων που παράγει. Στην πρώτη επίσκεψη θα γίνει και ανάλυση ούρων, για τον έλεγχο λοιμώξεων ή αιματουρίας. Ανάλογα με τα συμπτώματα μπορεί να ενδείκνυται να γίνει ουροδυναμικός έλεγχος.
Στη συνέχεια ο γιατρός θα αποφασίσει τι είδους θεραπεία θα πρέπει να δεχθεί η γυναίκα.
Πώς αντιμετωπίζεται η ακράτεια
Σήμερα η ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ως μη επεμβατική επιλογή αντιμετώπισης (επιλογή συντηρητικής αντιμετώπισης) θεωρείται ευρέως ως η πρώτη επιλογή θεραπείας της ακράτειας. Παγκόσμιοι οργανισμοί υγείας όπως ο International Continence Society (ICS) και ο International Organization of Physical Therapists in Women's Health (IOPTWH) ορίζουν την Φυσικοθεραπεία ως αναπόσπαστο τμήμα της πρόληψης και αποκατάστασης των συμπτωμάτων ακράτειας μέσω της ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗΣ ΤΩΝ ΜΥΩΝ ΤΟΥ ΠΥΕΛΙΚΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ (γνωστό και ως ασκήσεις Kegel's).
Ενδεικτικά, κάποιες τεχνικές αντιμετώπισης της ακράτειας είναι:
- Θεραπεία της ακράτειας στρες: Ενέσεις κολλαγόνου
- Θεραπεία της ακράτειας στρες: Ταινίες ελευθέρου τάσεως (τοποθετούνται στην ουρήθρα)
- Θεραπεία της ακράτειας από έπειξη: Φάρμακα
- Θεραπεία της ακράτειας από έπειξη: Διαδερμική διέγερση κνημιαίου νεύρου (θεραπεία στο ιατρείο)
- Θεραπεία της ακράτειας από έπειξη: BOTOX
Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι η απώλεια βάρους, η ελάττωση της καφεΐνης και του αλκοόλ και οι ασκήσεις πυελικού εδάφους μπορούν να ενισχύσουν την προσπάθεια αντιμετώπισης του προβλήματος.
