Διατροφικές διαταραχές στα παιδιά: Πώς θα τις αναγνωρίσετε

Η έκταση του προβλήματος στην Ελλάδα

Σύμφωνα με μελέτη που πραγματοποίησε το υπουργείο Υγείας κατά την τετραετία 2008-2012, για τις ανάγκες του «Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τη Διατροφή και τις Διατροφικές Διαταραχές», μόλις το 56% των παιδιών ηλικίας από 3 έως 12 ετών έχουν φυσιολογικό βάρος. Το 18% των παιδιών είναι υπέρβαρα, το 13% είναι παχύσαρκα και το 13% είναι λιποβαρή.

Συμπερασματικά, 3 στα 10 Ελληνόπουλα υποφέρουν από υπερβολικό βάρος, ενώ σχεδόν 1 στα 10 είναι λιποβαρές.

Μπορείτε να καταλάβετε σε ποια κατηγορία εμπίπτει το παιδί σας παρατηρώντας τις καμπύλες ανάπτυξής του, και το κατά πόσο αυτές βρίσκονται πάνω ή κάτω από τα φυσιολογικά για την ηλικία του όρια.

Μπορείτε, επίσης, να παρατηρήσετε αν το παιδί σας εμφανίζει κάποιο από τα παρακάτω χαρακτηριστικά.

Αναγνωρίζοντας τις διατροφικής διαταραχές

Χαρακτηρίζεται από ισχνότητα, από επίμονη επιδίωξη του παιδιού να είναι αδύνατο, από διαστρεβλωμένη αντίληψη του σώματος (δηλαδή το παιδί / ο έφηβος εσφαλμένα πιστεύει ότι έχει παραπάνω κιλά), από φόβο πρόσληψης βάρους και από μη συνηθισμένη συμπεριφορά στο φαγητό (π.χ. το παιδί αποστρέφεται το φαγητό). Η ανορεξία στο παιδί συνδέεται συχνά με κράμπες στο στομάχι, καθώς και με διαρκή αίσθηση κρύου.

Χαρακτηρίζεται από συχνά επεισόδια ανώμαλης κατανάλωσης μεγάλης ποσότητας φαγητού. Τα παιδιά που πάσχουν από βουλιμία νιώθουν ότι δε μπορούν να ελέγξουν τον εαυτό τους όταν υπάρχει φαγητό κοντά τους. Οι έφηβοι που καταλαβαίνουν ότι έχουν φάει υπερβολικά, νιώθουν έπειτα τύψεις γι'αυτό. Καταφεύγουν, λοιπόν, μετά το φαγητό στην τουαλέτα για να κάνουν εμετό. Επίσης, συμβαίνει τα παιδιά που υποφέρουν από βουλιμία να αθλούνται αρκετές ώρες καθημερινά και παρ΄όλα αυτά να μη χάνουν βάρος. Σε αντίθεση με το παιδί που υποφέρει από ανορεξία, το παιδί που υποφέρει από βουλιμία μπορεί να έχει φυσιολογικό βάρος. Αν, πάλι, είναι υπέρβαρο, μπορεί είτε να προσπαθεί με κάθε τρόπο να χάσει κιλά (και γι'αυτό να κάνει εμετό αφού φάει) είτε να δείχνει πως νιώθει ικανοποιημένο με το σώμα του.

Η πολυφαγία είναι μία πολύ συνηθισμένη διατροφική διαταραχή στα παιδιά, η οποία χαρακτηρίζεται από την επιθυμία του παιδιού να τρώει διαρκώς. Θα την αναγνωρίσετε όταν το παιδί παρουσιάζει ανεξήγητη λαιμαργία, τρώει κρυφά, κρύβει τρόφιμα, «κλέβει» τροφές που εσείς χαρακτηρίζετε ως «απαγορευμένες» ή όταν τρώει ξανά, ενώ έφαγε κανονικό γεύμα πριν λίγη ώρα.

Το παιδί αυτό μπορεί, ακόμα, να τρώει λίγο δημόσια ή μπροστά στους γονείς του, και παρ΄όλα αυτά να παίρνει υπερβολικό βάρος ή μπορεί να αναπτύσσει εμμονές με το φαγητό, π.χ. να λατρεύει ή να σιχαίνεται κάποια φαγητά.

Υπάρχουν διατροφικές διαταραχές που δεν κατατάσσονται σε κάποια από τις παραπάνω κατηγορίες, όμως έχουν ορισμένα χαρακτηριστικά συμπτώματα που θα πρέπει να παρατηρήσετε:

-Σημαντική και απότομη αύξηση ή μείωση βάρους.
-Διαστρεβλωμένη εικόνα για το σώμα.
-Αποφυγή γευμάτων, με ψεύτικες δικαιολογίες, ή συχνοί εμετοί.
-Εμμονή με το φαγητό, διαρκής αναζήτηση φαγητού στο σπίτι.
-Περίεργη συμπεριφορά με το φαγητό, π.χ. στριφογυρίζει το πιάτο, κόβει το φαγητό σε πολύ-πολύ μικρά κομματάκια, σπρώχνει το φαγητό σε μία γωνία του πιάτου κ.λ.π.
-Το παιδί δείχνει μελαγχολικό, είναι νευρικό ή κλείνεται διαρκώς στον εαυτό του.
-Ασκείται ψυχαναγκαστικά.
-Φορά πολύ φαρδιά ρούχα, ενώ είναι πολύ αδύνατο.
-Νιώθει συνέχεια κουρασμένο και ανόρεχτο.
-Κρυώνει διαρκώς.

Πώς να βοηθήσετε το παιδί

Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, το πρώτο που πρέπει να κάνετε αν παρατηρήσετε κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα είναι να καταλάβετε τι συμβαίνει στο παιδί. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα παιδιά με διατροφικές διαταραχές υποφέρουν τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά. Σκεφτείτε αν υπάρχει κάτι που μπορεί να ταλαιπωρεί το παιδί ψυχικά ή συναισθηματικά και συζητήστε το μαζί του.

Αφιερώστε στο παιδί όσο περισσότερο χρόνο μπορείτε, για να είστε κοντά του, να επικοινωνείτε, να κάνετε κοινές δραστηριότητες, ακόμα και να μαγειρεύετε μαζί!

Σε κάθε περίπτωση, συζητήστε τους προβληματισμούς και τις παρατηρήσεις σας με τον παιδίατρο, ο οποίος, εφόσον το κρίνει απαραίτητο, θα συστήσει κάποιον παιδο-διατροφολόγο που θα βοηθήσει ακόμα πιο πρακτικά το παιδί.