Τι είναι η παλινδρόμηση
Ο γαστρεντερολόγος – ηπατολόγος κ. Γιώργος Οικονόμου αναφέρει πως πρόκειται για παλινδρόμηση του περιεχομένου του στομάχου προς τον οισοφάγο. Η παλινδρόμηση είναι ένα φυσιολογικο φαινόμενο που συμβαίνει σε όλους. Ο σφιγκτήρας που χωρίζει τον οισοφάγο από το στομάχι χαλαρώνει μέσα στη μέρα, για να φύγει ο αέρας, και αυτό είναι μια διαδικασία που επαναλαμβάνεται με φυσιολογική ροή. Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση γίνεται νόσος όταν προκαλεί βλάβες, συμπτώματα, ενοχλήσεις και όταν συμβαίνει πολύ τακτικά (πάνω από το 3% του 24ώρου).
Σε ποιους εμφανίζεται
Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι παγκόσμιο φαινόμενο και εμφανίζεται σε ποσοστό πάνω από 70% του πληθυσμού (σε παγκόσμια κλίμακα αλλά και στην Ελλάδα). Εμφανίζεται καταρχάς σε μικρά παιδιά 1-2 ετών λόγω ανωριμότητας του πεπτικού συστήματος ή εξαιτίας αλλεργίας στο γάλα. Κατά δεύτερον, εμφανίζεται στους ενήλικες από 16 ετών και πάνω, ενώ δεν έχει να κάνει με εξειδικευμένες ηλικίες ή με το φύλο. Ο κ. Οικονόμου επισημαίνει, βέβαια, πως είναι πιο συχνή στους άνδρες λόγω του τρόπου ζωής τους. Δηλαδή, από τη στιγμή που ένας άνδρας συνήθως καπνίζει περισσότερο, πίνει περισσότερο, καταναλώνει περισσότερο καφέ και έχει περισσότερα κιλά μπορεί να εμφανίσει πιο εύκολα γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.
Αίτια εμφάνισης ΓΑΠ
Η εμφάνιση της ΓΑΠ μπορεί να οφείλεται σε ανατομικές διαταραχές όπως η διαφραγματοκήλη (μάθετε περισσότερα για την διαφραγματοκήλη εδώ), σε αυτοάνοσες παθήσεις, σε νευρολογικές παθήσεις, στην κατανάλωση φαρμάκων και -στην πλειοψηφία των περιπτώσεων- στον λεγόμενο δυτικό τρόπο ζωής. Αυτό σημαίνει πως όταν κάποιος πίνει, καπνίζει, έχει αυξημένο βάρος, καταναλώνει μεγάλα γεύματα, τρώει και στη συνέχεια ξαπλώνει, φορά στενά ρούχα, πίνει ανθρακούχα αναψυκτικά, καταναλώνει πολλές σφολιάτες, καφέ και γάλα... τότε είναι πολύ πιθανό να εμφανίσει γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Ο κ. Οικονόμου υπογραμμίζει πως το άγχος δεν συνδέεται σε καμία περίπτωση με την παλινδρόμηση.
Συμπτώματα της παλινδρόμησης
Το σύνηθες σύμπτωμα είναι το αίσθημα ξινίλας, πικρίλας ή καψίματος που έρχεται από το στομάχι στον οισοφάγο και η αίσθηση ότι γυρνάει υγρό από το στομάχι "προς τα πάνω". Κάποια άλλα άτυπα συμπτώματα είναι ο πόνος στο στήθος και στο κάτω μέρος του στέρνου, το κάψιμο στο λαιμό και ο ξερόβηχας.
Πώς γίνεται η διάγνωση
Ο κ. Οικονόμου αναφέρει πως όταν κάποιος εμφανίσει τα πρώτα συμπτώματα, καλό είναι να επισκεφθεί έναν παθολόγο. Στη συνέχεια, αν διαπιστωθεί παλινδρόμηση, εκείνος θα τον παραπέμψει σε γαστρεντερολόγο και αυτός αντίστοιχα θα αξιολογήσει την κάθε περίπτωση ξεχωριστά. Αφού πραγματοποιηθούν συγκεκριμένες εξετάσεις (π.χ. γαστροσκόπηση, μανομετρία, πεχαμετρία) και ανάλογα με τη σοβαρότητα του προβλήματος ο ασθενής μπορεί να χρειαστεί φαρμακευτική αγωγή και κάποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής. Μπορεί, ωστόσο, να χρειαστεί και χειρουργική επέμβαση.
Πρόληψη και αντιμετώπιση της νόσου
Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι πάθηση που αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως μπορεί να έχει μακροχρόνιες σοβαρές επιπτώσεις, όπως είναι οι πεπτικές στενώσεις και ο καρκίνος του οισοφάγου (γύρω στο 5% αυτών που πάσχουν από παλινδρόμηση εμφανίζουν σε μεγαλύτερη ηλικία καρκίνο του οισοφάγου, ενώ έχει βρεθεί ότι το 98% των περιπτώσεων καρκίνου του οισοφάγου προέρχονται από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση).
Μια πρώτη αντιμετώπισή της είναι απλά η αλλαγή στον τρόπο ζωής. Ο κ. Οικονόμου αναφέρει ότι ένα ποσοστό των ασθενών παύει να έχει συμπτώματα απλά και μόνο αλλάζοντας τις διατροφικές του συνήθειες.
Εάν, όμως, το άτομο έχει διαφραγματοκήλη, τότε η χειρουργική οδός είναι αυτή που επιβάλλεται. Σε άλλες περιπτώσεις μια φαρμακευτική αγωγή (πιθανώς εφ' όρον ζωής) δίνει λύση, καθώς ελέγχει τα οξέα που παράγονται από το στομάχι. Σε κάθε περίπτωση, ο ασθενής οφείλει να προσέχει τις διατροφικές του συνήθειες, να προτιμά τη μεσογειακή διατροφή, να κάνει μικρά γεύματα, να μην τρώει πριν ξαπλώσει, να αποφεύγει τα λιπαρά και το τσιγάρο, καθώς επίσης να καταναλώνει με μέτρο καφέ και αλκοόλ.
