Πού κρύβονται τα περισσότερα μικρόβια;
Τα περισσότερα μικρόβια συγκεντρώνονται στα χρήματα, καθώς και σε αντικείμενα (π.χ. έπιπλα ή κοινόχρηστα είδη στο σπίτι ή το γραφείο) που δεν καθαρίζονται πολύ συχνά. Έτσι, τα κοινόχρηστα πληκτρολόγια, τα τηλέφωνα, οι πάγκοι και οι επιφάνειες εργασίας απαιτούν καθημερινή απολύμανση, ιδανικά με οινόπνευμα ή με κάποιο άλλο αντισηπτικό. Το ίδιο ισχύει και για τα ρούχα, αλλά και για τα παιχνίδια των παιδιών, τα οποία, ειδικά την περίοδο αυτή που οι ιώσεις βρίσκονται σε έξαρση, θα πρέπει να πλένονται τακτικά.
Γίνεται να μην κολλήσεις από το παιδί;
Καταρχήν τα μικρά παιδιά, π.χ. όταν πηγαίνουν για πρώτη ή δεύτερη χρονιά στον παιδικό σταθμό, είναι πολύ δύσκολο να μην κολλήσουν μεταξύ τους, αφού βρίσκονται διαρκώς σε στενή επαφή το ένα με το άλλο, βήχουν και φτερνίζονται το ένα πάνω στο άλλο, ενώ δεν έχουν ακόμα αναπτύξει και τα κατάλληλα αντισώματα για να προστατεύονται από όλα τα στελέχη των ιών.
Είναι λοιπόν, καταρχήν, πολύ σημαντικό να διδάξουν οι γονείς στα παιδιά καλές συνήθειες υγιεινής, καλό και σωστό πλύσιμο χεριών (πρέπει να διαρκεί πάνω από 20 δευτερόλεπτα για να γίνεται σωστή αντισηψία), ενώ θα πρέπει να γίνεται έλεγχος από τους ίδιους και στους σχολικούς χώρους. Οι τάξεις των παιδιών θα πρέπει να αερίζονται καλά και τα παιδιά να μη μοιράζονται τα προσωπικά τους είδη (π.χ. τα ποτήρια και τις πετσέτες τους) με τα άλλα παιδιά.
Τέλος, το σπουδαιότερο για το οποίο πρέπει να φροντίζουν οι γονείς, τόσο για τα παιδιά τους όσο και για τους ίδιους, προκειμένου να χτίζουν γερό ανοσοποιητικό σύστημα είναι η καλή διατροφή και η καλή φυσική κατάσταση, καθ'όλη τη διάρκεια του έτους.
Είναι εξίσου δύσκολο να μην κολλήσει και ο γονιός από το παιδί, αφού έρχεται σε διαρκή επαφή μαζί του (το πλένει, παίζει μαζί του, το βάζει για ύπνο). Απαιτείται, όμως, ιδιαίτερη προσοχή αν ο γονιός ανήκει σε κάποια ομάδα «υψηλού κινδύνου» (π.χ. πάσχει από διαβήτη ή από κάποιο καρδιακό νόσημα). Στην περίπτωση αυτή, και καθώς οι ιοί μεταφέρονται κυρίως μέσω σταγονιδίων από το στόμα και τη μύτη, δεν θα πρέπει ο γονιός να έρχεται σε επαφή με το παιδί και πιθανώς θα πρέπει να εμβολιαστεί (μετά από συνεννόηση, φυσικά, με τον γιατρό του).
Ποιος χρειάζεται το εμβόλιο κατά της γρίπης;
Κυρίως τα άτομα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, τα οποία πιθανώς να χρειαστεί να κάνουν και το εμβόλιο της πνευμονίας, πάντα εφόσον το συστήσει ο γιατρός που τους παρακολουθεί. Τα εμβόλια αυτά γίνονται σε οποιοδήποτε παθολογικό ιατρείο και καλύπτονται από τον ΕΟΠΠΥ μόνο στην περίπτωση των ομάδων υψηλού κινδύνου. Αν θέλει να κάνει το εμβόλιο αυτό ένα οποιοδήποτε άτομο απλά για να προστατευτεί, χωρίς να ανήκει σε ομάδα υψηλού κινδύνου, το κόστος δεν καλύπτεται από τον ΕΟΠΠΥ. Στην περίπτωση του παιδιού, το κατά πόσο πρέπει να γίνει το εμβόλιο θα το αποφασίσει ο παιδίατρος που το παρακολουθεί.
Ποια είναι η καλύτερη άμυνα του οργανισμού κατά των ιώσεων;
Το καλύτερο που έχει να κάνει κανείς για να προστατευθεί από τις ιώσεις είναι να τρέφεται καλά, με πολλά φρούτα και λαχανικά, να ασκείται τακτικά, να κινείται σε καθαρούς και όσο γίνεται αποστειρωμένους από μικρόβια χώρους και να αποφεύγει, φυσικά, τις όποιες πηγές μολύνσεων (είτε άτομα με ίωση είτε κοινόχρηστα και πιθανώς βρώμικα αντικείμενα).
Εχινάκεια, μέλι, πορτοκάλια: Ενισχύουν οι τροφές αυτές το ανοσοποιητικό;
Αναφορικά με τα συμπληρώματα διατροφής δεν έχουν γίνει μεγάλες μελέτες που να επιβεβαιώνουν τα ανοσοποιητικά οφέλη τους, παρά μόνο κάποιες μικρές μελέτες που δείχνουν ότι πιθανώς να έχουν κάποια υπεροχή. Η εχινάκεια, για παράδειγμα, είναι ένα συμπλήρωμα το οποίο συνιστούμε κάποιες φορές στην αρχή του κρυολογήματος, προκειμένου να μην πάρει ο ασθενής κάποιο άλλο φάρμακο, και μπορεί να βοηθήσει. Δεν τη δίνουμε, όμως, προληπτικά, καθώς δεν έχει βρεθεί να έχει τέτοιες ιδιότητες.
Το μέλι, από την άλλη, έχει αρκετές ευεργετικές ιδιότητες, όμως δεν συνιστούμε την καθημερινή κατανάλωσή του γιατί παχαίνει. Είναι προτιμότερο, λοιπόν, να το χρησιμοποιεί κανείς π.χ. μαζί με αφεψήματα (π.χ. τσάι του βουνού), γιατί μαλακώνει τον βήχα. Έτσι, μία ζεστή κούπα με τσάι του βουνού και μία κουταλιά μέλι, μία φορά την ημέρα, είναι ό,τι πρέπει για το κρυολόγημα.
Ωστόσο, τα φρούτα και τα λαχανικά, ειδικά αυτά που είναι πλούσια σε βιταμίνη C, έχει πιστοποιηθεί ότι εξοπλίζουν με φυσικό τρόπο τον οργανισμό και βοηθούν το ανοσοποιητικό σύστημα να αντισταθεί στους ιούς. Εξίσου σημαντική με τη βιταμίνη C είναι και η βιταμίνη D, την οποία παράγει ο οργανισμός όταν βρίσκεται για μερικά λεπτά στον ήλιο. Έτσι, το καθημερινό περπάτημα έξω, τις ηλιόλουστες χειμωνιάτικες ημέρες, μόνο οφέλη έχει για την υγεία μας!
Ισχύει πως όταν πιάσουν τα κρύα θα μειωθούν οι ιώσεις;
Δυστυχώς, όχι. Το φαινόμενο έξαρσης των ιώσεων αναμένεται να διαρκέσει όλον τον χειμώνα και έως την άνοιξη.
Κολλάμε στην αρχή ή στο τέλος της ίωσης;
Συνήθως κολλάμε τις πρώτες 6 ημέρες από την έναρξη της ίωσης κάποιου. Ωστόσο, υπάρχουν και ορισμένοι ιοί με παρατεταμένη περίοδο μολυσματικότητας, τους οποίους μπορεί να κολλήσουμε ακόμα και στο τελείωμα της ίωσης.
Τα άτομα της ίδιας ομάδας αίματος κολλάνε πιο εύκολα μεταξύ τους;
Όχι, κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Τα άτομα κολλάνε λόγω στενής επαφής και πιο επιρρεπείς είναι εκείνοι με το λιγότερο ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα.
Μπορεί κανείς να κολλήσει δύο φορές την ίδια ίωση;
Όταν ο οργανισμός δέχεται έναν ιό τις περισσότερες φορές αναπτύσσει ανοσία σε αυτόν, άρα δεν κολλά ξανά από τον ίδιο. Μπορεί, όμως, να κολλήσει από ένα άλλο στέλεχος και να έχει τα ίδια ή παρόμοια συμπτώματα.
Γι'αυτό, ένας λόγος που επιμένουμε να μένει κανείς στο σπίτι όταν έχει ίωση (και να κρατά και τα παιδιά εκεί), πέρα από το να μην μεταδίδει τον ιό και σε άλλους, είναι για να μην κινδυνεύσει να προσβληθεί, το ήδη αδύναμο ανοσοποιητικό του, και από ένα δεύτερο στέλεχος.
Φάρμακα και αντιβιώσεις: Πότε είναι απαραίτητα;
Οι αντιβιώσεις δεν συνιστώνται για την ίωση, εκτός κι αν το άτομο ανήκει σε ομάδα υψηλού κινδύνου. Στην περίπτωση αυτή, εφόσον προσβληθεί από κάποιον ιό, θα πρέπει να βρίσκεται υπό συνεχή παρακολούθηση από τον γιατρό του, ο οποίος θα αποφασίσει αν απαιτείται αντιβίωση και ποια.
Τα κατά τα άλλα υγιή άτομα θα πρέπει να περιμένουν για να κάνει η λοίμωξη τον κύκλο της και να περάσει η ίωση από μόνη της. Αντιβίωση πιθανώς να χρειαστούν στην περίπτωση που η ίωση κάνει επιπλοκές, όπως:
Όταν μετά από 3 ημέρες η ίωση δεν έχει τάσεις υποχώρησης.
Όταν υπάρχει πολύ υψηλός πυρετός που συνοδεύεται από βαριά συστηματικά συμπτώματα (π.χ. πυρετός και εμετός).
Όταν ο πυρετός δεν υποχωρεί με τα κοινά αντιπυρετικά.
Όταν υπάρχει έντονος πόνος σε διάφορα σημεία του σώματος.
Όταν υπάρχει αδυναμία ή δυσχέρεια αναπνοής.
Όταν, ενώ υπάρχει βελτίωση, το άτομο υποτροπιάζει.
Στις παραπάνω περιπτώσεις θα πρέπει να γίνει άμεσα ιατρική εξέταση και εκτίμηση για το αν θα πρέπει να χορηγηθεί αντιβίωση. Αν, όμως, το άτομο είναι σε καλή φυσική κατάσταση, τα κοινά παυσίπονα και αντιπυρετικά αρκούν.
Τέλος, στην περίπτωση που υπάρχει βήχας, το άτομο δεν θα πρέπει να λαμβάνει αντιβηχικά φάρμακα χωρίς συνταγή γιατρού, καθώς η καταστολή του βήχα (και η μη αποβολή των φλεμάτων), μπορεί να αποβεί μοιραία για τον οργανισμό (μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε αναπνευστική ανεπάρκεια). Για την καταστολή του βήχα συνιστώνται φαρμακευτικές «γαργάρες», εισπνοές με υδρατμούς και ζεστά αφεψήματα με μέλι.
