«Τόσο η υπέρταση όσο και η υπόταση απαιτούν σωστή ιατρική εξέταση και αξιολόγηση», λέει η ειδική παθολόγος κ. Αναστασία Μοσχοβάκη και εξηγεί ότι όταν τέτοιες καταστάσεις γίνονται μόνιμες μπορεί να χρειαστούν φαρμακευτική αγωγή. Τι σημαίνει μόνιμες; Η φυσιολογική αρτηριακή πίεση του ενήλικα σε κατάσταση ηρεμίας κυμαίνεται από 100 έως 140 mmHg η ανώτατη μέτρηση (αυτό που ονομάζουμε «10-14 η μεγάλη») και από 60 έως 90 mmHg η κατώτατη μέτρηση (το λεγόμενο «6-9 η μικρή»). Υπέρταση υπάρχει όταν το άτομο έχει μονίμως μέτρηση 140/90 mmHg ή και παραπάνω, ενώ υπόταση υπάρχει όταν η μέτρηση είναι από 100/60 mmHg και κάτω. Δείτε όσα πρέπει να ξέρετε για το κάθε νόσημα:
Υπέρταση: Σωτήρια η σωστή διατροφή
Η αρτηριακή υπέρταση αποτελεί το συχνότερο πρόβλημα υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο. Αφορά την αύξηση της πίεσης στις αρτηρίες, η οποία κάνει την καρδιά να εργάζεται πιο εντατικά από το φυσιολογικό. Το νόσημα είναι συχνότερο στους ηλικιωμένους, ωστόσο επηρεάζει και το ένα πέμπτο των ενηλίκων, ενώ έρευνες έχουν αποδείξει ότι μπορεί να εμφανιστεί και σε παιδιά, κυρίως λόγω κακής διατροφής (υψηλής χοληστερόλης) και οικογενειακού ιστορικού. Πολλές γυναίκες εμφανίζουν υπέρταση μετά την εμμηνόπαυση.
Σε αρχικό στάδιο η υπέρταση μπορεί να μην έχει κανένα σύμπτωμα, δηλαδή το άτομο να μη νιώθει καμία ενόχληση. Μετά από χρόνια, όμως, συμπτώματα προκαλούν οι επιπλοκές του νοσήματος, και αυτά αποδίδονται συνήθως με πονοκέφαλο, ζάλη, βουητό στα αυτιά και εξάψεις. Ακόμα, η ίδια η ανησυχία ότι κάποιο από αυτά τα συμπτώματα μπορεί να φέρει ακόμα και εγκεφαλικό επεισόδιο, ανεβάζει την πίεση!
Τα αίτια της υπέρτασης ποικίλουν και δεν είναι πάντα σαφή. Υπάρχουν ενδοκρινολογικά νοσήματα που συνοδεύονται συχνά και από αρτηριακή υπέρταση (η μελαγκρία, προβλήματα του θυρεοειδούς και ο σακχαρώδης διαβήτης), ενώ το πρόβλημα μπορεί να προκαλείται και από υπερέκκριση των επινεφριδίων. Απάντηση αναφορικά με τα αίτια θα δώσει η ιατρική εξέταση. Σε κάθε περίπτωση, όμως, το νόσημα αυτό χρειάζεται προσοχή και ρύθμιση με φαρμακευτική αγωγή, κατάλληλη για κάθε περίπτωση, καθώς σε βάθος χρόνου μπορεί να προκαλέσει βλάβες, όπως εγκεφαλικά επεισόδια, έμφραγμα μυοκαρδίου, ακόμα και ανεύρυσμα. Και, καθώς οριστική ίαση της υπέρτασης δεν υπάρχει, η συστηματική λήψη αντιυπερτασικών φαρμάκων κρίνεται απαραίτητη.
Το άτομο που υποφέρει από υπέρταση οφείλει να προσέχει ιδιαίτερα την διατροφή του, συμβουλεύει η κ. Μοσχοβάκη. Θα πρέπει, λοιπόν, να αποφεύγει το αλάτι και να ακολουθεί δίαιτα πλούσια σε κάλιο, δηλαδή με πολλά φρούτα και λαχανικά σε καθημερινή βάση. Ακόμα, ο πάσχων θα πρέπει να ελέγξει το βάρος του –να διατηρεί δηλαδή τον Δείκτη Μάζας Σώματός του σε φυσιολογικά επίπεδα (μετρήστε τον Δείκτη Μάζας Σώματός σας εδώ), και να περπατάει συστηματικά.
Ωστόσο, διευκρινίζει η ειδικός, το πρόγραμμα άσκησης του ατόμου με υπέρταση θα πρέπει να προκύψει μετά από συνεννόηση με τον γιατρό που τον παρακολουθεί, ώστε να μην υπερβαίνει τις δυνατότητες του ατόμου.
Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης: Σε περίπτωση που το υπερτασικό άτομο έχει κάποιο επείγον επεισόδιο, το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να κάνει είναι να χαλαρώσει τα ρούχα και να ξεκουραστεί. Η κατάσταση αυτή θέλει ηρεμία, οπότε το περιβάλλον του θα πρέπει να αποφύγει να τον συγχύσει με οποιονδήποτε τρόπο. Αν το άτομο δεν έχει τάση για έμετο, ένα χαμομήλι μπορεί να ενισχύσει την χαλάρωσή του. Καλό είναι, πάντως, να κληθεί άμεσα ο γιατρός προκειμένου να χορηγήσει τα σωστά φάρμακα που μπορούν να καταστείλουν άμεσα την κρίση.
Υπόταση: Αθώα (μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου)
Η υπόταση είναι το ακριβώς αντίθετο της υπέρτασης, μεταφράζεται δηλαδή ως χαμηλή αρτηριακή πίεση και τα συμπτώματά της εκδηλώνονται με ζάλη, ατονία, δύσπνοια και αίσθηση έντονων παλμών. Στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για μία αθώα «ιδιοσυγκρασιακή» κατάσταση του ατόμου, η οποία αντιμετωπίζεται εύκολα. Υπάρχουν, όμως, και περιπτώσεις που το άτομο μπορεί να έχει κάποιο υποκείμενο οργανικό νόσημα που του προκαλεί υπόταση, όπως η αναιμία, ορισμένες καρδιολογικές παθήσεις ή ενδοκρινολογικές ανωμαλίες, ενώ υπόταση προκαλούν φυσικά η αιμορραγία και η αφυδάτωση.
Από υπόταση υποφέρουν κυρίως νέες γυναίκες, ειδικά από τότε που έχουν περίοδο και μετά, ενώ δεν είναι λίγοι και οι ασθενείς ανεξαρτήτως φύλου που εμφανίζουν υπόταση όταν βρίσκονται σε όρθια θέση (ορθοστατική υπόταση). Τα ακριβή αίτια της υπότασης θα μπορέσει να τα βρει ένας γιατρός, αφού εξετάσει τον σφυγμό του ασθενούς και πιθανώς πραγματοποιήσει ορισμένες εργαστηριακές εξετάσεις. Στη συνέχεια θα αποφασιστεί αν πρέπει να υπάρξει κάποια θεραπευτική παρέμβαση.
Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης: Το άτομο που εμφανίζει συμπτώματα υπότασης θα πρέπει να πιει άμεσα πολύ νερό, συμβουλεύει η κ. Μοσχοβάκη. Ειδικά τα νέα άτομα που έχουν σταθερά υπόταση θα πρέπει να πίνουν τουλάχιστον 8 ποτήρια νερού την ημέρα και να βάζουν λίγο παραπάνω αλάτι στο φαγητό τους. Στη ρύθμιση της υπότασης βοηθά σημαντικά και το συστηματικό περπάτημα.
