Ακόμη τα πιο επιμελή παιδιά θα χρειαστούν όχι μόνο «σπρώξιμο», αλλά και καθοδήγηση από τους γονείς προκειμένου αφενός να συνειδητοποιήσουν ότι το διάβασμα είναι μέρος των καθημερινών τους "υποχρεώσεων" και αφετέρου να το κάνουν οργανωμένα και άρα πιο αποτελεσματικά.
Όλα αυτά, βέβαια, πρέπει να γίνουν όσο είναι νωρίς, ήδη από την πρώτη τάξη του Δημοτικού, όταν το παιδί έρχεται σε επαφή με τις πρώτες ακαδημαϊκές του δεξιότητες, την ανάγνωση, την γραφή και την αριθμητική, και τις πρώτες «εργασίες για το σπίτι». Η ειδική παιδαγωγός (MSc Special & Inclusive Education) κ. Μαράνια Γκιόκα εξηγεί...
Η σημασία της συμμετοχής του γονιού στο διάβασμα με το παιδί
Ο γονιός πρέπει να είναι «πάνω» από το παιδί σε αυτή την πρωτόγνωρη εμπειρία του διαβάσματος, για να το υποστηρίξει στην εμπέδωση της γνώσης, αλλά και για να αποκτά όσο το δυνατόν πληρέστερη εικόνα της ζωής του παιδιού στο σχολείο. Το διάβασμα στο σπίτι, δηλαδή, λειτουργεί σαν συνδετικός κρίκος ανάμεσα στο παιδί και τον γονιό, αφού κατά τη διάρκειά του ο γονιός μαθαίνει όσα έμαθε το παιδί, αλλά και συζητά μαζί του για άλλες πτυχές, π.χ. τον δάσκαλο, τους συμμαθητές κ.λ.π. Έτσι δυναμώνει ο δεσμός ανάμεσα στους δύο, χτίζεται σχέση εμπιστοσύνης, μοιράζονται οι γνώσεις και, μαζί με όλα τα άλλα, γίνεται το διάβασμα λίγο πιο διασκεδαστικό.
Προετοιμάζοντας το παιδί(ο)
Το διάβασμα, λοιπόν, μπαίνει όχι μόνο στο καθημερινό πρόγραμμα του παιδιού αλλά και του γονιού, ο οποίος πρέπει να ορίσει μία συγκεκριμένη ώρα κάθε ημέρα που θα ονομάσει «ώρα για διάβασμα». Η ώρα αυτή συνήθως είναι νωρίς το απόγευμα, αλλά μπορεί να είναι και αμέσως μετά το σχολείο (π.χ. μετά το μεσημεριανό φαγητό, αν το παιδί δεν είναι πολύ κουρασμένο). Σε κάθε περίπτωση, η ώρα του διαβάσματος πρέπει να τηρείται με συνέπεια και από τους δύο. Ο γονιός, δηλαδή, ειδικά τον πρώτο καιρό, πρέπει να είναι πάντα εκεί, αφοσιωμένος σωματικά και πνευματικά.
Ο χώρος του διαβάσματος είναι εξίσου σημαντικός, καθώς πρέπει να είναι ήσυχος, φωτεινός και άνετος. Το δωμάτιο του παιδιού και το γραφείο είναι κατά κανόνα ιδανικά, αρκεί να μην βρίσκεται εκείνη την ώρα μέσα και κάποιο αδερφάκι που θα το αποσπά. Άλλωστε, πρέπει να διευκρινίσουμε εξαρχής στο παιδί ότι κατά τη διάρκεια του διαβάσματος δεν θα ασχολείται με τα παιχνίδια του, με τα οποία μπορεί φυσικά να παίξει όσο θέλει αμέσως μετά.
Τέλος, σύμφωνα με την κ. Γκιόκα, ο γονιός θα πρέπει να εξηγήσει στο παιδί ότι το διάβασμα είναι μία διαδικασία (όχι ακριβώς υποχρέωση) μέσω της οποίας θα μάθει πράγματα σημαντικά για τον κόσμο που ζει και ότι σιγά-σιγά και ενώ μαθαίνει, θα γίνεται πιο εύκολη και ενδιαφέρουσα.
Ανοίγοντας το πρώτο βιβλίο…
Κατά πόσο πρέπει να επέμβει ο γονιός στο διάβασμα του παιδιού; Με ποια μέσα (π.χ. βοηθητικό υλικό, διαδίκτυο, κομπιουτεράκια για υπολογισμό) και πόσο να το βοηθά; Όλα αυτά είναι εύλογα ερωτήματα στα οποία την πιο σωστή απάντηση μπορεί να δώσει μόνο ο δάσκαλος ή η δασκάλα του παιδιού. Αν, λοιπόν, δεν σας δοθούν συγκεκριμένες οδηγίες από το σχολείο για το «πώς διαβάζουμε (με) το παιδί», απευθυνθείτε στη δασκάλα και ενημερωθείτε για όλα τα παραπάνω και ό,τι άλλο σας απασχολεί. Με αυτόν τον τρόπο, αποφεύγετε να δημιουργήσετε σύγχυση στο παιδί, το οποίο μπορεί ανά πάσα στιγμή να σας πει ότι η δασκάλα «τους τα μαθαίνει αλλιώς».
Ένα χρήσιμο πρώτο βήμα, όταν ξεκινάμε το διάβασμα, είναι να βάλουμε κάτω όλα όσα έχει να κάνει το παιδί και να τα χωρίσουμε σε ενότητες, π.χ. πρώτα τα μαθηματικά, ύστερα το γράψιμο, μετά το διάβασμα και στο τέλος οτιδήποτε έχει να κάνει με καλλιτεχνικά ή κατασκευές. Στο τέλος κάθε ενότητας μπορούμε να κάνουμε ένα μικρό διάλειμμα για ξεκούραση.
Καλό είναι να δίνουμε λίγο χρόνο στο παιδί να αποφασίσει μόνο του τι πρέπει να κάνει και πώς, προτού του δείξουμε έναν πρακτικό τρόπο, χωρίς όμως να επέμβουμε κατευθείαν για να το διορθώσουμε και σίγουρα χωρίς να καταλήξουμε να κάνουμε εμείς τη «δουλειά» του.
Παράλληλα, είναι σημαντικό να ενθαρρύνουμε το παιδί με το διάβασμά του, να διατηρούμε θετική στάση, ακόμα και όταν κάνει λάθη (πώς αλλιώς θα μάθει;) και να το επιβραβεύουμε στο τέλος κάθε σωστής άσκησης, επαινώντας το. Με αυτόν τον τρόπο του δίνουμε ένα καλό κίνητρο για να συνεχίσει.
Τέλος, στο πλαίσιο της βοήθειας του γονιού στην οργάνωση, χρήσιμα είναι τα εξής:
- Η δημιουργία ενός εβδομαδιαίου προγράμματος με τα μαθήματα στο σχολείο, το οποίο θα τοποθετηθεί σε ένα σημείο που το παιδί θα το βλέπει συνεχώς, π.χ. απέναντι από τη θέση του γραφείου.
- Η από κοινού ετοιμασία της σχολικής τσάντας για την επόμενη ημέρα, βάζοντας μέσα τα σωστά βιβλία και τετράδια, τουλάχιστον στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού.
