Και ενώ το διαζύγιο είναι ίσως σωτήρια λύση για ένα νέο ζευγάρι χωρίς παιδιά, όταν υπάρχουν παιδιά η διαδικασία είναι πολύ πιο ψυχοφθόρα, καθώς αυτά γίνονται οι δυστυχέστεροι αποδέκτες καταστάσεων οι οποίες μπορούν ακόμα και να τα στιγματίσουν. Από την άλλη, τονίζουν οι ψυχολόγοι, το διαζύγιο δεν συνεπάγεται το τέλος του κόσμου ή της ζωής των ανθρώπων. Η πορεία της ζωής όλων συνεχίζεται και οι ευκαιρίες για ευτυχία δεν σταματούν ποτέ. Αρκεί οι γονείς να φροντίζουν πάντα να εξασφαλίζουν στα παιδιά προτεραιότητα, φροντίδα και αγάπη.
Μέχρι να γυρίσει η επόμενη σελίδα, όμως, μεσολαβεί η περίοδος του διαζυγίου, κατά την οποία τα ραντεβού με τους δικηγόρους και τα δικαστήρια δίνουν και παίρνουν έως ότου να λυθεί οριστικά ο γάμος, με τα παιδιά να γίνονται πάντα μήλον της έριδος.
Ζητήσαμε από τον δικηγόρο κ. Νίκο Αγαπηνό να μας απαντήσει σε κάθε πιθανή απορία σχετικά με τα διαδικαστικά του διαζυγίου:
Σε ποιες περιπτώσεις διαζυγίου γίνεται δικαστήριο;
Το δικαστήριο είναι απαραίτητο για την τελική απόφαση του διαζυγίου, αλλά και για την επιμέλεια του παιδιού και την διατροφή αν δεν υπάρχει συμφωνία ανάμεσα στις δύο πλευρές.
Τι γίνεται αν ο ένας από τους δύο δεν δίνει διαζύγιο;
Μετά την πάροδο 2 ετών με διαπιστωμένη τη διάσπαση της έγγαμης συμβίωσης, εκμαιεύεται ο κλονισμός του γάμου, οπότε αυτός λύνεται «αυτόματα».
Πόσο γρήγορα μπορεί να βγει ένα διαζύγιο;
Αν θέλουν και οι δύο πλευρές να βγει σύντομα το διαζύγιο, στην ταχύτερη έκδοσή του μπορεί να κάνει 8 μήνες, εφόσον ο γάμος μετρά τουλάχιστον ένα έτος. Αυτό είναι το λεγόμενο «συναινετικό» διαζύγιο.
Μπορεί το παιδί να επιλέξει με ποιον γονιό θα μείνει; Από ποια ηλικία μπορεί να έχει λόγο στις αποφάσεις;
Δεν υπάρχει συγκεκριμένη ηλικία που να ορίζεται από τον νόμο, κατά την οποία το παιδί μπορεί να έχει άποψη για το πού θα μείνει. Κατά την κρίση του δικαστηρίου το παιδί μπορεί να ακροαστεί -σε ειδικές, κατάλληλες για παιδί συνθήκες- και η γνώμη του να ληφθεί υπ'όψιν. Το 95% των δικαστικών αποφάσεων για παιδιά βρεφικής ηλικίας, πάντως, χορηγούν την επιμέλεια στη μητέρα. Το δε δικαστήριο υποχρεώνει τον πατέρα, σύμφωνα με την οικονομική του δυνατότητα, να καταβάλλει για το παιδί την ανάλογη διατροφή.
Σε σπάνιες περιπτώσεις -π.χ. ψυχική ασθένεια, κακοποίηση παιδιού, χρήση ουσιών- μπορεί το παιδί να δοθεί στον πατέρα.
Φυσικά, πάντα με τη σύμφωνη γνώμη του δικαστηρίου, υπάρχει και η δυνατότητα συνεπιμέλειας του παιδιού. Να μεγαλώνει, δηλαδή, αυτό και με τους δύο γονείς, μοιρασμένα.
Από τι εξαρτάται η διατροφή;
Από τις ανάγκες του παιδιού και την οικονομική δυνατότητα του υπόχρεου.
Σε ποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι η μητέρα αυτή που θα δίνει διατροφή;
Δεν υπάρχει διάκριση φύλων ως προς την διατροφή. Όποιος έχει την επιμέλεια του παιδιού δικαιούται να ζητά από τον άλλον διατροφή.
Τι γίνεται αν ο υπόχρεος δεν πληρώνει τη διατροφή;
Υπάρχει ποινική διάσταση στο να μην πληρώνει κάποιος διατροφή, η οποία δικαιολογεί αυτόφωρη διαδικασία αλλά και κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων. Στα περιουσιακά στοιχεία περιλαμβάνεται και ο μισθός του υπόχρεου, ο οποίος μπορεί να κατασχεθεί κατά το ήμισυ. Μάλιστα, δεν υπάρχει νομοθετική πρόβλεψη ακόμα κι αν ο υπόχρεος είναι άνεργος. Σαφώς λαμβάνεται υπ'όψιν η οικονομική του αδυναμία, αλλά η ανεργία δεν συνεπάγεται απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής διατροφής.
Αν για οποιονδήποτε λόγο, πάντως, ο υπόχρεος αδυνατεί να καταβάλλει διατροφή τέκνου, μπορεί να καταφύγει στα δικαστήρια και να ζητήσει μεταρρύθμιση της απόφασης του ποσού της διατροφής, προκειμένου αυτό να μειωθεί, ενώ δεν αποκλείεται και να παύσει.
Μπορεί να γίνει ένα σύμφωνο πριν τον γάμο, κατά το οποίο να παραιτείται το οικονομικά ευρωστώτερο μέλος από οποιαδήποτε υποχρέωση (π.χ. διατροφή);
Για τη διατροφή, η οποία αφορά ανήλικους, δεν τίθεται τέτοιο ζήτημα –είναι επιβεβλημένη. Αυτό που μπορεί να γίνει, μετά την τέλεση του γάμου και ανεξαρτήτως παιδιών, είναι να παραιτηθούν και οι δύο του δικαιώματος μεταξύ τους να ζητήσουν συμμετοχή στα αποκτήματα.
Τι γίνεται αν κάποιος από τους δύο δεν τηρεί τους κανόνες «του σαββατοκύριακου»;
Το δικαστήριο είναι συνήθως αυτό που ορίζει πόσο συχνά θα βλέπει ο γονιός που δεν έχει την επιμέλεια το παιδί. Αυτό μπορεί να είναι μία φορά την εβδομάδα ή ένα-δύο σαββατοκύριακα τον μήνα. Αν για κάποιον λόγο ο γονιός αυτός δεν επιστρέψει το παιδί στην οικεία του στον συμφωνημένο χρόνο, αυτό θεωρείται ποινικό αδίκημα, ακόμα και αρπαγή ανηλίκου, και ο άλλος γονιός έχει δικαίωμα να καλέσει την αστυνομία ή ακόμα και να προσφύγει δικαστικά.
Τι γίνεται αν ο ένας από τους δύο γονείς είναι ξένος και επιχειρήσει να πάρει το παιδί στο εξωτερικό;
Για να ταξιδέψει ένα παιδί πρέπει να έχει διαβατήριο και για να βγει διαβατήριο απαιτείται η σύμφωνη γνώμη και των δύο γονιών. Αν, ωστόσο, το παιδί έχει διαβατήριο και ένας εκ των δύο γονιών το πάρει μαζί του στο εξωτερικό χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του άλλου, αυτό θεωρείται αδίκημα και ισχύουν, στο εξωτερικό, οι ποινικές διώξεις που ισχύουν και στην Ελλάδα.
Το κόστος ενός διαζυγίου;
Το κόστος ενός διαζυγίου μπορεί να είναι από πολύ μικρό έως πολύ μεγάλο. Κατά κανόνα ο πολιτισμός έχει μικρότερο κόστος, οπότε αν δύο άνθρωποι πολιτισμένοι συμφωνήσουν σε ένα συναινετικό διαζύγιο, το κόστος μπορεί και να μην ξεπεράσει τα 1.000 ευρώ.