Κατά την διάρκεια του συνεδρίου ακούστηκαν απόψεις και εμπειρίες μαθητών από όλη την Ελλάδα, αλλά και από σχολεία του εξωτερικού και αναπτύχθηκε ένας εποικοδομητικός διάλογος σχετικά με την προστασία των προσωπικών τους δεδομένων και με το φαινόμενο του εκφοβισμού μέσω διαδικτύου.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε ο λόγος του ψυχολόγου του Χαμόγελου του Παιδιού κ. Στέφανου Αλεβίζου, ο οποίος μάλιστα απαντά καθημερινά μέσω της τηλεφωνικής γραμμής 1056 σε κλήσεις παιδιών που αντιμετωπίζουν πάσης φύσης κίνδυνο, ψηφιακό και μη. Ο κ. Αλεβίζος μίλησε εκτενώς για τον διαδικτυακό εκφοβισμό και για τι μπορούν να κάνουν, μικροί και μεγάλοι, για να προστατευτούν από αυτόν:
Τι ονομάζουμε διαδικτυακό εκφοβισμό και γιατί είναι επικίνδυνος
Όπως εξήγησε ο κ. Αλεβίζος "οι περισσότεροι νέοι άνθρωποι σήμερα έχουν πλέον δύο ζωές: Την κανονική και την ψηφιακή. Όπως, παλαιότερα, οι καβγάδες και οι τσακωμοί λάμβαναν χώρα στην κανονική ζωή, τώρα γίνονται στην ψηφιακή και το 'ψηφιακή' μπορεί να είναι οπουδήποτε. Σε αυτήν όμως ό,τι συμβαίνει είναι μόνιμο. Οτιδήποτε κάνετε στο διαδίκτυο καταγράφεται. Ο εκφοβισμός στο διαδίκτυο είναι σταθερός –δεν είναι λόγια που «φεύγουν» και ξεχνιούνται. Άλλωστε, στο διαδίκτυο υπάρχει υψηλή ταχύτητα διάδοσης, ο εκφοβιστής μπορεί να παραμείνει ανώνυμος, ενώ υπάρχει αδυναμία ελέγχου. Τέλος, στο δαδίκτυο δεν λειτουργεί καλά η ενσυναίσθηση, δε μπορεί δηλαδή κάποιος να αντιληφθεί πώς μπορεί να νιώθει ο άλλος".
Εκφοβιστής και εκφοβιζόμενος
Ο διαδικτυακό εκφοβισμός ξεκινά συνήθως με ένα απειλητικό-εκβιαστικό e-mail. "Αυτό αποστέλλεται από άτομα, ακόμα και παιδιά, που δεν έχουν ενσυναίσθηση, που μπορεί να έχουν προβλήματα στο σπίτι και βρίσκουν στον εκφοβισμό άλλον έναν τρόπο να ξεσπάσουν, καθώς και από άτομα με ασυνήθιστα χαμηλό άγχος και διογκωμένη αυτο-εικόνα", λέει ο ψυχολόγος και συνεχίζει: "Το παιδί που εκφοβίζει μπορεί να φαίνεται πολύ δημοφιλές, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι καθόλου (είναι λίγο πιο κάτω από τον μέσο όρο λένε σχετικές έρευνες). Δεν είναι τυχαίο ότι στις τελευταίες τάξεις του Λυκείου τα φαινόμενα εκφοβισμού υποχωρούν, γιατί τότε τα παιδιά επιδιώκουν να γίνονται πιο δημοφιλή".
Σύμφωνα πάντα με τον κ. Αλεβίζο, ο εκφοβιστής θα επιλέξει να ενοχλήσει το παιδί που διαφέρει, που είναι ευαίσθητο, που είναι λιγότερο δυνατό, που δύσκολα μπορεί να αντισταθεί. "Αυτά τα παιδιά βιώνουν μεγάλο θυμό όταν πέσουν θύματα εκφοβισμού, επειδή δε μπορούν να αντιδράσουν γι'αυτό που τους συμβαίνει και ξεσπούν συνήθως στην οικογένειά τους. Μάλιστα, ντρέπονται πολύ και θεωρούν πως όλοι γελούν με εκείνα. Νιώθουν έντονη ενοχή, πιστεύουν δηλαδή ότι αυτό που τους συμβαίνει τους αξίζει, αλλά και φοβούνται πολύ. Κανείς, όμως, δεν έχει δικαίωμα να κάνει ένα παιδί να νιώθει έτσι", επισημαίνει ο ψυχολόγος.
Ποιες μπορεί να είναι οι συνέπειες του εκφοβισμού; "Μπορεί να είναι ανυπολόγιστες, μπορεί και όχι. Πολλά παιδιά πάντως έχουν κινδυνεύσει", απαντά ο κ. Αλεβίζος.
Τι κάνουμε σε περίπτωση cyber-bullying
Ο κ. Αλεβίζος συμβουλεύει:
-Αποφεύγουμε να απαντήσουμε στις απειλές και δε δίνουμε συνέχεια στον εκφοβισμό.
-Αλλάζουμε λογαριασμούς στα e-mail μας και στα social networks που χρησιμοποιούμε.
-Κρατάμε στοιχεία του εκφοβισμού (π.χ. τα τυπώνουμε) και όσα στοιχεία του εκφοβιστή μπορεί να έχουμε.
-Διαγράφουμε από φίλο τον εκφοβιστή, δεν περιμένουμε «να τα βρούμε» κάποια στιγμή μαζί του.
-Μιλάμε σε κάποιον (στους γονείς, τους εκπαιδευτικούς μας ή στην γραμμή 1056). Πάντα υπάρχουν άνθρωποι που είναι εκεί για να ακούσουν και να βρουν τη λύση μαζί μας.
Στο πλαίσιο της προστασίας από το cyber-bullying μέσω sites κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook, ενδιαφέρον είχαν και οι συμβουλές προς τα παιδιά που ακούστηκαν από στελέχη της Microsoft:
-Δεν πρέπει να μοιράζονται προσωπικά στοιχεία μέσα από τα οποία μπορεί κάποιος να σας βρει (π.χ. διεύθυνση, φωτογραφίες έξω από το σπίτι σας κ.λ.π.). «Πώς μοιράζεσαι τα μυστικά σου με κάποιον που δεν ξέρεις καν;», τόνισαν χαρακτηριστικά οι ειδικοί.
-Προσοχή στις φωτογραφίες που «ανεβάζετε», είναι αδύνατο να σβηστούν –μπορεί να τις χρησιμοποιήσει οποιοδήποτε με όποιον τρόπο θέλει.
-Apps: Προσοχή στα προσωπικά στοιχεία που σας ζητούν για να τα κατεβάσετε.
-Gaming: Προσοχή με ποιους επιλέγετε να παίζουμε παιχνίδια. Ό,τι ισχύει στο online gaming ισχύει και το gaming στο facebook.
Τέλος, και στον αντίποδα, λόγος έγινε από μαθητές και στα πλεονεκτήματα των social media, τα οποία, όπως είπαν τα παιδιά «είναι στο χέρι μας να διαχειριστούμε με καλό ή κακό τρόπο»:
-Γνωρίζεις ανθρώπους με διαφορετική κουλτούρα που μπορεί να σου συστήσουν διαφορετικούς τρόπους διασκέδασης (π.χ. μουσική, ταινίες).
-Μαθαίνεις να μην είσαι ρατστιστής, καθώς μπορεί να κάνεις παρέα με οποιονδήποτε.
-Αποκτάς περαιτέρω γνώσεις για τον κόσμο ή για ό,τι σε ενδιαφέρει.
-Μπορεί να χτίσεις αληθινές φιλιές.
-Μειώνετε η απόσταση ανάμεσα σε εσένα και φίλους ή συγγενείς που μπορεί να ζουν πολύ μακριά ή στο εξωτερικό.