Μάλιστα όλο και περισσότεροι άνθρωποι αντικαθιστούν τον καθημερινό καφέ με καλής ποιότητας τσάι.
Οι τέσσερις κύριοι τύποι τσαγιού (πράσινο, άσπρο, κόκκινο και μαύρο) θεωρούνται ως λειτουργικά τρόφιμα (functional foods) γιατί περιέχουν εκ φύσεως συστατικά, όπως τανίνες, συμπεριλαμβανομένων των κατεχινών, οι οποίες δρουν ως αντιοξειδωτικά στον οργανισμό, βοηθώντας έτσι στην πρόληψη της καταστροφής των κυττάρων.
Οι κατεχίνες περιέχονται επίσης και σε άλλα τρόφιμα όπως τα μήλα, το κόκκινο κρασί και η σοκολάτα.
Έρευνες που έχουν ολοκληρωθεί συνιστούν ότι πίνοντας τέσσερα φλιτζάνια τσάι την ημέρα, προσφέρουμε στον οργανισμό μας σημαντικά οφέλη για την υγεία.
Το κάθε είδος τσαγιού έχει τη δική του ιστορία και χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερες ευεργετικές ιδιότητες:
Πράσινο τσάι
Το πράσινο τσάι αποτελεί εξαιρετική πηγή αντιοξειδωτικών, βοηθά στον έλεγχο του βάρους, στο σάκχαρο, την καρδιά και το κυκλοφορικό, μπορεί να αυξήσει το μεταβολικό ρυθμό (θερμογένεση) και την οξείδωση λιπών και πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι μπορεί να περιορίσει με επιτυχία την επανάκτηση βάρους μετά από μια δίαιτα.
Εκτός από αντιοξειδωτικές ουσίες, το τσάι περιέχει και άλλα πολύτιμα συστατικά όπως το κάλιο, το οποίο είναι σημαντικό για την καλή λειτουργία των κυττάρων, μαγγάνιο, ένα ιχνοστοιχείο ιδιαίτερα πολύτιμο για τα οστά και τους χόνδρους, καθώς και ριβοφλαβίνη, η οποία είναι απαραίτητη για την μετατροπή των πρωτεϊνών, των υδατανθράκων και των λιπών σε ενέργεια. Το πράσινο τσάι συμβάλλει στη στοματική υγεία καθώς περιέχει φθόριο το οποίο ενισχύει το σμάλτο των δοντιών και τα προστατεύει από την τερηδόνα.
Λευκό τσάι
Το λευκό τσάι αποτελεί το λιγότερο επεξεργασμένο είδος τσαγιού και έχει τα υψηλότερα επίπεδα αντιοξειδωτικών από τα 4 είδη τσαγιού, γεγονός που το καθιστά «όπλο» ενάντια στις ελεύθερες ρίζες, οι οποίες καταστρέφουν το γενετικό υλικό.
Χαρακτηρίζεται από την αυξημένη περιεκτικότητα φλαβονοειδών, τα οποία ενισχύουν την υγεία της καρδιάς, εφόσον μειώνουν την LDL- κακή χοληστερόλη και αυξάνουν την HDL- κακή χοληστερόλη. Ταυτόχρονα, η κατανάλωση λευκού τσαγιού συμβάλλει στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, λόγω της αραίωσης που προκαλεί στο αίμα. Τέλος, το αυξημένο περιεχόμενο του λευκού τσαγιού βελτιώνει τη διάθεση μιας και περιέχει το αμινοξύ τη L-τεανίνη (L-theanine), η οποία όταν εισέρχεται στον εγκέφαλο φαίνεται να προκαλεί μείωση του πνευματικού και φυσιολογικού στρες.
Κόκκινο τσάι
Το κόκκινο τσάι προέρχεται από το φυτό Rooibos και είναι πολύ καλός αντικαταστάτης του καφέ, διότι τονώνει χωρίς να διεγείρει το νευρικό σύστημα (δεν περιέχει καθόλου καφεΐνη, για αυτό και χρησιμοποιείται στην ομοιοπαθητική.), ενώ βοηθά τον μεταβολισμό και το αδυνάτισμα. Η χαμηλή περιεκτικότητα του κόκκινου τσαγιού σε καφεΐνη το κάνει κατάλληλο για όλες τις ώρες τις ημέρας καθώς και για όλες τις ηλικίες. Συγκεκριμένα, σε πολλές χώρες το δίνουν στα βρέφη για να καταπολεμήσουν τις κοιλιακές αναταραχές, τους κολικούς και τις αϋπνίες.
Μαύρο τσάι
Το μαύρο τσάι περιέχει μαγγάνιο, το οποίο είναι απαραίτητο για την καλή λειτουργία των οστών και των χόνδρων, συμβάλλοντας στην πρόληψη και στον έλεγχο της οστεοπόρωσης και της οστεοαρθρίτιδας, τονώνει το ανοσοποιητικό ή προστατεύει από ιώσεις και κρυολογήματα, και προστατεύει την καρδιά. Χαρίζει επίσης λαμπερό χαμόγελο καθώς το φθόριο, το γνωστότερο συστατικό της οδοντόκρεμας είναι φυσικό συστατικό του τσαγιού και χωρίς κανένα χημικό πρόσθετο προσφέρει ακόμα μεγαλύτερη προστασία στη στοματική κοιλότητα.
Πώς θα αποκτήσει το τσάι μεγαλύτερη θρεπτική αξία
- Φτιάξτε τσάι με βραστό νερό το οποίο έχετε αποσύρει από την φωτιά ώστε να μην κοχλάζει. Όταν κοχλάζει, καταστρέφονται οι πολύτιμες αντιοξειδωτικές πολυφαινόλες του.
- Προσθέστε λεμόνι στο τσάι, γιατί εκτός από ευχάριστη όξινη γεύση του προσδίδει και περισσότερη βιταμίνη C που είναι επίσης αντιοξειδωτική.
- Αντί για ζάχαρη χρησιμοποιήστε μέλι στο τσάι το οποίο είναι πλούσιο σε βιταμίνες ή αν θέλετε ένα τσάι χωρίς θερμίδες πιείτε το σκέτο ή με υποκατάστατο ζάχαρης.
- Για να αρωματίσετε το τσάι ρίξτε στην τσαγιέρα ένα ξυλάκι κανέλας ή μερικά ψιλοκομμένα φρούτα (πράσινο μήλο, πορτοκάλι).
- Φτιάξτε την μη αλκοολούχα εκδοχή του αυστριακού gluwein (το πιο διάσημο ζεστό ποτό της Ευρώπης) προσθέτοντας στο τσάι φλούδες από εσπεριδοειδή (περγαμόντο, μανταρίνι, γκρέιπφρουτ, πορτοκάλι) και μπαχαρικά.
- Διαλύστε λίγο κρόκο Κοζάνης στο τσάι για να φτιάξετε ένα τονωτικό θερμαντικό ρόφημα με έξτρα αντιοξειδωτική σύνθεση.
Ζεστό ρόφημα για τις κρύες ημέρες του χειμώνα:
½ ποσότητα πράσινου τσαγιού
½ ποσότητα μαύρου τσαγιού
1 φλούδα πορτοκάλι
1 κομμάτι γλυκάνισο
Η Αλεξάνδρα Δαμβουνέλη είναι Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, PGCert Διατροφής Αθλητών