Στο σπίτι του φίλου μου του Γιώργου μικροί-μεγάλοι κυκλοφορούν γυμνοί, όποτε το επιθυμούν, ενώ ο ίδιος δεν έχει κανένα πρόβλημα να βρεθεί κάτω από τη μεγάλη ντουζιέρα τους με την 6 ετών κόρη του. «Εγώ έτσι μεγάλωσα και έτσι θέλω τα παιδιά μου να μάθουν: Δεν ντρεπόμαστε για το σώμα μας. Δεν κρυβόμαστε. Γιατί να μένει, δηλαδή, με την περιέργεια ένα κορίτσι για το πώς είναι το ανδρικό όργανο; Πλέον, στην κόρη μου δεν κάνει καμία εντύπωση είτε βλέπει εμένα είτε την μητέρα της γυμνή», μου είπε ο Γιώργος.
Για άλλους γονείς κάτι τέτοιο ακούγεται εξωφρενικό. Η Εύη, για παράδειγμα, μου έχει πει ότι κλειδώνουν τις πόρτες των μπάνιων κάθε φορά που εκείνη ή άνδρας της είναι μέσα, ενώ πολλοί είναι οι γονείς που δεν θέλουν τα παιδιά να τους βλέπουν ούτε με τα εσώρουχα.
Ζητήσαμε από την ψυχολόγο κ. Γώγα Κυριακίδου την γνώμη της ως προς το τι είναι «σωστό» αναφορικά με το θέμα της γυμνότητας των γονιών μπροστά στο παιδί.
«Πρόκειται για μία αρκετά αμφιλεγόμενη κατάσταση: Κάποιοι υποστηρίζουν ότι δεν επηρεάζει το παιδί η εμφάνιση των γονιών τους όταν κυκλοφορούν γυμνοί και ότι αυτό βοηθάει το παιδί να συμφιλιωθεί με το δικό του σώμα και να μην αισθάνεται ντροπή γι'αυτό, και άλλοι ότι από μία ηλικία και μετά η έκθεση του παιδιού σε αυτή την συμπεριφορά μπορεί να του δημιουργήσει προβλήματα.
»Κατά την γνώμη μου, το να μας βλέπει το παιδί μας σε μικρή ηλικία γυμνούς και να γνωρίζει το ανθρώπινο σώμα χωρίς ταμπού και αναστολές θεωρώ ότι είναι κάτι φυσιολογικό για την ανάπτυξή του. Από την άλλη η υπερβολική επίδειξη του γυμνού μπορεί να μπλοκάρει το παιδί και να έχει αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που θα θέλαμε.
»Ένας καλός οδηγός είναι η συμπεριφορά του ίδιου του παιδιού: Αν το παρατηρούμε και προσέχουμε την συμπεριφορά του μπορεί να είναι ο καλύτερος οδηγός για την δική μας συμπεριφορά.»
«Ανεπιθύμητες εισβολές»
Παλαιότερα είχα ακούσει μία μαμά να παραπονιέται ότι έχει «πιάσει» τον 8 ετών γιο της να επιδεικνύει το μόριό του σε μία παρέα φίλων του. Αναρωτιόταν αν έχει κάνει κάτι λάθος –αν, για παράδειγμα, δεν πρέπει ο μικρός να βλέπει τον μπαμπά του γυμνό. Από την άλλη, η λίγο μεγαλύτερη κόρη της κλειδώνεται πάντα στο δωμάτιό της, όποτε θέλει να αλλάξει ρούχα.
«Γενικά το παιδί από μία ηλικία, περίπου στην προεφηβική περίοδο, εμφανίζει κάποια σημάδια συστολής, η οποία είναι μία φυσική αντίδραση, προφύλαξης του σώματός του και παράλληλα για καθετί που θεωρεί καθαρά προσωπικό (συρτάρια, ημερολόγια, τσάντες). Αρχίζει, δηλαδή, να αντιλαμβάνεται τον προσωπικό του χώρο -σωματικό και ψυχικό- και έχει την ανάγκη να τον προφυλάξει από οποιαδήποτε 'ανεπιθύμητη εισβολή'», εξηγεί η κ. Κυριακίδου και συμβουλεύει: «αν το δούμε σαν σημάδι μιας φυσικής ανάγκης του ανθρώπου για αυτοσεβασμό και εσωτερικότητα, θα κατανοήσουμε ότι από αυτή την στιγμή το παιδί δεν θα ήθελε να βλέπει και τους άλλους (γονείς, αδέλφια, συγγενείς κ.ο.κ) γυμνούς».
Γι'αυτό είναι απαραίτητο για το παιδί, καθώς μεγαλώνει, όταν ντύνεται να κλείνει την πόρτα του δωματίου του ή όταν είναι στο μπάνιο να μην εισβάλουμε χωρίς να κτυπήσουμε την πόρτα, συμπληρώνει η ίδια. Ας ρωτήσουμε έξω από την πόρτα αυτό που θέλουμε. «Το να μένει η πόρτα του δωματίου του παιδιού κλειστή είναι δείγμα σεβασμού στην προσωπικότητα και στις επιλογές του. Η ανησυχία των γονιών και οι ανοιχτές πόρτες υποδηλώνουν ανάγκη ελέγχου και έλλειψη εμπιστοσύνης στο παιδί αλλά πολύ περισσότερο στον εαυτό τους».
Είναι, βέβαια, αυτονόητο ότι και η δική μας πόρτα θα πρέπει να είναι κλειστή, όταν το παιδί διανύει τη συγκεκριμένη περίοδο, και ότι τα παιδιά θα πρέπει να κτυπούν και να περιμένουν την άδεια για να την ανοίξουν. Αλλά αυτό μαθαίνεται όταν το ακολουθούμε και εμείς.
Και τι γίνεται με τις κατά λάθος εισβολές; Πώς πρέπει ο γονιός να αντιδράσει αν το παιδί του εισβάλλει στο μπάνιο την ώρα που εκείνος σκουπίζεται (ή αντίστροφα); «Καλό είναι να αντιδράσουμε φυσιολογικά χωρίς υπερβολές και αρνητικές αντιδράσεις: Κλείνουμε την πόρτα λέγοντας συγνώμη στο παιδί ή του ζητάμε ευγενικά να βγει εκείνο έξω, αν είμαστε εμείς στο μπάνιο. Είναι ο τρόπος μας και όχι ο λόγος μας στο συγκεκριμένο θέμα που θα βοηθήσει το παιδί να μάθει ό,τι του χρειάζεται για την ζωή του», καταλήγει η ψυχολόγος.