Πριν αποκτήσουν παιδιά, τα περισσότερα ζευγάρια βλέπουν τις γιορτές των Χριστουγέννων ως μία καλή ευκαιρία για άδεια, ταξίδια, βόλτες, ψώνια και ξενύχτια με την παρέα. Χάρη στα παιδιά, όμως, οι γονείς επαναπροσδιορίζουν τα έθιμα και τις παραδόσεις των ημερών. Έτσι, στολίζουν όλο χαρά το σπίτι, καλούν φίλους και συγγενείς για φαγητό και προσπαθούν να θυμηθούν όλα όσα έκανε η μαμά ή η γιαγιά τους τις ημέρες εκείνες, όταν ήταν παιδιά, και τους διασκέδαζαν.
Όλες οι έρευνες που έχουν γίνει σχετικά με το πώς αισθάνονται οι άνθρωποι τις ημέρες των γιορτών καταλήγουν όχι μόνο στο ότι τα Χριστούγεννα οι οικογένειες είναι πιο χαρούμενες, αλλά και πιο υγιείς. Πιο συγκεκριμένα, από το 1950 οι επιστήμονες μελετούν τον ρόλο των εθίμων και των παραδόσεων στην οικογενειακή ζωή, των συμβολικών αυτών συμπεριφορών, που ορίζουν μία οικογένεια, μία κοινότητα, μία κοινωνία, ως σύνολο. Οι παραδόσεις που έχουν να κάνουν με τα Χριστούγεννα είναι από τις πιο χαρακτηριστικές.
Οι ψυχολόγοι συνδέουν πάντα τις οικογενειακές πρακτικές των εθίμων και των παραδόσεων με ανώτερη ακαδημαϊκή επιτυχία, ευτυχία και συναισθηματική ευημερία για όλη την οικογένεια. Για παράδειγμα, οι γονείς με παιδιά προσχολικής ηλικίας που τηρούν κάθε χρόνο τα έθιμα των γιορτών, έχουν να καμαρώνουν για τους καλούς βαθμούς και την επιτυχία των παιδιών αργότερα στο σχολείο. Ακόμα, τα ζευγάρια που δημιουργούν τέτοιες οικογένειες δηλώνουν πιο ευτυχισμένα στον γάμο τους, ενώ τα παιδιά τους έχουν βρεθεί να χαίρουν υψηλότερης συναισθηματικής νοημοσύνης.
Γιατί, όμως, είναι τα έθιμα και οι παραδόσεις τόσο ισχυρά; Οι επιστήμονες εξηγούν πως, καταρχήν, προσφέρουν μία συστηματικότητα και ένα αίσθημα τάξης στην οικογένεια, κάνοντας τα παιδιά να νιώθουν ακόμα πιο ασφαλή ως μέλη της. Όταν τα παιδιά νιώθουν ασφάλεια αυτόματα ξεπερνούν τα άγχη τους, αποκτούν περισσότερη ενέργεια και είναι πιο συγκεντρωμένα στους στόχους τους. Ακόμα, οι γιορτές και τα έθιμα αυτών κάνουν τα παιδιά να νιώθουν ότι κάπου ανήκουν, λένε οι ψυχολόγοι. Τα κάνουν να νιώθουν μέλη μιας ιδιαίτερης ομάδας, η οποία τα στηρίζει και τα βοηθά να «χτίσουν» την ταυτότητά τους. Επιπλέον, όταν η πυρηνική οικογένεια, τις ημέρες των γιορτών, έρχεται σε επαφή με την ευρύτερη οικογένεια, π.χ. θείους, παππούδες κ.λ.π., το παρόν συνδέεται με το παρελθόν και τα παιδιά αποκτούν περισσότερες εμπειρίες, μνήμες και αναμνήσεις.
Μην παραμελείτε τις παραδόσεις και τα έθιμα των γιορτών, λοιπόν, λένε οι ειδικοί, αν θέλετε να μεγαλώσετε χαρούμενα αλλά και συγκροτημένα παιδιά. Συμβουλεύουν, δε, τους γονείς να προετοιμάζουν ένα καλό πλάνο καθώς πλησιάζουν τα Χριστούγεννα, σχετικά με όλες τις οικογενειακές πρακτικές, στις οποίες θα συμμετέχουν και τα παιδιά. Και δεν αναφέρονται μόνο στις «υποχρεώσεις» των ημερών, όπως τα οικογενειακά τραπέζια, η προετοιμασία γλυκών και το στόλισμα του δέντρου. Κάθε οικογένεια μπορεί να δημιουργήσει τις δικές της παραδόσεις, όπως να βλέπει χριστουγεννιάτικες ταινίες κάθε 25η Δεκεμβρίου, να κοιμούνται όλοι μαζί στο σαλόνι, δίπλα στο τζάκι κάθε παραμονή Πρωτοχρονιάς ή να αφήνουν ένα πιατάκι με γλυκά και γάλα στον Άη Βασίλη, το βράδυ που πρόκειται να έρθει.
Οι αγαπημένες γιορτινές παραδόσεις των παιδιών
Ποια είναι αυτά που περιμένουν τα παιδιά περισσότερο από οτιδήποτε άλλο στις γιορτές;
Το «κατέβασμα» των στολιδιών: Κάθε φορά που βρίσκονται στην αποθήκη ή κοιτάζουν το πατάρι αδημονούν για την ώρα που θα ξεπακετάρουν οι γονείς τα στολίδια και θα αρχίσουν να στολίζουν το σπίτι. Όλη αυτή η μέρα αποτελεί για τα παιδιά μια μικρή γιορτή.
Το στόλισμα του δέντρου: Νιώθουν τόσο σημαντικά όταν συμμετέχουν και αυτά στο στόλισμα του δέντρου και όταν ο μπαμπάς τα παίρνει αγκαλιά για να τοποθετήσουν το αστέρι στην κορυφή του.
Τα κάλαντα: Ένα έθιμο που αρχίζει να εκλείπει, στην Αθήνα τουλάχιστον, κι όμως τα περισσότερα παιδιά διασκεδάζουν με αυτή την άτυπη παράσταση που δίνουν –αλλά και με το χαρτζιλίκι που μαζεύουν στο τέλος της. Είναι ένας πολύ απλοποιημένος τρόπος να πάρουν μία γεύση από το τι σημαίνει να πληρώνεσαι για αυτό που προσφέρεις, αλλά και πώς είναι να συνεργάζεσαι με κάποιον.
Η προετοιμασία των γλυκών: Χώνονται ανάμεσα στα πόδια της μαμάς για να δουν, να δοκιμάσουν, να βοηθήσουν και να κερδίσουν με το σπαθί τους τον τίτλο του βοηθού ζαχαροπλάστη στο τέλος της ημέρας.
Τα οικογενειακά τραπέζια: Μέχρι κάποια ηλικία τα περισσότερα παιδιά αγαπούν τα οικογενειακά τραπέζια γιατί συναντιούνται με αγαπημένα πρόσωπα από την οικογένειά τους, στα οποία καλούνται να μιλήσουν για τα ενδιαφέροντας και τις ασχολίες τους και από τα οποία όλο και κάποιο συμπαθητικό δωράκι θα λάβουν. Έτσι νιώθουν και τα παιδιά ισότιμα μέλη της οικογένειάς τους. Όταν, μάλιστα, οι γονείς των παιδιών διοργανώνουν ρεβεγιόν με τη μορφή πάρτι στο σπίτι, η χαρά είναι ακόμα μεγαλύτερη.
Οι βόλτες με τους γονείς: Βόλτες στα μαγαζιά, σε χριστουγεννιάτικα χωριά, σε παραστάσεις, σε bazaars… το σημαντικότερο, βέβαια, είναι ότι όλα αυτά περιλαμβάνουν την παρέα του μπαμπά και της μαμάς.
Τα δώρα του Άη Βασίλη: Μην ξεχνάτε ότι τα δώρα του Άη Βασίλη θα πρέπει να έχουν συμβολική σημασία για τα παιδιά, λένε οι ειδικοί. Η έμφαση δεν θα πρέπει να δίνεται στην αξία ή στην ποσότητα των δώρων, αλλά στο να το προσφέρουν με ενδιαφέρον οι γονείς και να αφιερώσουν χρόνο στο παιδί τους για να παίξουν μαζί του. Η χαρά του παιδιού με το μοίρασμα του παιχνιδιού με τους γονείς θα είναι πολύ μεγαλύτερη από το να του προσφέρουν πολλά και πολύπλοκα παιχνίδια και να το αφήσουν να ασχοληθεί με αυτά μόνο του.
Εσείς ποιες χριστουγεννιάτικες παραδόσεις τηρείτε στην οικογένειά σας;