Η γυναίκα, παλαιότερα, εργαζόταν συνήθως μέσα στο σπίτι. Η σύγχρονη γυναίκα, όμως, πολύ συχνά επιβάλλεται να εργάζεται αρκετές ώρες και εκτός σπιτιού, ενώ η απουσία της από το σπίτι μπορεί να συνδέεται και με άλλους παράγοντες, πέρα από την εργασία.
Τι γίνεται όταν οι τόσες ώρες απουσίας κοστίζουν στο παιδί και πώς μπορεί η μητέρα να διαχειριστεί τις ενοχές που νιώθει, επειδή βρίσκεται μακριά του;
Η Ψυχοθεραπεύτρια - Οικογενειακή Θεραπεύτρια κ. Μαρία Μαραγκοπούλου εξηγεί και συμβουλεύει: «Καταρχήν, ο γονιός ενοχοποιείται γιατί αγαπάει και νοιάζεται για το παιδί του. Η ενοχοποίηση, όμως, δεν βοηθά. Άσχετα με το πόσες ώρες χρειάζεται αυτός να λείπει και για ποιους λόγους, με το να γεμίζει τύψεις το μόνο που καταφέρνει είναι να βρίσκεται παγωμένος, με δυσάρεστα συναισθήματα ανεπάρκειας και ανικανότητας, να προσπαθεί να τα συγκαλύψει δωροδοκώντας το παιδί και τελικά ο χρόνος που περνά μαζί του να είναι χρωματισμένος από αυτή την ενοχή».
Πώς να διαχειριστεί η μαμά τις ενοχές (και να μην τις φορτώσει στο παιδί της)
Σύμφωνα με την κ. Μαραγκοπούλου, το πρώτο πράγμα που πρέπει πρακτικά να κάνει η μητέρα είναι να αξιολογήσει πόσο χρόνο πραγματικά χρειάζεται να λείπει από το σπίτι. «Πολλές φορές δεν χρειάζεται να λείπουμε τόσες πολλές ώρες, αλλά παρασυρόμαστε από ‘υποχρεώσεις’ που θεωρούμε σημαντικές και αναγκαίες, χωρίς να είναι πραγματικά», λέει η ειδικός και διαχωρίζει τις ανάγκες μίας γυναίκας που πρέπει να δουλεύει από το πρωί μέχρι το βράδυ για να υπάρχει φαγητό στο τραπέζι, αφιερώνοντας λίγο χρόνο στον εαυτό της, και μιας γυναίκας που λείπει επειδή μετά την δουλειά θα πάει και στο κομμωτήριο και για καφέ με τις φίλες της και γυμναστήριο μετά κ.ο.κ.
Ο καθένας μας χρειάζεται λίγο προσωπικό χρόνο μέσα στην ημέρα, όμως «πρέπει να έχουμε συναίσθηση ότι από την στιγμή που επιλέξαμε να γίνουμε γονείς οφείλουμε να υπερασπιζόμαστε τον ρόλο αυτό. Άλλωστε, απουσιάζοντας πολλές ώρες και λείποντας από το παιδί μας χάνουμε και εμείς όλο αυτό το μεγάλωμα, που είναι μαγευτική εμπειρία», συμπληρώνει η ίδια.
Το δεύτερο πράγμα που πρέπει να κάνει η μαμά που λείπει πολλές ώρες από το σπίτι είναι να διερευνήσει πού βρίσκεται το παιδί της τις ώρες απουσίας της και αν μεγαλώνει με ασφάλεια και χαρά, με ανθρώπους που εκείνη εμπιστεύεται, λέει η ειδικός. «Είναι το παιδί μας χαρούμενο με την γιαγιά και τον παππού; Περνάει καλά στον παιδικό σταθμό; Μήπως υπάρχει δυνατότητα να βρίσκεται το παιδί στο σπίτι του τις ώρες που λείπουμε, στον δικό του χώρο, για να μην γυρνά σαν πρόσφυγας από εδώ κι από εκεί, όλη μέρα κάθε μέρα;»
Τέλος, η εργαζόμενη μητέρα πρέπει να αναλογιστεί: «Τις ώρες που είμαι με το παιδί μου, τι γίνεται; Περνάω ποιοτικό χρόνο μαζί του; Δεν είναι απαραίτητο να είμαι 24 ώρες με το παιδί μου, αλλά τις 1-2 ώρες κάθε μέρα που περνάω μαζί του να είμαι εκεί», λέει η ειδικός τονίζοντας τη σημασία του τρόπου που περνάμε χρόνο με το παιδί μας.
Τι κάνουμε, λοιπόν, αυτές τι ώρες; Παίζουμε με το παιδί; Ακούμε όσα έχει να μας πει; Το κάνουμε να νιώσει πόσο σημαντικό είναι για την ζωή μας με λόγια και με πράξεις; ‘Η βρισκόμαστε μαζί του παθητικά, αφιερώνοντας όλον τον χρόνο για να το μαλώνουμε για όλα αυτά που έκανε ή δεν έκανε όσο εμείς λείπαμε. Επιπλέον, προσθέτει η ειδικός, ας μην ξεχνάμε ότι υπάρχει πάντα και το σαββατοκύριακο για να αναπληρώσουμε με ακόμα πιο διασκεδαστικούς τρόπους τον χαμένο χρόνο.
Τι απαντάμε στο παιδί που εκφράζει δυσαρέσκεια για την απουσία μας
«Σκοπός μας καταρχήν δεν είναι να απαντήσουμε στο παιδί, αλλά να το ακούσουμε», λέει η κ. Μαραγκοπούλου. «Να λάβουμε υπ’όψιν μας αυτή του την ανάγκη και να σκεφτούμε τρόπους για να ανταποκριθούμε σε αυτήν», όπως αυτούς που αναφέραμε παραπάνω. Σε κάθε περίπτωση το παιδί πρέπει να νιώθει ότι είναι σημαντικό για εμάς. Ότι μας ενδιαφέρει πώς πέρασε την ημέρα του και ότι θέλουμε κι εμείς να του μιλήσουμε για την δική μας μέρα. Τέλος, το παιδί πρέπει να ξέρει ότι η μαμά είναι καλά εκεί όπου βρίσκεται όλη την ημέρα και ότι με τα χρήματα που κερδίζει θα κάνουμε πράγματα για να περάσουμε όλοι καλά.
Δείτε μερικές φράσεις που, σύμφωνα με την κ. Μαραγκοπούλου, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να μετατρέψουμε την πραγματικότητά μας, που εμπεριέχει την απουσία, σε ευκαιρίες για κατανόηση, επαφή και επικοινωνία:
«Καταλαβαίνω ότι σου λείπω και χαίρομαι που σου είμαι σημαντική.»
«Μου λείπεις και εσύ όταν είμαι στην δουλειά, αλλά σε έχω στην καρδιά μου και έτσι σε έχω συνεχώς μαζί μου».
«Ξέρω ότι θες να περνάμε περισσότερο χρόνο μαζί, το ίδιο θα ήθελα και εγώ, αλλά είναι η δουλειά που μας αναγκάζει να είμαστε τόσες ώρες χώρια». Στο σημείο αυτό, βέβαια, το παιδί δεν πρέπει να εισπράξει ότι η δουλειά είναι κάτι κακό ή κάτι που μας στεναχωρεί και που κάνουμε αναγκαστικά για να του προσφέρουμε πράγματα, γιατί τότε θα αρχίσει να νιώθει και το ίδιο ενοχές επειδή ‘η μαμά αναγκάζεται να δουλεύει για χάρη του΄.
«Έχω σκεφτεί ότι μπορώ να αλλάξω κάτι στο πρόγραμμά μου για να είμαστε περισσότερες ώρες μαζί. Πες μου κι εσύ τι αλλά σημαντικά πράγματα μπορούμε να κάνουμε μαζί». Στο σημείο αυτό μπορούμε να κάνουμε πλάνα για το σαββατοκύριακο, π.χ. να πάμε όλοι μαζί σε ένα πάρκο, για να έχει κάτι το παιδί να προσδοκά με χαρά.
«Όταν κι εσύ πας σχολείο θα πρέπει να είσαι εκεί πολλές ώρες και αυτό είναι σημαντικό και σπουδαίο γιατί έτσι εξελισσόμαστε».
«Πόσο βαρετό θα ήταν να ήμασταν μόνο οι δυο μας συνέχεια. Πόσο ωραία είναι που εσύ στο σχολείο και εγώ στη δουλειά γνωρίζουμε άλλους ανθρώπους, μαθαίνουμε νέα πράγματα».
«Η κάθε μητέρα, ο κάθε γονιός, θα βρει τις δικές του απαντήσεις. Ιδανικά τον πρώτο χρόνο ζωής του παιδιού θα ήταν πολύ σημαντικό αν η μητέρα μπορούσε να είναι και φυσικά παρούσα σε σταθερή, καθημερινή βάση. Όμως αυτό δεν είναι πάντα εφικτό. Ας αναρωτηθούμε λοιπόν, αντί να χρεώνουμε τον εαυτό μας, αισθανόμενοι τύψεις για τις ώρες που λείπουμε από το σπίτι και από τα παιδιά μας, πώς αφενός θα αξιοποιούμε αυτές τις ώρες ώστε να νιώθουμε ευχαριστημένοι και πλήρεις, αφετέρου όταν είμαστε μαζί με τα παιδιά μας θα είμαστε εκεί, γονείς δοτικοί, με νοιάξιμο και αγάπη. Γονείς που θα εμπνέουμε τα παιδιά μας να ευχαριστηθούν την ζωή και να νιώσουν ασφάλεια, για εμάς και για την ζωή τους», λέει η κ. Μαραγκοπούλου κλείνοντας.
Διαβάστε ακόμα: Νέα, εργαζόμενη και μητέρα: Ψάχνουμε το μυστικό της σούπερ-μαμάς.