Μπορεί λοιπόν να έχουμε προετοιμαστεί ήδη για αυτή την απαιτητική μεταβατική φάση στη ζωή των παιδιών μας και να περιμένουμε να δούμε «τα χειρότερα». Τι συμβαίνει όμως όταν τα παιδιά μας αποτελούν εξαίρεση στον «κανόνα» και βιώνουν την εφηβεία με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο; Είναι φυσιολογικό αν το παιδί μας μετατραπεί σε έναν ντροπαλό και εσωστρεφή έφηβο; Και για ποιους λόγους συμβαίνει αυτό;
Δυσκολία προσαρμογής
Η εφηβεία είναι μία ανατρεπτική περίοδος για κάθε έφηβο, ακόμα και για τους πιο ήσυχους και συγκροτημένος. Πολλές αλλαγές συντελούνται στον ψυχισμό των εφήβων. Για πρώτη φορά τα παιδιά μας έρχονται αντιμέτωπα με το άγχος του «ποιος είμαι» και «τι θέλω να κάνω στη ζωή μου». Πρόκειται για ένα αρκετά μεγάλο φορτίο και είναι λογικό πολλοί έφηβοι νιώθουν ασυνείδητα την ανάγκη να κλειστούν στον εαυτό τους, προκειμένου να «μειώσουν» τα εισερχόμενα ερεθίσματα και να «εξοικονομήσουν» ενέργεια. Με τον τρόπο αυτό «κερδίζουν» λίγο παραπάνω χρόνο για να επεξεργαστούν τα νέα δεδομένα της ζωής τους, ώστε να μπορέσουν τελικά να προσαρμοστούν με τον καλύτερο τρόπο.
Έλλειψη κοινωνικών δεξιοτήτων
Είναι βασικό χαρακτηριστικό αυτής της περιόδου να θέλει ο έφηβος να πειραματιστεί, να αναζητήσει νέα πρότυπα, να δημιουργήσει νέες φιλίες με στόχο να νιώσει αποδεκτός. Οι σχέσεις αυτές θα λειτουργήσουν άλλωστε ως ένα ενδιάμεσο στάδιο για τη μετάβασή του στον κόσμο των ενηλίκων. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όμως, ο έφηβος αποστασιοποιείται και κλείνεται στον «κόσμο του» επειδή ουσιαστικά δεν διαθέτει τις απαραίτητες κοινωνικές δεξιότητες για να κάνει κάτι τέτοιο. Αυτό μπορεί να τον οδηγήσει σε ένα «φαύλο κύκλο», όπου θα νιώθει ντροπή και μελαγχολία επειδή δεν θα μπορεί να συμβαδίσει κοινωνικά, όπως άλλοι νέοι της ηλικίας του. Για αυτό και είναι σημαντικό να έχει την απαραίτητη υποστήριξη από το περιβάλλον του, ώστε να μην νιώσει αβοήθητος σε αυτή την περίπλοκη φάση της ζωής του.
Εντάσεις στην οικογένεια
Ένας ακόμα παράγοντας που μπορεί να στρέψει το έφηβο παιδί μας στην εσωστρέφεια είναι οι όποιες συγκρούσεις μέσα στην οικογένεια. Τα ενδοοικογενειακά προβλήματα, ακόμα και αυτά που φαίνονται ασήμαντα στα δικά μας μάτια, προκαλούν επιπλέον άγχος στον έφηβο. Μην ξεχνάμε ότι ήδη κατακλύζεται σε αυτό το στάδιο από τόσα ερωτηματικά για τον εαυτό του. Οπότε αν παράλληλα έρχεται αντιμέτωπος με τσακωμούς των γονιών του, μια πιθανή διαδικασία διαζυγίου, ανταγωνιστικές σχέσεις με τα αδέρφια του, είναι φυσικό να βιώνει περισσότερο στρες, το οποίο με τη σειρά του θα τον οδηγήσει σε εσωστρέφεια και παθητικότητα.
Πιθανότητα ψυχικής διαταραχής
Αν βλέπουμε ότι το έφηβο παιδί μας απομονώνεται όλο και περισσότερο και δεν μπορεί με τίποτα να ανταπεξέλθει στις σχολικές και εξωσχολικές του δραστηριότητες, είναι καλό να λάβουμε υπόψη το ενδεχόμενο κάποιας ψυχικής διαταραχής. Δεν είναι καθόλου σπάνιο άλλωστε να εμφανίσει ένας έφηβος κατάθλιψη, αγχώδη διαταραχή ή διατροφικές διαταραχές. Για αυτό είναι σημαντικό εμείς σαν γονείς να έχουμε τα μάτια μας στραμμένα στο παιδί μας και να παρατηρούμε τις διαφορές στη συμπεριφορά του. Και φυσικά αν η κατάσταση μας φανεί ανησυχητική, να μη διστάσουμε να απευθυνθούμε σε έναν ειδικό.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι κάθε έφηβος έχει τη δική του ξεχωριστή προσωπικότητα και δεν χρειάζεται όλα τα παιδιά να είναι ίδια. Φυσικά κάθε έφηβος έχει ανάγκη πειραματισμού και διεύρυνσης των κοινωνικών επαφών του. Ο καθένας όμως θέλει το χρόνο αλλά και τον τρόπο του για να εξελιχθεί σε αυτή τη φάση της ζωής του. Τα σημάδια για έναν έφηβο είναι ανησυχητικά όταν η κατάσταση παραμένει ίδια επ’ αόριστον και ο έφηβος μοιάζει όλο και πιο μόνος και αβοήθητος. Στο σημείο αυτό χρειάζεται ενθάρρυνση, υποστηρικτικό περιβάλλον και πιθανόν ειδική βοήθεια. Έτσι θα μπορέσει να διαχειριστεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα θέματα που τον προβληματίζουν και θα βγει από αυτή την κατάσταση πιο δυνατός!
Πηγή: psychologynet.gr