Αυτά τα μικροσκοπικά, γεμάτα αυτοπεποίθηση πλάσματα μοιάζουν να έχουν άποψη για τα πάντα: από το τι θα φάτε για δείπνο, μέχρι το πώς πρέπει να λυθεί το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής. Όσο χαριτωμένο κι αν είναι, το φαινόμενο αυτό μπορεί να γίνει πρόκληση για τους γονείς, που προσπαθούν να ισορροπήσουν μεταξύ του να στηρίξουν τη γνώμη του παιδιού τους και να του διδάξουν τα όρια.
Γιατί το παιδί σας μετατρέπεται σε «ξερόλα»;
Η αυτοπεποίθηση και η επιμονή του παιδιού στην ηλικία αυτή πηγάζουν από φυσιολογικές εξελίξεις στη γνωστική του ανάπτυξη. Στα πρώτα του χρόνια, το παιδί ανακαλύπτει ότι ο κόσμος γύρω του είναι γεμάτος από κανόνες, ερωτήσεις και επιλογές. Καθώς αποκτά γλωσσικές δεξιότητες, αρχίζει να εκφράζει τις σκέψεις του πιο ξεκάθαρα και να επιδιώκει να συμμετέχει στις «μεγάλες» συζητήσεις.
Αυτό είναι το στάδιο όπου θέλει να νιώσει ανεξάρτητο και σημαντικό. Έτσι, ακόμα κι αν δεν έχει όλες τις πληροφορίες, καταλήγει να παρουσιάζει τις απόψεις του με απόλυτη σιγουριά. Παράλληλα, ο μιμητισμός παίζει μεγάλο ρόλο: όταν βλέπει τους ενήλικες να συζητούν και να εκφράζουν ισχυρές απόψεις, θέλει να τους μιμηθεί.
Οι πιο συνηθισμένες στιγμές ενός... ξερόλα!
Διατροφή: Το νηπιάκι θα επιμείνει ότι το κέικ σοκολάτας είναι πιο θρεπτικό από το μπρόκολο, γιατί έχει… γάλα.
Ρουχισμός: Ένα καλοκαιρινό φόρεμα με χιονάνθρωπους μπορεί να θεωρηθεί κατάλληλο για χιόνια, γιατί «οι χιονάνθρωποι ζουν στο κρύο, άρα θα με ζεσταίνουν».
Επιστήμη: «Η Γη είναι τετράγωνη! Εγώ το ξέρω, γιατί το είδα σε ένα παιχνίδι μου!»
Οικογενειακές αποφάσεις: «Σήμερα δεν πάμε στη γιαγιά, πάμε στον ζωολογικό κήπο. Η γιαγιά μπορεί να μας δει αύριο!»
Πώς να διαχειριστείτε ένα παιδί-ξερόλα
Αν και μπορεί να είναι κουραστικό να αντιμετωπίζετε ένα παιδί που έχει πάντα κάτι να πει, είναι σημαντικό να κατανοήσετε τη συμπεριφορά του και να τη διαχειριστείτε με υπομονή.
Ενισχύστε την περιέργεια, αλλά με όρια
Ενθαρρύνετε τις ερωτήσεις του και δώστε του χώρο να εκφραστεί. Όταν όμως παρουσιάζει τις απόψεις του ως «αδιαμφισβήτητες αλήθειες», εξηγήστε με απλότητα ότι μπορεί να υπάρχουν κι άλλες απόψεις ή δεδομένα που δεν έχει σκεφτεί.
Παίξτε μαζί του τον «ερευνητή»
Αντί να απορρίψετε τη γνώμη του, βοηθήστε το να ανακαλύψει την αλήθεια. Αν, για παράδειγμα, επιμένει ότι οι δεινόσαυροι ζουν ακόμα, αναζητήστε μαζί πληροφορίες σε παιδικά βιβλία ή βίντεο.
Δώστε του επιλογές
Αντί να του πείτε «Όχι, δεν μπορείς να φας σοκολάτα για πρωινό», προσφέρετε εναλλακτικές: «Θέλεις δημητριακά ή τοστ;» Έτσι, αισθάνεται ότι έχει λόγο στη συζήτηση.
Χρησιμοποιήστε το χιούμορ
Αν πει κάτι αστείο, όπως ότι τα παπούτσια του κάνουν το πάτωμα πιο μαλακό, απαντήστε με χιούμορ: «Άρα είσαι μάγος που μαλακώνει πατώματα;» Το γέλιο μπορεί να αποφορτίσει την κατάσταση και να ενισχύσει τη σχέση σας.
Μάθετέ του τη σημασία του να λέει «δεν ξέρω»
Εξηγήστε του ότι κανείς δεν ξέρει τα πάντα, ούτε καν οι ενήλικες. Δώστε το δικό σας παράδειγμα, λέγοντας «Δεν είμαι σίγουρος για αυτό, ας το ψάξουμε μαζί».
Όρια χωρίς καταπίεση
Είναι φυσικό να θέλετε να καλλιεργήσετε την ανεξαρτησία του παιδιού, αλλά είναι εξίσου σημαντικό να του διδάξετε ότι η γνώση είναι μια διαρκής διαδικασία. Μην το υποτιμάτε μπροστά σε άλλους, ακόμα κι αν οι «ξερολίστικες» δηλώσεις του είναι ανακριβείς. Αντίθετα, χρησιμοποιήστε αυτές τις στιγμές για να ενισχύσετε την αυτοπεποίθησή του, δείχνοντάς του πώς μπορεί να μάθει περισσότερα.
Μακροπρόθεσμα οφέλη
Αν διαχειριστείτε σωστά αυτή τη φάση, θα βοηθήσετε το παιδί σας να εξελιχθεί σε έναν ενήλικα με αυτοπεποίθηση, κριτική σκέψη και ανοιχτό μυαλό. Η επιμονή του στο «δίκιο» του δείχνει ότι είναι πρόθυμο να εκφράσει τη γνώμη του – μια εξαιρετική βάση για το μέλλον.
Το παιδί-ξερόλας είναι στην πραγματικότητα ένας μικρός εξερευνητής που προσπαθεί να καταλάβει τον κόσμο. Όσο δύσκολο κι αν είναι κάποιες φορές, δείξτε υπομονή, γίνετε ο οδηγός του και απολαύστε αυτή τη μοναδική φάση της ανάπτυξής του. Ποιος ξέρει; Ίσως σε λίγα χρόνια να σας εντυπωσιάσει με τις γνώσεις του!