Εκδήλωση φαινομένου
Η επιθετικότητα ενός παιδιού μπορεί να εκδηλωθεί λεκτικά (ύβρεις) ή φυσικά (εκδήλωση βίας, καταστροφή αντικειμένων) και συνήθως ξεκινά από πολύ μικρή ηλικία. Σύμφωνα με την Ψυχοθεραπεύτρια και Σύμβουλο Ψυχικής Υγείας Μίνα Κάνταρου, ένα παιδί με το να βρίζει, να χτυπά και με το να θέλει να προκαλέσει πόνο σε κάποιον άλλο, εξωτερικεύει το θυμό και τα αρνητικά συναισθήματά του για κάτι.
Τα αίτια
Μια αιτία αυτού του είδους της συμπεριφοράς μπορεί να είναι η ιδιοσυγκρασία του. Τα παιδιά γεννιούνται με κάποια χαρακτηριστικά προσωπικότητας τα οποία μπορεί να κάνουν την συμπεριφορά τους πιο επιθετική. Μπορεί να είναι «δύσκολο παιδί» και να παρουσιάζει έλλειψη προσαρμοστικότητας, αρνητική και εριστική διάθεση.
Επίσης, ένας λόγος μπορεί να είναι η μη φυσιολογική ανάπτυξη. Αν για παράδειγμα έχει αργήσει να μιλήσει ή να περπατήσει, λόγω του ότι δεν μπορεί να εκφραστεί με άλλο τρόπο είναι πιθανό να εκδηλώνει αυτή την αδυναμία μέσω της επιθετικότητας.
Επιπρόσθετα το περιβάλλον και τα ερεθίσματα που λαμβάνει από αυτό είναι εξίσου σημαντικά. Ένα διαζύγιο, μια μετακόμιση, η απώλεια ενός μέλους, ή μια οποιαδήποτε αλλαγή που δεν παρέχει ασφάλεια μπορεί να δημιουργήσει μη φυσιολογική αντίδραση.
Τέλος ο κοινωνικός αποκλεισμός του παιδιού στο σχολείο από τους φίλους του είναι κάτι που του δημιουργεί ταραχή και επηρεάζει την συμπεριφορά του.
Είναι φυσιολογικό;
Η επιθετικότητα στα παιδιά σχολιάζει η κα Κάνταρου είναι φυσιολογική μέχρι την ηλικία των δυόμιση χρονών. Αυτό συμβαίνει γιατί μέχρι αυτή την ηλικία συνήθως δεν μπορούν να μιλήσουν και επικοινωνούν μέσω της επιθετικότητας.
Πώς αντιμετωπίζεται
Η σωστή διαπαιδαγώγηση αποτελεί θεμέλιο λίθο. Το παιδί χρειάζεται να μαθαίνει κανόνες και να γνωρίζει πού είναι τα όρια. Ακόμη, είναι αναγκαίο να έχει πρόγραμμα καθώς και να εκτονώνεται με διάφορες δραστηριότητες.
Εξίσου σημαντικό είναι οι γονείς να έχουν κοινή γραμμή διαπαιδαγώγησης για να μην μπερδεύουν το παιδί και να του δημιουργούν λάθος πρότυπα.
Σύμφωνα με την κα Κάνταρου δεν θα πρέπει να κρίνουν μόνο αρνητικά τις πράξεις του γιατί η έλλειψη ενθάρρυνσης και αυτοπεποίθησης που πηγάζει από την αρνητική κριτική οδηγεί σε επιθετικότητα ενώ θα πρέπει επίσης να το ακούνε, τονώνοντας έτσι την αυτοπεποίθηση του και δείχνοντάς του ότι το υπολογίζουν.
Τέλος, καλό θα είναι να δίνουν σημασία ακόμα και σε πράγματα που τους φαίνονται ασήμαντα καθώς για το παιδί μπορεί να είναι κάτι σημαντικό.
Πότε χρειάζεται η βοήθεια ειδικού
Μια επιθετική συμπεριφορά μπορεί να αποτελέσει λόγο ανησυχίας όταν εκδηλώνεται με συνέχεια, είναι έντονη και συστηματική. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον θα πρέπει να δοθεί, επίσης, αν οι γονείς έχουν ακούσει παρατηρήσεις και από τρίτους όπως για παράδειγμα από την δασκάλα του παιδιού. Η άμεση πρόληψη προλαμβάνει την δημιουργία χρόνιων προβλημάτων οπότε είναι καλό να δράσει κανείς άμεσα.