Για να μεγαλώσουμε ισορροπημένα παιδιά που γνωρίζουν πως οι πράξεις μας έχουν συνέπειες τις οποίες πρέπει να παραδεχόμαστε και να αναλαμβάνουμε, κάνουμε τα παρακάτω:
Αγαπάμε την ειλικρίνεια
Ως γνωστόν, τα παιδιά κάνουν αυτό που βλέπουν και όχι αυτό που τους λέμε. Αν θέλουμε, λοιπόν, το παιδί μας να λέει πάντα την αλήθεια χωρίς να κρύβεται πίσω από το δάχτυλό του, κάνουμε το ίδιο κι εμείς. Επειδή είμαστε άνθρωποι και κάνουμε λάθη, είναι καλό να τα παραδεχόμαστε μπροστά στα παιδιά, να ζητάμε συγνώμη και να τα διορθώνουμε. Η δική μας στάση θα γίνει παράδειγμα προς μίμηση και στα παιδιά μας και, με τον καιρό, θα μας μιμηθούν.
Συζητάμε μαζί του ΠΟΛΥ!
Συζήτησε μαζί του για τη σημασία της ευθύνης με απτά, καθημερινά παραδείγματα. πείτε του πως αν βοηθήσει στο μάζεμα του δωματίου, θα κερδίσει περισσότερο χρόνο παιχνιδιού. Αν δεν βοηθήσει και ρίξει την ευθύνη στο μικρό του αδεφρφάκι που δήθεν το ενοχλούσε, δεν θα πάει βόλτα. Γενικά, κάντε το παιδί να αισθάνεται ότι είναι μέρος μιας ομάδας και ότι οι ενέργειές του έχουν σημασία.
Επιβραβεύουμε το παιδί όταν παραδέχεται τα λάθη του
Πολλές φορές, αν ομολογήσει το παιδί μας ότι για παράδειγμα χτύπησε ένα άλλο παιδάκι, θα εξαντλήσουμε όλη μας την αυστηρότητα ανησυχώντας πως, αν δεν το κάνουμε, θα επαναλάβει την πράξη του. Έτσι, όμως, χάνουμε την εμπιστοσύνη του και καταλήγει να λέει ψέματα για να μην έχει επιπτώσεις. Ο σωστός τρόπος να αντιμετωπίσουμε μια τέτοια συμπεριφορά είναι πρώτα να το επιβραβεύσουμε που είχε το θάρρος να πει την αλήθεια κι έπειτα να επιβάλουμε μια επίπτωση, χωρίς φωνές και εξαντλητικές τιμωρίες. με αυτόν τον τρόπο, το παιδί μαθαίνει όχι μόνο να μας εμπιστεύεται, αλλά κι ότι κάθε πράξη, καλή ή κακή, κουβαλάει συνέπειες.
Εξηγούμε έννοιες όπως «ευθύνη», «δικαιοσύνη», «φιλία»
Στα μικρά παιδιά αρέσει να νιώθουν ότι οι μεγάλοι τους αντιμετωπίζουν σαν ίσους κι ότι τους μιλούν με σοβαρότητα. Όσο είναι ακόμη μικρά (αργά ή γρήγορα αυτό θα παρέλθει) είστε οι θεοί και οι ήρωές τους, επομένως οτιδήποτε τα εξισώνει με εσάς είναι ευπρόσδεκτο. Μιλήστε, λοιπόν, ανοιχτά για την ευθύνη που κουβαλούν οι πράξεις μας, για το πόσο άδικο είναι να ρίχνουμε το φταίξιμο πάντα στους άλλους (ειδικά αν δεν φταίνε καθόλου), για τις ισότιμες σχέσεις που πρέπει να διέπονται από ειλικρίνεια και σεβασμό αλλά και για τη φιλία που δεν μπορεί να υπάρξει αν δεν είμαστε δίκαιοι κι αληθινοί.
Τα διδάσκουμε να είναι υπεύθυνα παντού
Όταν το παιδί μάθει να έχει ευθύνες (στην αρχή μικρές και συνέχεια μεγαλύτερες), μαθαίνει αυτόματα πως πρέπει να είναι συνεπές κυρίως με τον ευατό του. Επίσης, μαθαίνει βιωματικά πως, αν δεν είναι εντάξει στις υποχρεώσεις του, θα έχει επιπτώσεις. Γι΄αυτό, το διδάσκουμε να είναι υπεύθυνο - για παράδειγμα, είναι δική δουλειά να μαζεύει τα παιχνίδια του, να διαβάζει για το σχολείο ή να βάζει το πιάτο του στον νεροχύτη. Η ανατροφή ενός παιδιού υπεύθυνου, πειθαρχημένου, που βοηθάει δεν είναι σενάριο επιστημονικής φαντασίας.
Μερικά ακόμα χρήσιμα tips
-Μην περιμένετε άμεσα αποτελέσματα: Δεν είναι εύκολο να μάθει ο πεντάχρονος γιος σας από τη μια στιγμή στην άλλη ότι πρέπει να αναλαμβάνει ευθύνες. Θα χρειαστεί επανάληψη και επιμονή, επομένως οπλιστείτε με τη σημαντικότερη αρετή που κάθε γονιός πρέπει να έχει: την υπομονή.
-«Μπράβο σου!»: Μέτρον άριστον: Ο έπαινος, όπως και η ενθάρρυνση, είναι στις περισσότερες περιπτώσεις το κλειδί για μαι επιτυχημένη παιδαγωγική πρακτική. Αν ωστόσο κάθε δεύτερη κουβέντα σας είναι «μπράβο, είσαι ο καλύτερος», τότε η επιβράβευση χάνει την αξία σας. Ναι στα «μπράβο», όχι στην σπατάλη τους, λοιπόν.
-Είστε το πρότυπό τους: Ό,τι και να πει ένας γονιός περισσεύει, αν οι πράξεις του έχουν απόσταση από τα λόγια του. Γίνετε το παράδειγμα που χρειάζονται κάνοντας τις δουλειές σας με όρεξη, συνέπεια και συγκέντρωση. Εσείς δείχνετε στο παιδί τον δρόμο.