Συμπεριλαμβάνουμε το παιδί στις αποφάσεις που το αφορούν
Τα μικρά παιδιά είναι σε θέση να παίρνουν αποφάσεις για τον εαυτό τους, ακόμα κι όταν εμείς νομίζουμε το αντίθετο. Ανάλογα με την ηλικία τους, αφήστε τα να πάρουν πρωτοβουλίες και να εκφράσουν τις επιθυμίες τους χωρίς να τους συμπεριφέρεστε σαν να είναι μωρά. Για παράδειγμα, αντί να πείτε στο 4χρονο παιδί σας: «Πάμε στο πάρκο», ρωτήστε το: «Προτιμάς να πάμε στο πάρκο με τους φίλους σου ή στο σπίτι της γιαγιάς;».
Δώστε στο νήπιό σας δύο επιλογές για το πού θέλει να πάει βόλτα ή τι ρούχα θέλει να φορέσει στο σχολείο, ώστε να νιώσει υπεύθυνο για τον εαυτό του. Έτσι, μαθαίνει σταδιακά να αποφασίζει μόνο του, χωρίς να επηρεάζεται από τη γνώμη των άλλων, ενώ συνειδητοποιεί πως οι αποφάσεις μας έχουν συγκεκριμένες συνέπειες.
Το διδάσκουμε να θέτει ερωτήματα και να προβληματίζεται
Τα παιδιά που μεγαλώνουν εκφράζοντας τις απορίες τους και θέτουν ερωτήματα για τον κόσμο γίνονται ενήλικες που δεν χειραγωγούνται εύκολα. Ενθαρρύνουμε τα μικρά μας να προβληματίζονται για όσα βλέπουν και ακούν, να πειραματίζονται και να σκέφτονται μόνα τους, ώστε να έχουν πάντα τη δική τους κρίση, γνώμη και άποψη.
Η νέα σειρά βιβλίων «Οι ιστορίες της κουκουβάγιας», από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, που απευθύνεται σε παιδιά από 4 ετών, αγγίζει φιλοσοφικά θέματα, όπως η ελευθερία ή οι ανεξήγητοι φόβοι που κουβαλάμε όλοι μας, με ευχάριστο και κατανοητό τρόπο, βοηθώντας τα μικρά παιδιά να διευρύνουν τους ορίζοντές τους και να αρχίσουν να προβληματίζονται για καίρια θέματα που σίγουρα θα συναντήσουν αργότερα στη ζωή τους. Μπορείτε να συνεχίσετε με την εκπαιδευτική σειρά βιβλίων «Ο μικρός φιλόσοφος», επίσης για παιδιά από 4 ετών, που θέτει ορισμένα γνήσια φιλοσοφικά ζητήματα, δοσμένα με χιούμορ και όμορφη εικονογράφηση.
Το αφήνουμε να λέει ελεύθερα την άποψή του
Πολλές φορές, εμείς οι γονείς δεν επιτρέπουμε στα μικρά παιδιά να εκφράζουν την άποψή τους και να ξεδιπλώνουν τη σκέψη τους. Είναι πιο εύκολο (ενίοτε και πιο ξεκούραστο) να ακολουθούν τους κανόνες μας χωρίς πολλά λόγια και αντιρρήσεις. Με αυτόν τον τρόπο, όμως, τα διδάσκουμε άθελά μας να κάνουν ό,τι τους λένε οι άλλοι, παραμερίζοντας τις δικές τους σκέψεις και επιθυμίες.
Αν θέλετε να μεγαλώσετε ένα δυναμικό παιδί, ορίστε από κοινού κάποιους κανόνες του σπιτιού, ζητήστε τη γνώμη του σε θέματα που μπορεί να κατανοήσει και βοηθήστε το να ξεδιπλώσει τη σκέψη και τα επιχειρήματά του. Με λίγα λόγια, διδάξτε το να έχει τη δική του φωνή και τη δική του, μοναδική προσωπικότητα.
Το μαθαίνουμε να φιλτράρει πληροφορίες
Δεν είναι λίγες οι φορές που τα παιδιά μας επιστρέφουν από τον παιδικό σταθμό ή το νηπιαγωγείο ενθουσιασμένα με τις απίθανες ιστορίες που άκουσαν από τους συμμαθητές τους. Και φυσικά αναφερόμαστε στην τάση των νηπίων να διηγούνται ιστορίες που είναι προϊόν παιδικής φαντασίας και καθαρής μυθοπλασίας. Η δική μας δουλειά είναι να ακούσουμε αυτές τις ιστορίες, να αφουγκραστούμε το συναίσθημα του παιδιού μας κι έπειτα, πάντα διακριτικά, να το προτρέψουμε να σκεφτεί αν η ιστορία που άκουσε είναι όντως αληθινή.
Με λίγα λόγια, ενθαρρύνετε το παιδί να ερευνά λογικά τόσο τη φύση όσο και την πηγή της εκάστοτε πληροφορίας, αλλά και να μπαίνει στη θέση του άλλου πριν τον απορρίψει, τον κοροϊδέψει ή τον κρίνει.