Αν αφήσουμε στην άκρη το μοιρολατρικό του πράγματος (το «κάτι κακό θα συμβεί», δηλαδή), τι δόση αλήθειας έχει ότι η λεχώνα και το μωρό πρέπει να μένουν στο σπίτι για σαράντα ημέρες μετά την γέννα; Ρωτήσαμε μία παιδίατρο και μία μαία και… ψάξαμε να βρούμε τι ισχύει σε άλλες χώρες.
Τι λέει η παιδίατρος
«Στο παρελθόν η κοινωνία μας ήταν αλλιώς. Η γυναίκα έπρεπε να δουλεύει πολλές ώρες, π.χ. να σκάβει στα χωράφια, και το σαράντισμα ήταν ένας τρόπος να δοθεί χρόνος στη νέα μαμά να αναρρώσει από τον τοκετό», λέει η ειδική παιδίατρος κ. Μαρία Παπαδάκη. Σήμερα τα πράγματα δεν είναι έτσι. «Κανείς δεν λέει στη μαμά να κάτσει σπίτι ή να μην κάτσει σπίτι. Αν εκείνη νιώθει ότι θέλει να βγει βόλτα και οι περιβαλλοντικές συνθήκες το επιτρέπουν, δεν υπάρχει λόγος να μην βγει. Αρκεί να έχει λογική στο πού θα πάει, π.χ. να αποφύγει τους κλειστούς χώρους, με πολύ κόσμο, και να έχει ντύσει καλά το μωρό της», συμπληρώνει η παιδίατρος.
Τονίζει, μάλιστα, πως σημασία έχει η νέα μαμά να είναι σε καλή ψυχολογική κατάσταση, οπότε αν μία βόλτα με το μωρό την βοηθά, ακόμα κι αν γέννησε πριν λίγες μόλις ημέρες «δεν υπάρχει επιστημονική άποψη που να λέει ότι σαράντα μέρες πρέπει να κρατηθούν ευλαβικά».
Τέλος, ως προς το νεογνό η κ. Παπαδάκη λέει πως «κάθε νεογνό γεννιέται με ανοσοποιητικό σύστημα που δεν είναι ισχυρό και χτίζεται όσο αυτό μεγαλώνει. Οι παιδίατροι πάντα συμβουλεύουμε να προστατεύεται ένα μωρό μέχρι τους 3 μήνες, γιατί είναι πιο εύκολο να χειριστείς ένα μεγαλύτερο μωρό που έχει π.χ. πυρετό, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι απαγορεύουμε να βγει βόλτα το μωρό νωρίτερα».
Τονίζει δε ότι «τα θηλάζοντα μωρά θωρακίζονται πολύ καλύτερα από τη μαμά τους, σε αντίθεση με αυτά που λαμβάνουν ξένο γάλα, γιατί παίρνουν παθητικά αντισώματα από το γάλα της. Έτσι, θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα μωρά αυτά έχουν καλύτερη προστασία από ιώσεις».
«Κι αν το μωρό είναι πρόωρο, τι θα κάνει;»
Η μαία κ. Δέσποινα Χρίστου απαντά στο ερώτημα που της θέσαμε με τον εξής απλό τρόπο: «Αν η γυναίκα γέννησε πρόωρα και πρέπει να επισκέπτεται κάθε μέρα -ή και δύο φορές την ημέρα- το μωρό της στο μαιευτήριο για να το θηλάσει, τι θα κάνει;Δεν θα βγει από το σπίτι;». Και συνεχίζει λέγοντας ότι το σαράντισμα είναι στην πραγματικότητα ένα λαϊκό έθιμο. Η δόση αλήθειας του έχει να κάνει με το γεγονός ότι η έγκυος (αλλά και το μωρό) έχει κατασταλμένο ανοσοποιητικό σύστημα, το οποίο χρειάζεται κάποιες μέρες για να επανέλθει, μετά τον τοκετό.
Έτσι, η γυναίκα που θα βγει εκτός σπιτιού αφού έχει γεννήσει θα πρέπει απλά να προσέχει να μην βρεθεί σε κλειστούς χώρους, στους οποίους πιθανώς συγκεντρώνονται μικρόβια, έτσι ώστε ούτε η ίδια να «κολλήσει» ούτε στο μωρό της να τα μεταφέρει. «Αν, όμως, ο καιρός το επιτρέπει, μία βόλτα στο ύπαιθρο είναι απαραίτητη για την λεχώνα», λέει η κ. Χρίστου.
Τι γίνεται στο εξωτερικό;
Στις δυτικές και βόρειες χώρες η γενική κατεύθυνση που δίνεται από τους γιατρούς αποκλειστικά και μόνο όσον αφορά στο μωρό, είναι για 4 με 6 εβδομάδες να μη βρεθεί σε κλειστούς χώρους και μάλιστα με πολύ κόσμο. Αν, όμως, το μωρό βγει στο ύπαιθρο, π.χ. σε ένα πάρκο, ακόμα κι αν η θερμοκρασία είναι -10 βαθμοί, δεν διατρέχει κίνδυνο να αρρωστήσει.
Η σκανδιναβική πρακτική, μάλιστα, είναι μετά την πρώτη εβδομάδα του μωρού, να το αφήνουν οι γονείς σε χιονισμένο ύπαιθρο για τουλάχιστον μισή με μία ώρα κάθε μέρα, έχοντάς το βέβαια ζεστά ντυμένο και προστατευμένο. Αυτό που επιτυγχάνεται έτσι είναι να εξοικειωθεί το παιδί με το κρύο, ώστε να μην αρρωσταίνει τακτικά καθώς θα μεγαλώνει. Ο καθαρός αέρας, άλλωστε, ανεξαρτήτως εποχής είναι ευεργετικός τόσο για το μωρό όσο και την ταλαιπωρημένη νέα μητέρα.