Σημείωμα του Καραγκιοζοπαίχτη:
Το ελληνικό θέατρο σκιών είναι θέατρο μουσικό. Από τα πρώτα χρόνια της ακμής του, τις παραστάσεις συνόδευε ορχήστρα και το κοινό, πέρα από το έργο, πήγαινε για να απολαύσει τα τραγούδια και τα ορχηστρικά μέρη. Είναι χαρακτηριστικό το ότι συνήθως ο τραγουδιστής, οι σολίστες και τα τραγούδια της παράστασης ανακοινώνονταν στο πρόγραμμα της παράστασης.
Το κοινό στην Ελλάδα, που γνώριζε καλά την φωτισμένη οθόνη του θεάτρου σκιών - με το σχήμα και τις διαστάσεις που αυτή καθιερώθηκε στην πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα - υποδέχθηκε τον κινηματογράφο πολύ άμεσα και ως κάτι νέο αλλά πολύ οικείο. Έτσι, μπορούμε να πούμε πως η σκηνή του Καραγκιόζη ήταν ο πρόδρομος του σινεμά.
Σημείωμα παραγωγού
1000 και ένα μερόνυχτα, ευκαιρίες και δυσκολίες, δημιουργία και μια ολιγομελής ομάδα με όραμα, αντοχή και ένα μόνο στόχο: να διασκεδάσουμε τους θεατές, να γελάσουμε, να οικειοποιηθούμε σκηνές και ατάκες και, φεύγοντας από την αίθουσα, να ανυπομονούμε να ξαναζήσουμε την εμπειρία.
74 λεπτά που αξίζει να μοιραστείς με το νέο σύμπαν του Καραγκιόζη, της πρώτης ελληνικής ταινίας μεγάλου μήκους με τρισδιάστατο CGI animation και χαρακτήρες με ελληνική υπηκοότητα, κατοχυρωμένη στα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα, όραμα μιας ελληνικής εταιρείας, με δεκαπέντε χρόνια εμπειρία στην παραγωγή και καθημερινή ώσμωση με παιδικά προγράμματα animation και παιδικές ταινίες.
Γιατί Καραγκιόζης;
Πάντα μέσα μας υπήρχε η επιθυμία να δημιουργήσουμε την πρώτη ελληνική κινηματογραφική ταινία animation, επιθυμία, που από το 2018, άρχισε να μετατρέπεται σε σχέδιο και το σχέδιο σε δράσεις. 6 μήνες αναζητούσαμε τον πρωταγωνιστή μας και το 2019 καταλήξαμε στον Καραγκιόζη, τον απόλυτο εκφραστή της ελληνικής λαογραφίας, επί δύο σχεδόν αιώνες το σύμβολο του διαχρονικού Έλληνα. Αισιόδοξος, εύθυμος, πολυμήχανος, καλόκαρδος, ένα ανήσυχο πνεύμα που δεν συμβιβάζεται με καμία εξουσία και κανένα κοινωνικό ρόλο. Στην καμπούρα του που συμβολίζει τα βάσανα βρίσκονται και οι επιθυμίες του ελληνικού λαού.
Και ο επόμενος γρίφος ήταν η ιστορία: μεταξύ των δεκάδων που μπορούν να γίνουν σενάριο επιλέγουμε τον Καραγκιόζη Γραμματικό, μια ιστορία που θεωρήσαμε ότι μπορούσε να λειτουργήσει διαχρονικά καλύτερα. Άνθρωποι από διαφορετικούς τόπους έχουν ανάγκη να επικοινωνήσουν και η ανάγκη αυτή συναντά την καθημερινή αναζήτηση μεροκάματου από τον πολυμήχανο Καραγκιόζη που παίρνει τη δουλειά. Έξυπνοι διάλογοι, ντοπιολαλιές, ξεκαρδιστικές ατάκες, ζωντανοί χαρακτήρες, ελληνική μουσική με χορούς, αδύνατον να μη βρει ο κάθε θεατής μια δική του θέση στο καραγκιοζοσύμπαν. Και πίσω από την περιπέτεια, όπως σε κάθε ιστορία του Καραγκιόζη ένα μήνυμα: Η παιδεία, το μάθε παιδί μου γράμματα, που το ακούμε ψιθυριστά με το τραγούδι στο τέλος «Στο ‘πα και στο ξαναλέω μην μου γράφεις γράμματα γιατί γράμματα δεν ξέρω και με πιάνουν κλάματα.»
Η επόμενη απόφαση ήταν το ύφος του animation και η ποιότητα των CGIs καθώς στόχος μας ήταν μια ψυχαγωγική ταινία για όλη την οικογένεια με έναν ήρωα και ένα θέαμα που να συνδέει με τον πιο καινοτόμο τρόπο την παράδοση με την τεχνολογία της ψυχαγωγίας. Πολλαπλάσιες οι δυσκολίες για τρισδιάστατη απεικόνιση των ηρώων, αλλά άλλες τόσες και οι ευκαιρίες οπότε η αισιοδοξία νίκησε τον ρεαλισμό και προχωρήσαμε.
Από την επιλογή του ήρωα μέχρι να ξεκινήσει το έργο πέρασε ένα ακόμη εξάμηνο όπου με δημιουργική "αφέλεια" ανακαλύπταμε την έλλειψη ανθρώπων με τεχνογνωσία και πρόσφατη εμπειρία σε ανάλογα έργα. Σταδιακά βρήκαμε νέα παιδιά σε Αθήνα, Πάτρα, Κατερίνη, Γιάννενα και Αγγλία που έγιναν τα χέρια που σμίλευαν τον Καραγκιόζη μέσα στην πανδημία, στα lock down και με κλειστές κινηματογραφικές αίθουσες.
Η επιστημονική και ερευνητική ομάδα παράλληλα με την ομάδα παραγωγής συνέλεξε με μεράκι όλες τις αναφορές για το περιβάλλον του Καραγκιόζη που από πλευράς αρχιτεκτονικής εντοπίζεται κάπου στην ηπειρώτικη ύπαιθρο του 19ου με 20ο αιώνα. Τα σπίτια, οι πέτρες, τα γεφύρια, η χλωρίδα, όλα κομμάτια της Ηπειρώτικης γης, τιμή στον τόπο που για πρώτη φορά εμφανίστηκαν οι καραγκιοζοπαίχτες πριν 200 χρόνια. Η δεύτερη μεγάλη πρόκληση ήταν αυτή καθαυτή η εμψύχωση του Καραγκιόζη και των συντρόφων του, τα μορφολογικά χαρακτηριστικά που θα τους αποδοθούν, ένα μεγάλο τόλμημα που αντιμετωπίσαμε χέρι-χέρι με τον γνωστό καραγκιοζοπαίχτη Άθω Δανέλη, με αναφορές από τις απεικονίσεις του Καραγκιόζη και των βασικών ηρώων τα τελευταία 100 χρόνια για να γεννηθούν οι τρισδιάστατοι χαρακτήρες. Τότε είναι που ανοίγει ο μπερντές και αποκαλύπτεται το σύμπαν των ηρώων μας.
Από τη στιγμή αυτή μέχρι να φτάσουμε στην τελική ταινία υπήρχαν οι τεχνικές και δημιουργικές ανηφοριές που αφορούν τον εξοπλισμό, τα προγράμματα που χρησιμοποιήσαμε, τις ειδικές στολές για motion capture διαδικασία, με το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος της ταινίας να ζωντανεύει από τους animators. Άλλες γνωστές στην παραγωγική διαδικασία δυσκολίες, η απαίτηση μεγάλης ισχύος εξοπλισμού για το rendering, οι φάρμες, "μικρο-αλλαγές" δημιουργικού χαρακτήρα που οδηγούσαν σε εκατοντάδες ώρες επιπλέον δουλειάς (όπως πχ για την αντικατάσταση των τριχών της κεφαλής των ηρώων από μια ομοιογενή μάζα σε μια φυσική τρίχινη).
Ένα σημαντικό στοίχημα για μας ήταν και είναι να αγκαλιάσουμε την παράδοση που ο καραγκιόζης και το θέατρο σκιών φέρουν, συστήνοντας το νέο. Το όνειρο και η μαγεία του ελληνικού θεάτρου σκιών μακροημερεύει κι αυτό γιατί ο ξυπόλητος ήρωας, ο Καραγκιόζης μας έχει την ικανότητα να πατάει στο χθες, να αφουγκράζεται το σήμερα και να ονειρεύεται το αύριο. Και η ταινία που πρωταγωνιστεί μας κλείνει το μάτι στο όνειρο, τη μαγεία και το γέλιο.
ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ
Πρόκειται για την πρώτη, ελληνικής παραγωγής, μεγάλου μήκους ταινία animation με πρωταγωνιστή τον Καραγκιόζη! Το σενάριο της ταινίας βασίζεται στην ιστορία του «Καραγκιόζης Γραμματικός»
Ο Καραγκιόζης Γραμματικός είναι ένα από τα παλαιότερα έργα στο ρεπερτόριο του ελληνικού θεάτρου σκιών κι επιλέχθηκε για να αποτελέσει τον βασικό σκελετό πάνω στον οποίο χτίστηκε το σενάριο της ταινίας. Αποδεικνύεται έτσι η διαχρονικότητα του Καραγκιόζη και η ιδιότητά του να ανανεώνεται συνεχώς μπαίνοντας σε καινούργιες φόρμες, να συντονίζεται με το πνεύμα της εποχής, να προκαλεί το ενδιαφέρον και να συγκινεί όλες τις ηλικιακές ομάδες.
«Ο Διοικητής του χωριού αποφασίζει να διορίσει έναν δημόσιο γραμματέα για την εξυπηρέτηση των πολιτών, καθώς οι υπάλληλοί του αναγκάζονται να παραμελούν την εργασία τους για να εξυπηρετούν τους αναλφάβητους συμπολίτες τους στην γραπτή τους επικοινωνία.
Ο Χατζηαβάτης αναλαμβάνει να βρει τον κατάλληλο άνθρωπο για τη θέση, ώσπου συναντά τον Καραγκιόζη που τον εντυπωσιάζει με τις γραμματικές γνώσεις που λέει πως έχει και η αναζήτηση λαμβάνει τέλος! Μετά από μια ξεκαρδιστική συνάντηση με τον Διοικητή, ο Καραγκιόζης γίνεται ο Γραμματικός του χωριού και πιάνει, γεμάτος όρεξη και άδειος γνώσεων, μολύβι και χαρτί.
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΔΕΙΓΜΑΤΑ
Εμπνευσμένα από την ηπειρώτικη αρχιτεκτονική του 19ου αιώνα
Ισορροπία μεταξύ ιστορίας και τέχνης |Ανοικτό περιβάλλον
ΜΟΥΣΙΚΗ
Πρωτότυπη Μουσική & Παραδοσιακά ελληνικά τραγούδια
6 Μουσικά όργανα
Παραδοσιακοί ελληνικοί χοροί
Μετά από έρευνα και μελέτη δημιουργήθηκε η μουσική επένδυση της ταινίας την οποία συνθέτουν τραγούδια και σκοποί παραδοσιακοί που ακολούθησαν τα ήθη, τα έθιμα και τον τρόπο ζωής των Ελλήνων, ταξίδεψαν στα χρόνια κι έφτασαν έως το σήμερα, κι αυτά με τη σειρά τους μέσα από διαδικασίες συνεχούς ανανέωσης, για να αποδείξουν την διαχρονικότητά τους εκφράζοντας με ακρίβεια τα συναισθήματα και τον ψυχισμό του σύγχρονου Έλληνα.
Οι συνθέσεις, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, δημιουργήθηκαν από άγνωστους καλλιτέχνες και διαμορφώθηκαν τους τελευταίους αιώνες. Η γέννησή τους εντοπίζεται στη βυζαντινή περίοδο, αλλά προέρχονται από αρχαία ελληνικά χρόνια, όπου διαμορφώθηκαν μέσα από τελετές και γιορτές.
18 ΒΑΣΙΚΟΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ
50 ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΝΤΕΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ
1.200 ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ ΠΡΟΣΩΠΟΥ
20.000 ΣΚΗΝΙΚΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ
200.000 m2 ΕΙΚΟΝΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ
ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ
Ο κεντρικός ήρωας, ο Καραγκιόζης, είναι ένας μόνιμα ρακένδυτος και πειναλέος τύπος, λίγο άσχημος, λίγο αγράμματος και πάμφτωχος, αλλά ταυτόχρονα και καλοκάγαθος, πανέξυπνος και ανυπότακτος.
Αλληλεπιδρά με τα πάντα γύρω του με μια απόλυτα αντισυμβατική συμπεριφορά, η οποία καταδεικνύει τον πεπερασμένο χαρακτήρα μιας φαινομενικά «ακίνητης» και αδιατάραχτης «τάξης» του κόσμου. Η παρέμβασή του είναι πάντα προβληματική για την καθεστηκυία τάξη και πραγματώνεται μέσα από σουρεαλιστικές και ξεκαρδιστικές περιπέτειες καρναβαλικής αντιστροφής. Η «τάξη» επανέρχεται στο τέλος της παράστασης, έχοντας αφήσει το αποτύπωμα της λαϊκής θυμοσοφίας που ενσαρκώνει ο μπαγαπόντης, αλλά πάντα καλοκάγαθος πρωταγωνιστής.
ΧΑΤΖΗΑΒΑΤΗΣ
O Καραγκιόζης τον αποκαλεί Χατζατζάρη. Είναι, κατά μια έννοια, το alter ego του Καραγκιόζη, ο αχώριστος φίλος του. Γαλίφης και συμβιβαστικός, έχοντας πάντα καλή σχέση με την εξουσία, συχνά προσπαθεί να βοηθήσει τον φίλο του, εξυπηρετώντας τον Πασά τον Διοικητή ή όποιο άλλο εκπρόσωπο της εξουσίας. Πάντα βρίσκεται μπλεγμένος με τον Καραγκιόζη και τις μπαγαποντιές του, ο οποίος με το αναρχικό και ανυπάκουο πνεύμα του τον εκθέτει σε ποικίλους κινδύνους.
ΑΓΛΑΪΑ
Η γυναίκα του Καραγκιόζη, η Ελληνίδα μάνα, σύζυγος και νοικοκυρά. Αγαπάει και φροντίζει την οικογένειά της. Πάντα υπομονετική, γλυκιά και χαριτωμένα γκρινιάρα, έχει την ευθύνη του σπιτιού και στέκεται πάντα στο πλευρό του Καραγκιόζη στην αξία του οποίου πιστεύει. Είτε κάνει τις δουλειές του σπιτιού είτε μεριμνά για το σύζυγο και τα παιδιά της, μόνιμα σιγοτραγουδά κάποιο τραγούδι.
ΣΙΟΡ ΔΙΟΝΥΣΗΣ (Νιόνιος)
Ξεπεσμένος αριστοκράτης της Ζακύνθου, ευγενής στους τρόπους και χαριτωμένα αθυρόστομος, δεν το έχει σε τίποτα να στολίσει τους γύρω του με τις πιο ευφάνταστες βρισιές και κατάρες. Αντιπροσωπεύει, όπως λέει ο Τζούλιο Καΐμη, τη λόγια Ελλάδα.
ΜΟΡΦΟΝΙΟΣ
Αφελής, ρομαντικός, ελαφρόμυαλος και μονίμως ερωτευμένος, με βασικό χαρακτηριστικό του τη μεγάλη μύτη.
ΛΙΛΙΚΑ
Όμορφη, ναζιάρα, καλοντυμένη, με έντονο ταπεραμέντο. Γεμίζει τη γειτονιά με τις φωνές και τα καμώματά της.
ΜΠΑΡΜΠΑΓΙΩΡΓΟΣ
Θείος του Καραγκιόζη, γιγαντόσωμος λεβέντης τσέλιγκας, τραχύς και ατρόμητος, αντιπροσωπεύει τον αγνό και γενναίο Έλληνα. Διακρίνεται για τον αγαθό του χαρακτήρα και την αθώα πονηριά του και δεν χαρίζεται σε κανέναν.
ΚΟΛΗΤΗΡΙΑ (Κολητήρι, Σβούρας και Μπιρικόκος)
Τα πανέξυπνα, γενναία, άτακτα και συχνά αδιάφορα για τα μαθήματα παιδιά του Καραγκιόζη και της Αγλαΐας. Είναι πειραχτήρια και βοηθάνε τον πατέρα τους όποτε υπάρχει ανάγκη.
Ο Κολλητήρης είναι ο μεγάλος γιος του Καραγκιόζη και της Αγλαΐας. Ξυπόλητος, με ρούχα γεμάτα μπαλώματα, όπως του πατέρα του. Είναι γενναίος και αξιολάτρευτος. Οι περιπέτειές του θυμίζουν αυτές του Καραγκιόζη.
Ο Σβούρας είναι ο δευτερότοκος γιος του Καραγκιόζη και της Αγλαΐας. Είναι ατρόμητος, έξυπνος και αγαπά την μπάλα. Πανέτοιμος κάθε στιγμή για νέες περιπέτειες μαζί με τα αδέρφια του.
Ο Μπιρικόκος είναι ο μικρότερος γιος της οικογένειας. Όπως τα αδέρφια του, είναι και αυτός πάντα ξυπόλητος και τα ρούχα του είναι γεμάτα μπαλώματα. Πονηρός και γενναίος, ένα πειραχτήρι που του αρέσει να μπλέκει με τα αδέρφια του σε πολλές περιπέτειες.
ΠΕΡΙΚΛΗΣ
Μάγκας με χαρακτηριστικά παλιάς εποχής, χαριτωμένος, γλεντζές, τεμπέλης, καβγατζής αλλά και αγαθός.
ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ
Εκπρόσωπος της εξουσίας, εγωιστής και μεγαλομανής, κοντός και λαίμαργος, με αστείο παρουσιαστικό, στολισμένος με ένα σωρό παράσημα.
ΥΠΑΣΠΙΣΤΗΣ
Το δεξί χέρι του διοικητή. Αυστηρός αλλά και συναινετικός και καλόκαρδος, νοιάζεται και φροντίζει για όλους και όλα ώστε όλα στο χωριό να κυλούν ομαλά.
Συντελεστές
Σκηνοθεσία
Άκης Καρράς
Χρήστος Λειβαδίτης
Αικατερίνη Παπαγεωργίου
Σενάριο
Άθως Δανέλλης
Φωνές
Άθως Δανέλλης
Έλενα Μαραγκού
Εκτέλεση Παραγωγής
Αναστασία Μάνου
VFX Supervisor
Χρήστος Λειβαδίτης
Animation
Χριστίνα Ανδρουλακάκη
Κωνσταντίνα Θεοδώρου
Compositor
Ηρακλής Φίτσιος
Χάρης Αποστολόπουλος
Lead 3D Generalist
Γιώργος Παπαδόπουλος
Σχεδιασμός Χαρακτήρων
Ανδρέας Ράλλης
Rigging & FX
Λοΐζος Παγώνης
Μουσική
Κώστας Χαριτάτος