Σίγουρα δεν υπάρχουν μαγικά κλειδιά, όμως υπάρχουν τεχνικές που ξεκλειδώνουν τα παιδιά μας και, επιτέλους, μιλάνε για όλα όσα τα απασχολούν:
Αναφέροντας δικά σας παιδικά βιώματα
Πολλές φορές αρκεί ένα δικό μας βίωμα για να τα ενθαρρύνει να αφηγηθούν κάτι που συνέβη στο σχολείο και τα πλήγωσε ή τα ενθουσίασε. Μια δική μας περιπέτεια από το νηπιαγωγείο ή το δημοτικό θα τους δώσει το έναυσμα να μοιραστούν δικές τους καθημερινές στιγμές, ενώ αργά ή γρήγορα θα αποκαλύψουν τα συναισθήματα και τους προβληματισμούς τους.
Αν το παιδί σας δεν ανοίγεται εύκολα, παρατηρήστε την εμφάνισή του ή κάντε ένα σχόλιο πάνω σε κάτι που σας είπε. Για παράδειγμα, πείτε: «Μοιάζεις κουρασμένος. Κουραστική μέρα, ε;» ή «Αναρωτιέμαι πώς αντέδρασες σ’ αυτό. Εγώ θα δυσκολευόμουν στη θέση σου…».
Χωρίς ίχνος κριτικής διάθεσης
Το μυστικό για να συνεχιστεί η συζήτηση και να κάνουμε το παιδί να μιλήσει ανοιχτά, είναι να το ακούσουμε με προσοχή, σοβαρότητα και χωρίς ίχνος κριτικής διάθεσης. Ακόμα κι αν αποκαλύψει μια λάθος συμπεριφορά (δική του ή ενός φίλου του) ας μην βιαστούμε να αρχίσουμε το κήρυγμα.
Οι κατηχήσεις και οι συμβουλές δεν βοηθούν πάντα. Αντίθετα, μπορούμε να κάνουμε στοχευμένες ερωτήσεις μέχρι να καταλάβουμε τι κρύβεται πίσω από το λάθος τους, τι πυροδοτεί τον θυμό τους ή τι τα κάνει να ονειρεύονται και να ενθουσιάζονται.
Μην κάνετε ερωτήσεις που μπορούν να απαντηθούν μονολεκτικά
Κάντε ερωτήσεις συγκεκριμένες και ξεκάθαρες –οι γενικές ερωτήσεις, επιδέχονται γενικών απαντήσεων. Προσπαθήστε να ρωτήσετε για το καλύτερο ή το χειρότερο πράγμα που τους συνέβη, για το φαγητό ή τους φίλους. Ρωτήστε με στόχο να μάθετε κάτι συγκεκριμένο, για να τα βοηθήσετε να συγκεντρωθούν σε μια ολοκληρωμένη απάντηση.
Κάντε συγκεκριμένες ερωτήσεις
Όταν συνδυαστεί η λαχτάρα μας να μάθουμε τα πάντα για το παιδί μας με την φαντασία μας και μια πιο ευχάριστη διάθεση, οι ερωτήσεις απλά θα προκύψουν και η συζήτηση μαζί του θα είναι αποκαλυπτική! Ακόμα κι αν δεν μάθουμε όλα όσα θα θέλαμε, σίγουρα θα έχουμε βρει ένα κοινό σημείο επαφής μαζί του, το οποίο θα μας ανοίξει άλλες, μεγαλύτερες επικοινωνιακές πόρτες για το μέλλον.
Ερωτήσεις για να μάθετε πώς περνάει στο σχολείο:
- Ποια ήταν η καλύτερη στιγμή της μέρας σου;
- Ποια ήταν η χειρότερη στιγμή της μέρας σου;
- Ποιος φίλος σου σε κάνει να γελάς περισσότερο;
- Ποιο από τα παιχνίδια που έπαιξες σήμερα σου άρεσε πιο πολύ;
- Εάν μπορούσες να αποκτήσεις μαγικές δυνάμεις για μία ώρα στο σχολείο, ποια δύναμη θα είχες;
- Πώς θα χρησιμοποιούσες αυτή την δύναμη;
- Εάν η μέρα σου ήταν χρώμα, τι χρώμα θα ήταν;
- Εάν η μέρα σου είχε φωνή, τι θα μας έλεγε;
- Τι σε κάνει να νιώθεις αγαπητός στο σχολείο;
- Σου αρέσει να μοιράζονται μαζί σου τα παιχνίδια τους τα άλλα παιδιά;
Ερωτήσεις για να μάθετε τι σκέφτεται και πώς νιώθει:
- Εάν μπορούσες να κάνεις οτιδήποτε τώρα, τι θα έκανες;
- Ποιος χαρακτήρας σε κάνει να γελάς περισσότερο;
- Πού θα ήθελες να ταξιδέψεις τώρα;
- Εάν μπορούσες να ανοίξεις ένα κατάστημα, τι θα ήθελες να πουλάς;
- Εάν έγραφες βιβλίο, πώς θα ήταν; Τι θα έλεγε;
- Τι νομίζεις πως θα ονειρευτείς απόψε;
- Ποιος είναι ο αγαπημένος σου ήρωας; Τι ξεχωριστό έχει;
- Εάν μπορούσες να έχεις φίλο ένα άγριο ζώο, ποιο θα ήταν αυτό;
- Τι ερώτηση θα του έκανες;
- Αν σχεδίαζες ρούχα (ή σουπερ ήρωες), πώς θα έμοιαζαν;
Ερωτήσεις για να συζητήσετε θέματα αξιών:
- Τι σε κάνει να νιώθεις γενναίος;
- Τι αγαπάς περισσότερο στον καλύτερό σου φίλο;
- Πώς σου αρέσει να βοηθάς τους άλλους;
- Πώς σου αρέσει να σε βοηθούν οι άλλοι;
- Αν ήσουν δάσκαλος, τι θα μάθαινες πρώτα απ’ όλα στους μαθητές σου;
- Τι σε κάνει να νιώθεις ευγνώμων;
- Εάν σου έλεγαν ένα μυστικό που δεν μπορούσες να το κρατήσεις, τι θα έκανες;
- Ποιον θαυμάζεις πιο πολύ και γιατί;
- Πώς θα ένιωθες εάν σου έλεγα ποτέ ψέματα;
- Τι είναι το δίκαιο;
Ερωτήσεις για την οικογένεια:
- Πώς νιώθεις όταν σ’ αγκαλιάζω;
- Πώς νιώθεις όταν μ’ αγκαλιάζεις;
- Πώς νιώθεις όταν σε μαλώνω;
- Εάν έδινες καινούρια ονόματα στους γονείς και τ' αδέρφια σου, ποια θα ήταν αυτά;
- Ποιο είναι το αγαπημένο σου μέρος μέσα στο σπίτι;
- Ποια είναι η πιο ευτυχισμένη στιγμή που θυμάσαι με την οικογένειά σου;
- Και ποια η χειρότερη;
- Εάν μπορούσαμε να κάνουμε ένα ταξίδι μαζί, ποιος άλλος θα ήθελες να ερχόταν μαζί μας;
- Εάν έφτιαχνες νέους κανόνες για την οικογένεια, ποιοι θα ήταν αυτοί;
- Τι θα προτιμούσες να κάνεις μόνος σου χωρίς τη δική μου βοήθεια;