Πετύχαμε να προστατεύσουμε ανθρώπους αλλά χάσαμε δάση και περιουσίες, είπε και ζήτησε να υιοθετήσουμε τον όρο «κλιματική κρίση», συμπληρώνοντας ότι πρέπει να αλλάξουν πολλά στον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τις συνέπειές της.
Τα κύρια σημεία της εισαγωγικής του τοποθέτησης:
- Κυρίαρχος στόχος στις φυσικές καταστροφές είναι η προστασία της ζωής. Ακολουθούν περιουσίες και περιβάλλον. Η επανίδρυση της πολιτικής προστασίας και η στρατηγική των εκκενώσεων απέδωσαν. Οι οικισμοί σώθηκαν. Έχουμε καμένα σπίτια αλλά όχι κατεστραμμένο οικισμό.
- Η κλιματική κρίση επιβάλει δραστικά διαφορετική αντιμετώπιση. Οι νέες συνθήκες δικαιώνουν την επιλογή μου το περιβάλλον να προταχθεί ως πολιτικός στόχος προτεραιότητας. Έχουμε πρωτοφανή χρηματοδοτικά εργαλεία για να προσανατολίσουμε την πατρίδα μας προς οικονομία μηδενικών εκπομπών.
- Αυτή η κυβέρνηση ξέρει, θέλει και μπορεί. Θα ξαναχτίσει ότι χάθηκε στις πυρκαγιές. Οι αποζημιώσεις θα αρχίσουν να καταβάλλονται πολύ σύντομα.
- Η αρνητική εμπειρία από την επέλαση της φύσης πρέπει να γίνει θετική δύναμη αλλαγής. Αλλαγής πολιτικής θεώρησης, ώστε ο άνθρωπος να γίνει επίκεντρο των αποφάσεων. Είναι ευπρόσδεκτη, θα έλεγα απαραίτητη η συμβολή της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Να αποφασίσει τι θέλει. Κάθε δήλωση συναίνεσης ακολουθείται από μια αιχμηρή τοποθέτηση στελέχους της.
Επιγραμματικά, οι σημαντικότερες απαντήσεις του Πρωθυπουργού στις ερωτήσεις που του έγιναν:
Ποια λάθη έγιναν;
Ζήτησα συγνώμη από τους πολίτες. Το έκανα γιατί το αισθάνθηκα ως προσωπική ανάγκη. Πρέπει να δεις τι δεν πήγε καλά. Το συγνώμη είναι και πολιτική πράξη, η συνειδητοποίηση ενός προβλήματος. Είναι η αφετηρία, όχι το τέλος για να γίνουν όσα πρέπει να γίνουν για να μην επαναληφθεί αυτό.
Κάνουμε αυτοκριτική. Κάποια μαθήματα τα έχουμε πάρει. Είπα με σαφήνεια ότι οι ευθύνες στο βαθμό που προσωποποιούνται θα αποδοθούν όταν πρέπει. Όχι την ώρα της μάχης. Οι ευθύνες είναι πολλών ειδών, επιχειρησιακές, πολιτικές, δεν αφορούν πάντα πρόσωπα αλλά και δομές. Πρέπει να αποδίδονται όχι εν βρασμό ψυχής.
Λάθη δεν κάνει όποιος δεν κάνει τίποτα.
Ποιος φταίει;
Είναι σημαντικό να δούμε με καθαρό μυαλό τι πήγε λάθος. Είναι μεγάλη κουβέντα το ζήτημα της πρόληψης. Δώσαμε 51 εκατ. φέτος και θα δώσουμε περισσότερα τα επόμενα χρόνια. Η πολιτική προστασία θα έχει πλέον μεγαλύτερη εμπλοκή. Με πρωτοβουλία της καθαρίστηκαν 19 οικισμοί που έμοιαζαν με το Μάτι. Η Ιπποκράτειος Πολιτεία ήταν μια από αυτές και έτσι προστατεύτηκε, κάηκαν λίγα σπίτια.
Τα Βασιλικά Κτήματα είναι κοντά στην καρδιά μου. Είχαμε προτεραιότητα να παρέμβουμε. Δεν θέλαμε ζημιά αλλά δεν τα καταφέραμε. Λυπάμαι γι’ αυτό. Η καταστροφή δεν έγινε γιατί δεν προσπαθήσαμε. Δυο μήνες γίνονταν υλοτόμηση. Υπήρχαν δυο αντιπυρικές ζώνες αλλά η φωτιά τις πέρασε σαν να μην υπήρχαν.
Mεγάλο πρόβλημα η αναζωπύρωση στη Βαρυμπόμπη που δεν έγινε δυνατό να ελεγχθεί και μας στέρησε πολύτιμα μέσα από άλλες περιοχές.
Yπάρχουν προβληματικές περιπτώσεις με οικισμούς που έχουν μπει στο δάσος για διάφορους λόγους. Είναι σαφές ότι πρέπει να δημιουργηθεί μια ζώνη στην οποία δεν μπορούμε να φυτέψουμε πεύκα αλλά άλλα δέντρα που δεν θα καίγονται εύκολα.
Αν πρέπει να κόβονται κάποια δέντρα για να σωθούν περισσότερα πρέπει να γίνεται με ποιο απλούς τρόπους. Πολλά πρέπει να αλλάξουν.
Το επιτελικό κράτος δεν σβήνει φωτιές με την μάνικα. Συντονίζει. Εχει πετύχει πολλά πράγματα τους τελευταίους μήνες. Παρεμβαίνει όπου υπάρχουν πολλές συναρμοδιότητες για να συντονίσει και να καθοδηγήσει. Είναι απαραίτητη δομή για τη χώρα. Αυτό που παραλάβαμε δεν ήταν επιτελικό και ίσως δεν ήταν κράτος.
Η Βόρεια Εύβοια
Η καταστροφή στην βόρεια Εύβοια ξεπερνά την οικολογική καταστροφής. Ζήτησα από τον κ. Μπένο, έναν άνθρωπο με εμπειρία να χτίζει πάνω από συντρίμμια, ώστε να μας βοηθήσει. Σε δύο επίπεδα:
- Βραχυπρόθεσμες παρεμβάσεις ανακούφισης πληγέντων-προστασίας περιβάλλοντος. Τα όποια χρήματα να εκταμιευθούν πολύ γρήγορα, γι΄ αυτό είπαμε ότι θα γίνεται μία αίτηση σε μία πλατφόρμα.
- Ανάταξη της οικονομίας της περιοχής. Προστασία αναδάσωσης, βοήθεια σε όσους έχασαν καλλιέργειες, τουριστικές επιχειρήσεις ή σεζόν.
Καταλαβαίνω οργή, απογοήτευση, απελπισία των κατοίκων της βόρειας Εύβοιας, τους διαβεβαιώνω ότι θα είμαστε δίπλα τους.
Εστιάσατε υπερβολικά στις εκκενώσεις;
Δυσκολεύομαι να αντιληφθώ ποιος ασκεί κριτική σε πολιτική που έχει στόχο την προστασία ανθρώπινης ζωής. Η σπέκουλα αυτή είναι χυδαία. Εχουμε τραγικές εμπειρίες. Όταν μας εμπιστεύθηκε ο λαός και βάλαμε προτεραιότητες είπα ότι το πρώτο είναι να εξασφαλίσουμε οργανωμένο μηχανισμό εκκενώσεων που θα ξεκινά από το 112. Τέτοια υπηρεσία δεν έχουν πιο προηγμένες χώρες.
Είναι συλλογική κατάκτηση το 112. Εγώ θα φύγω κάποτε από αυτή την καρέκλα αλλά το 112 θα μείνει. Σε ένα φυσικό φαινόμενο δεν κάνεις μόνο εκκενώσεις. Βλέπουμε ότι κάηκε αλλά δεν κοιτάμε όσα σώθηκαν με υπεράνθρωπες προσπάθειες.
Στην Αττική κάηκαν 150 σπίτια. Δεν είναι μεγάλος αριθμός σε σχέση με το μέγεθος της καταστροφής.
Κάποιοι άνθρωποι παρέμειναν και βοήθησαν στην κατάσβεση. Αυτό τους τιμά αλλά το κράτος πρέπει να κάνει προληπτικές εκκενώσεις.
Είναι αρκετά τα διαθέσιμα εναέρια μέσα;
Ηταν περισσότερα από κάθε άλλη φορά. Δεν πετάνε όλα ταυτόχρονα όπως εξήγησε ο Νίκος Χαρδαλιάς. Ηταν αποτελεσματικά και προβλέπεται ενίσχυση με απόκτηση νέων αεροσκαφών και 36 air tractors. Θα πάρουμε και ιδιόκτητα ελικόπτερα.
Αυτές οι πυρκαγιές ονομάζονται «mega fires». Είχαμε στο παρελθόν, μια τέτοια, στην Ηλεία. Τώρα θα είναι πιο συνηθισμένα αυτά τα φαινόμενα.
Ο Νίκος Χαρδαλιάς έδωσε τις εξηγήσεις. Η κατανομή γίνεται με βάση τις ανάγκες. Το ζήτημα όμως συχνά είναι αν μπορείς να επιχειρήσεις. Στη Βόρεια Εύβοια δεν μπορούσαν λόγω καπνών. Δεν μπορούμε να έχουμε εναέριο μέσο παντού.
Το αίτημα για βοήθεια
Ζητήσαμε βοήθεια εντός ωρών από τη στιγμή που καταλάβαμε ότι το πρόβλημα ξεπερνά τις δικές μας δυνάμεις. Σημαντικό ότι έσπευσαν να βοηθήσουν 24 χώρες. Δεν είναι τυχαίο, σηκώθηκαν πολλά τηλέφωνα και από εμένα προσωπικά.
Κρινόμαστε εκ του αποτελέσματος. Πέρυσι είχαμε λίγες φωτιές, φέτος είχαμε πρωτοφανή καύσωνα. Οι πολλές φωτιές που ξεκίνησαν, κάποιες όχι τυχαία, σήμαινε ότι κάποιες θα ξεφύγουν. Του χρόνου θα είμαστε καλύτεροι. Δεν μπορώ πάντως να ακυρώσω την προετοιμασία που έγινε. Το συγκεκριμένο φαινόμενο όμως μας ξεπέρασε.
Οι ανεμογεννήτριες
Απαντώντας σε όσα λέγονται για επενδύσεις σε real estate και ανεμογεννήτριες επεσήμανε ότι το Σύνταγμα επιτρέπει παρεμβάσεις στα δάση. Δεν χρειάζονταν να καούν τα δάση για να γίνουν ανεμογεννήτριες. Μπορούν να χτιστούν στα δάση. Αυτή η δαιμονοποίησή τους έρχεται απέναντι στην προσπάθεια για καθαρή ενέργεια.
Οι εκτάσεις κρίνονται αναδασωτέες, δεν αλλάζει ο χαρακτήρας τους.
Από πού ξεκίνησαν οι πυρκαγιές;
Αν υπήρξε οργανωμένο σχέδιο εμπρησμού θα το διερευνήσει η δικαιοσύνη. Είναι βέβαιο ότι πολλές από τις πυρκαγιές που μπήκαν τις τελευταίες ημέρες ήταν εμπρησμός. Δεν ξέρουμε αν είναι οργανωμένο σχέδιο.
Η Πολιτική Προστασία
Παραλάβαμε την υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας σε ένα υπό κατάρρευση κτήριο και την μετατρέψαμε σε ισχυρή οντότητα με σχέδια για το μέλλον. Ένα τόσο φιλόδοξο πρόγραμμα αλλά δεν μπορεί να εφαρμοσθεί μέσα σε κάποιους μήνες. Εξασφαλίσαμε όμως τους οικονομικούς πόρους.
Τα 1,71 δισ. ευρώ που προβλέπονται (από ΕΣΠΑ) για πρώτη φορά στην Πολιτική. Επιπλέον, 595 εκατ. ευρώ συν 408 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Κι όλα αυτά πριν ξεσπάσουν οι πυρκαγιές.
Μας απασχολεί η ταχύτητα εφαρμογής του νέου προγράμματος και τι θα κάνουμε μέχρι τότε, όπως για παράδειγμα η μίσθωση πυροσβεστικών μέσων. Και να μπουν προτεραιότητες, για παράδειγμα η βόρεια Εύβοια κάηκε αλλά απαιτείται η προστασία της κεντρικής δασικής έκτασης.
Ο Μιχάλης Χρυσοχοϊδης
Ο ρόλος ενός υπουργού στην πρώτη γραμμή δεν είναι μόνο να συντονίζει. Είναι να βρίσκεται κοντά στις δυνάμεις, να τις ενθαρρύνει αλλά όχι να τις συντονίζει. Αυτό έκανε ο Μ. Χρυσοχοϊδης. Τα όρια του ρόλου μας είναι σαφή και κατανοητά. Προτιμώ ένα υπουργό στο πεδίο παρά κάποιον εξαφανισμένο.
Η ίδια η ζωή απάντησε…
Κληθείς να σχολιάσει δηλώσεις του Μ. Χρυσοχοϊδη και του Ν. Χαρδαλιά ότι είμασταν προετοιμασμένοι και απόλυτα έτοιμοι και το κατά πόσο ανταποκρίνονται με όσα τελικά έγιναν, ο πρωθυπουργός δήλωσε:
Η ίδια η ζωή απάντησε στο ερώτημα. Εκανα την αυτοκριτική για το τι κάναμε καλά και τι δεν έγινε καλά. Απαιτούνται μέτρα άμεσης παρέμβασης και έργα μεσοπρόθεσμους χαρακτήρα.
Η ιδιωτική συμβολή, ο θεσμός του αναδόχου αναδάσωσης, είναι πολύ σημαντική παράμετρος, είπε. Θα πάμε σε ιδιωτικές εταιρίες και θα ζητήσουμε να προχωρήσουν γρήγορα στα έργα. Θεωρώ ότι πολλά από αυτά θα γίνουν με δικά τους έξοδα στο πλαίσιο της εταιρικής ευθύνης.
Σχεδιάζουμε ειδική μονάδα δασικών επιχειρήσεων, από πυροσβέστες, και θα ζητήσουμε τεχνογνωσία από άλλες χώρες. Χρειαζόμαστε μεγαλύτερη εξειδίκευση για το μπορεί να γίνει μέσα στα δάση, σε πυρκαγιές.
Η ταχεία στήριξη των πυρόπληκτων και τα νέα μέτρα
Ο αριθμός όσων θα διεκδικήσουν αποζημιώσεις είναι πεπερασμένος, οπότε εκτιμώ ότι θα μπορέσουμε να ολοκληρώσουμε γρήγορα τις διαδικασίες. Αν απαιτούνται πρόσθετα μέτρα θα τα συζητήσω πρώτα με τον κ. Μπένο, ώστε να μην ακολουθήσουμε μόνο επιδοματική λογική. Διότι το βασικό ζητούμενο είναι οι άνθρωποι να μείνουν στον τόπο τους, να μην καταστραφεί ο τοπικός ιστός, κυρίως στην βόρεια Εύβοια.
Πηγή: euro2day.gr