Κάτι αντίστοιχο είναι και οι λεγόμενοι «νυχτερινοί τρόμοι», οι οποίοι εκδηλώνονται πολύ πιο έντονα, έχουν χαρακτηριστικά «θρίλερ» και μπορεί να ανησυχήσουν ιδιαίτερα τον γονιό που δεν είναι ενημερωμένος.
Τι είναι οι νυχτερινοί τρόμοι
Ο ύπνος μας περιλαμβάνει διάφορα στάδια, κάθε ένα απ’ τα οποία σχετίζεται με μια συγκεκριμένη εγκεφαλική δραστηριότητα. Τα όνειρα και, συνεπώς, οι εφιάλτες συμβαίνουν στο 5ο στάδιο του ύπνου, γνωστό και ως REM (ύπνος γρήγορων κινήσεων των ματιών). Οι νυχτερινοί τρόμοι συμβαίνουν σε στάδια που ο ύπνος είναι βαθύτερος (όχι στο στάδιο REM), 2-3 ώρες αφότου το παιδί κομηθεί.
Δεν είναι κακά όνειρα ή εφιάλτες, αλλά ξαφνικές έντονες αντιδράσεις στο αίσθημα φόβου που μπορεί να προκληθεί στο παιδί κατά τη μετάβαση απ’ το ένα στάδιο στο άλλο. Όταν συμβαίνουν, μπορεί να βρούμε το παιδί να είναι καθιστό ή όρθιο με τα μάτια ορθάνοιχτα, να ουρλιάζει αναστατωμένο, να αναπνέει γρήγορα, να έχει έντονη ταχυκαρδία ή εφίδρωση, ακόμα και να κινείται άτακτα δεξιά-αριστερά όντας κατατρομαγμένο.
Τι τους προκαλεί
Οι νυχτερινοί τρόμοι είναι ένα όχι συχνό φαινόμενο, εμφανίζονται κυρίως σε παιδιά από 3 μέχρι 8 ετών (πιο πολύ στα αγόρια) και προκαλούνται από την υπερδιέγερση του κεντρικού νευρικού συστήματος κατά τη διάρκεια του ύπνου – κατά πάσα πιθανότητα, επειδή το σύστημα αυτό δεν έχει ωριμάσει ακόμα.
Σημαντικό ρόλο παίζει και η κληρονομικότητα, αφού ένα υψηλό ποσοστό των παιδιών που βιώνουν νυχτερινούς τρόμους έχουν ένα τουλάχιστον μέλος της οικογένειας που είχε την ίδια ή παρεμφερείς διαταραχές ύπνου ως παιδί (π.χ. υπνοβασία).
Άλλες αιτίες που έχουν συνδεθεί με την εμφάνιση της υπερδιέγερσης που προκαλεί τους νυχτερινούς τρόμους είναι η υπερβολική κούραση, το παιδικό άγχος, μια απλή ασθένεια (π.χ. μια εποχική ίωση), μια καινούργια φαρμακευτική αγωγή, η αλλαγή περιβάλλοντος (π.χ. διανυκτέρευση σε σπίτι που δεν είναι οικείο).
Τι πρέπει να κάνουμε
Ευτυχώς, αν και οι νυχτερινοί τρόμοι αποτελούν ένα αγχωτικό θέαμα για τον γονιό που ξυπνά μέσα στην αγωνία, σπανίως αποτελούν λόγο ανησυχίας ή κρύβουν κάποιο παθολογικό αίτιο, ενώ και τα παιδιά δεν θυμούνται τίποτα όταν ξυπνήσουν.
Παρ’ όλ’ αυτά, δεν είναι εύκολο να βλέπεις το παιδί σου να φοβάται ή να ταλαιπωρείται και να μην μπορείς να κάνεις τίποτα. Κι όμως, το καλύτερο που έχει να κάνει ένας γονιός είναι να περιμένει να περάσει η «κρίση» που μπορεί να κρατήσει αρκετά λεπτά, αλλά όχι παραπάνω – μπορεί βέβαια να συμβεί και δεύτερη φορά σε μια νύχτα. Μόλις περάσουν οι τρόμοι, το παιδί επιστρέφει στον βαθύ ύπνο κι όλα είναι μέλι γάλα.
Οι νυχτερινοί τρόμοι όσο συχνοί και αν είναι, σταματούν συνήθως μόλις το παιδί περάσει μια ηλικία ή εξουδετερωθεί η γεννεσιουργός αιτία (π.χ. η πηγή του άγχους). Μπορούμε, όμως, να αποτρέψουμε την εμφάνισή τους προσπαθώντας να κοιμίζουμε το παιδί σε ήρεμο περιβάλλον, να αποφεύγουμε ό,τι του δημιουργεί έντονο στρες και να είμαστε σίγουροι ότι ξεκουράζεται αρκετά καθημερινά.
Φυσικά, αν οι νυχτερινοί τρόμοι είναι συχνοί και επιμένουν, καλό είναι να συμβουλευτούμε τον παιδίατρό μας.