Η ψυχολόγος Ανθή Διοξιάδη στο βιβλίο της «Ρίζες και Φτερά» αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «η υπερπροστασία αρχίζει όταν κάνουμε για ένα παιδί πράγματα που μπορεί να κάνει μόνο του ή δεν το αφήνουμε να κάνει άλλα που θα έπρεπε να τα κάνει μόνο του για να μάθει να μπορεί. Από τη στιγμή που ένα παιδάκι μπορεί να περπατήσει δεν το παίρνουμε όλη την ώρα αγκαλιά. Από τη στιγμή που ξέρει να πιάνει το κουτάλι και το πιρούνι, το αφήνουμε να φάει μόνο του, όσο αργά και αν τρώει, όσο κι αν λερώνεται, όση ακαταστασία κι αν δημιουργεί.»
Φυσικά, η ίδια λογική ισχύει και όταν το παιδί μεγαλώνει και πηγαίνει στο σχολείο. Τα ερεθίσματα που έχει λάβει ως νήπιο, πλέον τα αξιοποιεί σ’ ένα περιβάλλον με συνομίληκούς του. Δοκιμάζει, κάνει λάθη και παίρνει πολύτιμα μαθήματα ώστε να μπορέσει στο μέλλον να αναλάβει την πλήρη ευθύνη για τον εαυτό του.
Σ’ αυτή την προσπάθεια ανεξαρτητοποίησης πρέπει να είμαστε σύμμαχοι των παιδιών μας και όχι να δημιουργούμε εμπόδια, είτε επειδή φοβόμαστε, είτε επειδή έχουμε ανασφάλειες ή (ακόμα χειρότερα!) μας «καταπίνει» η ελεγχομανία μας.
Ήρθε η ώρα να χαλιναγωγήσουμε όλα αυτά που νιώθουμε και να χαλαρώσουμε. Πρέπει να αφήσουμε τα παιδιά μας στην ησυχία τους να ανακαλύψουν τον εαυτό και τις δυνάμεις τους γιατί μόνο έτσι:
Μαθαίνουν να βρίσκουν λύση στα προβλήματά τους
Οι υπερπροστατευτικοί γονείς, προσπαθώντας να προστατέψουν τα παιδιά από κάθε τύπου κίνδυνο, καταλήγουν να λειτουργούν κάπως… ευνουχιστικά. Ένα παιδί που έχει μάθει ότι οι ευθύνες διεκπεραιώνονται και οι κίνδυνοι αποκρούονται από τη μαμά και το μπαμπά, δεν αναπτύσσει κοινωνικές δεξιότητες. Δεν μαθαίνει πώς να επιλύει μόνο του ένα πρόβλημα και πώς να λειτουργεί αυτόνομα.
Αναλαμβάνουν την ευθύνη των πράξεών τους
Καλώς ή κακώς, αρκετές φορές είναι απαραίτητο να πάθεις για να μάθεις. Αυτό ισχύει και για τα παιδιά. Όταν αναλαμβάνουμε εμείς τις ευθύνες των παιδιών και διαχειριζόμαστε όλες τις υποχρεώσεις τους, δεν του μαθαίνουμε τίποτα χρήσιμο. Το αντίθετο μάλιστα! Του μαθαίνουμε να είναι φυγόπονοι. Πρέπει να αφήνουμε στο παιδί περιθώρια αυτενέργειας, ούτως ώστε να μάθει να υπολογίζει τις συνέπειες των πράξεών του.
Αποκτούν αυτοπεποίθηση
Τα παιδιά για να χτίσουν αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση πρέπει να έχουν περιθώρια αυτενέργειας. Όσο οι γονείς προσπαθούν να τα απαλλάξουν από άγχη και ευθύνες, τόσο τους δείνχνουν ότι δεν τους έχουν εμπιστοσύνη και αυτό έχεις ως αποτέλεσμα ένα παιδί να νιώθει ότι δεν είναι αρκετά ικανό για να ανταπεξέλθει σε απαιτητικές συνθήκες. Η χαρά, όμως, που προσφέρει η επίτευξη ενός δύσκολου στόχου είναι πολύτιμη και λειτουργεί ως οδηγός στο να πιστέψει ένα παιδί στον εαυτό του.
Στηρίζονται στα δυο τους πόδια
Οι πράξεις έχουν επιπτώσεις και αυτό είναι ένα μάθημα που πρέπει να πάρει κάθε παιδί από μικρή ηλικία. Έτσι μόνο θα γίνει ένα υπεύθυνο άτομο που όταν βγει αργότερα στην κοινωνία θα μπορεί να ανταποκριθεί με ωριμότητα και σύνεση στις υποχρεώσεις του. Το κύριοτερο, όμως, θα μάθει να στηρίζεται στις δικές του δυνάμεις και δεν θα χρειάζεται καμία «πατερίτσα».
Εν κατακλείδι...
Το παρακάτω απόσπασμα απ’ το βιβλίο «Ρίζες και Φτερά», είναι τροφή για σκέψη προς όλους εμάς τους γονείς: «Η μόνη μας δυνατότητα είναι να κάνουμε τα παιδιά μας όσο πιο γερά και ικανά για να αντιμετωπίσουν ό,τι τους τύχει. Κι όσο πιο νωρίς εξοικειωθούν με τα μικρά δύσκολα τόσο πιο εξασκημένα θα είναι μετά για τα μεγάλα δύσκολα.»