Τα χαρακτηριστικά των υπερεμπλεκόμενων οικογενειών
- Κάθε μέλος της οικογένειας εκπληρώνει ένα συγκεκριμένο ρόλο που επιτρέπει τη δυσλειτουργική συμπεριφορά από τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας (π.χ. ο «ειρηνοποιός» της οικογένειας μπορεί να εξομαλύνει τις συγκρούσεις που δημιουργεί το κακοποιητικό μέλος της οικογένειας ή μπορεί να ενοχοποιεί άλλα μέλη της οικογένειας για την προσπάθειά τους να θέσουν υγιή όρια).
- Η υπερεμπλοκή συχνά ξεκινά όταν ένα οικογενειακό μέλος αντιμετωπίζει ένα ψυχικό πρόβλημα ή πρόβλημα με την κατάχρηση ουσιών.
- Οι υπερεμπλεκόμενες οικογένειες συχνά βλέπουν τη διαφωνία ως προδοσία.
- Οι υπερεμπλεκόμενες οικογένειες ζητούν ακόμα κι από τα ενήλικα παιδιά ένα ασυνήθιστο επίπεδο εγγύτητας (π.χ. να περνάν όλες τις διακοπές με την οικογένειά του. Αν περάσει τις διακοπές του με τα πεθερικά του ή μόνο με τη δική του οικογένεια, η υπερεμπλεκόμενη οικογένεια μπορεί να το απομονώσει ή να το τιμωρήσει).
- Είναι δύσκολο να διακρίνεις πού ξεκινούν τα συναισθήματα του ενός και πού τελειώνουν τα συναισθήματα του άλλου.
- Ίσως υπάρχουν σιωπηρές οικογενειακές νόρμες που τα μέλη της οικογένειας θεωρούν δεδομένες, αν και τα άτομα εκτός οικογένειας, μπορεί αμέσως να διακρίνουν αυτές τις νόρμες ως ασυνήθιστες ή δυσλειτουργικές (π.χ. να έχει ως κανόνα να μην καλεί ποτέ την αστυνομία όταν κάποιο μέλος της οικογένειας κακοποιεί κάποιο άλλο).
Πώς η υπερεμπλοκή επιτρέπει την κακοποίηση
Η υπερεμπλοκή των μελών της οικογένειας δεν οδηγεί πάντοτε σε κακοποίηση, αλλά αποτελεί έναν ισχυρό παράγοντα προστασίας των κακοποιητικών μελών από τις συνέπειες των πράξεών τους.
Τα υπερεμπλεκόμενα μέλη της οικογένειας μπορεί να βλέπουν ακόμα και την πιο βαθιά επιβλαβή συμπεριφορά ως φυσιολογική και σωστή. Τα μέλη της δυσκολεύονται να δημιουργήσουν υγιείς σχέσεις με άλλους ανθρώπους ενώ συχνά βλέπουν τις φυσιολογικές συμπεριφορές των άλλων ως προβληματικές.
όταν για παράδειγμα το παιδί παντρευτεί καικάνει τη δική τπυ οικογένεια, εξακολουθεί να δίνει προτεραιότητα στην οικογένεια καταγωγής του ή να υποκύπτει στις πιέσεις των οικογενειακών μελών του ή ακόμη και να αποδέχεται την κακοποιητική συμπεριφορά.
Το τραύμα των υπερεμπλεκόμενων οικογενειών
«Τα υπερεμπλεκόμενα οικογενειακά συστήματα είναι συχνά απορριπτικά απέναντι στο τραύμα» γράφει η Ψυχολόγος Zawn Villines. «Ένας γονέας, για παράδειγμα μπορεί να δικαιολογήσει τη μεθυσμένη κακοποιητική του αντίδραση προς το παιδί του ως φυσιολογική αντίδραση στους κακούς βαθμούς του παιδιού του. Στην ενήλικη ζωή, τα οικογενειακά μέλη μπορεί να υπερασπίζονται την κακοποίηση των γονιών τους, επιμένοντας ότι ο γονέας ήταν υπό την επήρεια άγχους ή ότι ήταν σφάλμα των παιδιών.
Αν τα υπερεμπλεκόμενα οικογενειακά συστήματα θεωρούν το τραύμα ως φυσικό ή δικαιολογημένο, τότε είναι πολύ δύσκολο για τα μέλη τους να καταλάβουν τα συναισθήματα και τις εμπειρίες τους. Σε αυτή τη μορφή χειραγώγησης, μια οικογένεια μπορεί να αντικαταστήσει τα συναισθήματα ενός ατόμου με τη συλλογική κρίση της οικογένειας. Με την πάροδο του χρόνου, το μέλος της οικογένειας μπορεί να δυσκολεύεται να ξεχωρίσει τα δικά του συναισθήματα από αυτά που η οικογένεια επιμένει πως θα έπρεπε να έχει».
Ο δεσμός του τραύματος και η υπερεμπλοκή
Μέσω του δεσμού του τραύματος, ο κύκλος της κακοποίησης ενώνει τα μέλη της οικογένειας, δημιουργώντας έντονες συναισθηματικές προσκολλήσεις. Στις κακοποιητικές σχέσεις, o θύτης μπορεί να γίνει βίαιος και τρομακτικός και στη συνέχεια απολογητικός και εξαιρετικά τρυφερός. Ορισμένοι κακοποιητικοί γονείς προσπαθούν να αντισταθμίσουν την κακοποίηση με δώρα, ειδικούς εορτασμούς ή υπερβολική αγάπη. Πολλοί «επιζώντες» της κακοποίησης αναφέρουν πως όταν οι γονείς τους δεν ήταν κακοποιητικοί, ήταν εξαιρετικά δημιουργικοί, δυναμικοί και τρυφεροί.
Αυτή η διακοπτόμενη ενδυνάμωση αγάπης και στοργής, καθιστά πολύ δύσκολη τη διαφυγή του θύματος. Αργότερα, τους ωθεί να αναζητούν και να παραμένουν σε κακοποιητικές ή υπερεμπλεκόμενες σχέσεις.
Τα άτομα που μεγαλώνουν σε δυσλειτουργικά οικογενειακά συστήματα ίσως αγνοούν τα δικά τους συναισθήματα. Μπορεί να αμφισβητούν τις αναμνήσεις τους, να αναρωτιούνται αν το τραύμα συνέβη πραγματικά ή να πιστεύουν πως τους άξιζε να κακοποιηθούν.
Ακόμα και όταν ένα άτομο είναι σε θέση να δει την οικογένειά του μέσα από μία αντικειμενική οπτική, η θέσπιση ορίων μπορεί να αποδειχθεί δύσκολη. Οι γιορτές, οι οικογενειακές διακοπές καθώς και άλλες στιγμές έντονης οικογενειακής εγγύτητας μπορούν να πυροδοτήσουν παλιές συνήθειες και να οδηγήσουν σε νέο τραύμα.
Πηγή: psychologynow.gr