Τα παιδιά ηλικίας 1 έως 2 ετών βρίσκονται σε ονομαζόμενο «στάδιο πρώιμου παιδιού». Θέλουν να εξερευνήσουν τον κόσμο οπότε καλό είναι να τα αφήσετε να το κάνουν με την επίβλεψη και την φροντίδα σας.
Τι να αποφεύγετε
- Τις φωνές: δεν πρέπει να αισθάνονται ότι δεν είναι αγαπητά.
- Να τα αφήνετε για πολύ ώρα μόνα τους: τα μικρά παιδιά είναι πολύ ευαίσθητα στο φόβο της εγκατάλειψης.
- Τις λεπτομερείς εξηγήσεις: καταλαβαίνουν τα μισά από όσα τους λέτε και μπερδεύονται.
Τι να κάνετε
- Εξηγήστε αυτό που θέλετε να τους πείτε με απλά και λίγα λόγια.
- Αποσπάστε την προσοχή του παιδιού προτείνοντάς του κάτι που του αρέσει.
- Μην τα αφήνετε για πολύ ώρα μόνα τους ή μην ξεπερνάτε το χρονικό όριο που τους είπατε πως θα λείψετε.
Παιδιά ηλικίας 2-3 ετών
Τα μικρά παιδιά, δηλαδή τα παιδιά ηλικίας μεταξύ 2 και 3 ετών, καταβάλλουν συνεχή προσπάθεια να αποκτήσουν αυτονομία και αυτοπεποίθηση, ενώ αρχίζουν να κατανοούν τα όρια και τους κανόνες. Συχνά απογοητεύονται από τους περιορισμούς και εκδηλώνουν τη δυσαρέσκειά τους με θυμό και έντονες αντιδράσεις.
Τι να αποφεύγετε
- Να θέτετε συνεχώς απαγορεύσεις και «μη».
- Να αγνοείτε το παιδί όταν αντιδρά, υποθέτοντας πως σύντομα θα ξεχάσει τον λόγο που γκρινιάζει και θα όλα θα γίνουν όπως πριν.
- Το ξύλο και πάσης φύσεως τιμωρία που μπορεί να το πληγώσει – πάντα και σε όλες τις ηλικίες!
Τι να κάνετε
- Διατηρήστε τον έλεγχο και την ψυχραιμία σας. Το παιδί δεν είναι ο εχθρός σας – προσπαθήστε να κατανοήσετε τα συναισθήματά του χωρίς να δείχνετε απογοητευμένοι.
- Απομακρύνετε το παιδί από το μέρος που υπήρξε η πηγή του κακού.
- Καθησυχάστε το κρατώντας του τα χέρια και ρωτήστε το τι προκάλεσε την αντίδρασή του. Ίσως ήταν ο φόβος ή απλά η κούραση.
- Εξηγήστε του απλά και ξεκάθαρα την κατάσταση και το λάθος τους, δίνοντας ένα παράδειγμα μιας εναλλακτικής και πιο κατάλληλης συμπεριφοράς.
Παιδιά ηλικίας 3 έως 5 ετών
Τα παιδιά προνηπιακής και νηπιακής ηλικίας αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα και αναγνωρίζουν τα όρια που τους βάζετε. Ωστόσο, χρειάζονται ακόμα τη βοήθειά σας στην εμπέδωση των κανόνων και την ανάπτυξη ορθής κρίσης.
Τι να αποφεύγετε
- Τους μακρόσυρτους λόγους και τους ατέλειωτους διαλόγους. Τα παιδιά κουράζονται και τελικά το αποτέλεσμα είναι αντιπαραγωγικό.
- Τις απειλές για συνέπειες και επιπτώσεις που τελικά δεν θα εφαρμόσετε. Κάντε αυτό που λέτε ή μην το πείτε καθόλου.
Τι να κάνετε
- Θέστε κανόνες και βάλτε όρια. Είναι στην ηλικία που καταλαβαίνουν το πραγματικό τους νόημα και μπορούν να τα ακολουθήσουν.
- Δείξτε με το παράδειγμά σας την συμπεριφορά που θέλετε να έχει.
- Μιλήστε για τις λογικές συνέπειες της κακής τους συμπεριφοράς και βάλτε όρια.
- Επιβραβεύστε την καλή τους συμπεριφορά!
Παιδιά ηλικίας 6 έως 12 ετών
Η περίοδος που ξεκινά στα 6 και ολοκληρώνεται στα 12, όταν δηλαδή ξεκινά για τα καλά στην εφηβεία, τα παιδιά κερδίζουν όλο και περισσότερη αυτονομία ενώ ξεκινούν και τις πρώτες συνειδητές κόντρες με τους γονείς. Επιλέγουν τους φίλους και τα ενδιαφέροντά τους, ενώ οι γονείς εξακολουθούν να έχουν τον έλεγχο των σημαντικών αποφάσεων.
Τι να αποφεύγετε
- Τις μη πραγματοποιήσιμες τιμωρίες. Το να μην παίξει το παιδί play station για ένα μήνα, για παράδειγμα, ίσως είναι μία επίπτωση που θα δυσκολευτείτε να κρατήσετε μέχρι τέλους.
- Να ταπεινώνετε και να επικρίνετε το παιδί για μια άσχημη συμπεριφορά του μπροστά στους άλλους.
- Να προσπαθείτε να πειθαρχήσετε τοι παιδί μέσα από τη συζήτηση. Η πειθαρχία πρέπει να είναι αδιαμφισβήτητη και μη συζητήσιμη, ώστε να μην χάσετε το κύρος σας.
Τι να κάνετε
- Μια λογική συζήτηση χωρίς επικριτικό χαρακτήρα.
- Βάλτε καθημερινούς κανόνες για την ομαλή λειτουργία του σπιτιού και τηρήστε τους.
- Θέστε επιπτώσεις σε περίπτωση αθέτησης των υποσχέσεών τους, παραμένοντας όμως ρεαλιστές!