Παραμέληση
Όσο παράξενο και αν ακούγεται, υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι γονείς αμελούν να ικανοποιήσουν βασικές βιολογικές ανάγκες των παιδιών τους, εκείνες που έχουν κάνουν με την στέγαση, τη σίτιση, την ένδυση, την επαίδευση ή την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη του παιδιού. Η πλημμελής φροντίδα έστω και για μία μόνο από τις παραπάνω ανάγκες, μπορεί να κρατήσει ένα παιδί αρκετά πίσω όσον αφορά τη σωματική ανάπτυξη, το μορφωτικό του επίπεδο και τη συνολική υγεία του.
Στην ίδια κατηγορία είναι και εκείνοι που αμελούν τις συναισθηματικές ανάγκες ενός παιδιού, το αφήνουν έκθετο σε κινδύνους χωρίς επίβλεψη, του στερούν τη δυνατότητα να νιώσει ασφάλεια και θαλπωρή και δεν ενδιαφέρονται για το πως νιώθει και τι θέλει. Παραμελώντας ένα παιδί μ’ αυτόν τον τρόπο, σταδιακά το αποκλείεις από την εμπειρία μιας υγιούς οικογενειακής ζωής με ανυπολόγιστες συνέπειες για τον ψυχικό κόσμο και την ενήλικη ζωή του.
Αδιαφορία
Υπάρχουν παιδιά που μοιάζουν να έχουν τα πάντα, αλλά τους λείπει κατι πολύ βασικό: οι γονείς τους. Μπορεί να ικανοποιούν όλες τις ανάγκες τους χωρίς εκπτώσεις ή παραλείψεις, αλλά η καθημερινότητά τους να είναι τόσο γεμάτη με δουλειές και δραστηριότητες που δεν έχουν χρόνο να αφιερώσουν στα παιδιά τους, να μιλήσουν και να παίξουν μαζί τους. Είναι εκείνοι που τα «τσεκάρουν» όλα στη λίστα με τα απαραίτητα για κάθε παιδί, αλλά ως προτεραιότητα έχουν θέσει τον εαυτό τους, την καριέρα και την αναψυχή τους.
Μεγαλώνοντας, ένα παιδί μπορεί να εκλάβει αυτήν τη συμπεριφορά ως αδιαφορία και να ανταποδώσει με τον ίδιο τρόπο. Μπορεί, ακόμη, έχοντας στερηθεί την τρυφερότητα και την άνευ όρων παρουσία των γονιών, να γίνει ένας άνθρωπος κυνικός και συναισθηματικά αποστασιοποιημένος, ανήμπορος να κάνει σχέσεις ουσιαστικές και ανταποδοτικές.
Θυμός
Όσο αναποτελεσματικό και επιζήμιο είναι να φωνάζεις και να δέρνεις ένα παιδί, άλλο τόσο κακό είναι το να θυμώνεις μαζί του και να το τιμωρείς «κρατώντας του μούτρα» επειδή σε παράκουσε. Να το αγνοείς επιδεικτικά για να το κάνεις να νιώσει πως έχει κάνει κάτι κακό και να του στερείς την αγκαλιά, την τρυφερότητα και τη φροντίδα σου. Ή ακόμη, να το τιμωρείς με τρόπο εκδικητικό, όπως είναι η στέρηση μιας βασικής ανάγκης (ένα γεύμα π.χ.).
Είναι απολύτως φυσιολογικό για κάθε παιδί να κάνει του κεφαλιού του πότε πότε, να κάνει λάθη και ζημιές ακόμη, και είναι άδικο να τιμωρείται με στέρηση του πιο σημαντικού αγαθού που είναι η αγάπη του γονιού. Όταν αυτή η συμπεριφορά γίνεται συστηματική, το παιδί μπορεί να νιώσει πως ότι κι αν κάνει ο γονιός θα είναι απογοητευμένος, να παρατήσει την προσπάθεια του για να αντιστρέψει αυτήν τη συνθήκη και να μεγαλώσει έχοντας χαμηλή αυτοεκτίμηση και προβληματική συμπεριφορά.
Απωθημένα
Όταν φέρνουμε ένα παιδί στον κόσμο, η ζωή μας μαζί του ξεκινά απ’ το μηδέν και καμία ευθύνη δε φέρει εκείνο για τα λάθη, τις παραλείψεις ή τα απωθημένα μας. Όσο και αν είναι ανθρώπινο να μας βασανίζει το παρελθόν, όταν γινόμαστε γονείς πρέπει να αφήνουμε πίσω όσα μας βαραίνουν και να εστιάζουμε σ’ αυτό που συμβαίνει τώρα, τη ζωή με το παιδί μας. Είναι λάθος να αφήνουμε όσα δεν διορθώνονται να μας εμποδίζουν απ’ το να είμαστε οι καλύτεροι γονείς που του αξίζουν.
Ένα παιδί που μεγαλώνοντας αντιλαμβάνεται ότι οι γονείς του είναι δυστυχισμένοι, αναπτύσσει την αίσθηση ότι, με κάποιον τρόπο, φταίει εκείνο. Δεν έχει τη δυνατότητα να γνωρίζει τι έχει συμβεί πιο πριν ή να αποσυνδέσει τον ερχομό του στη ζωή απ’ την κατάσταση που βιώνουν οι γονείς του από τότε. Και όσο δεν βρίσκει εξήγηση, οι ενοχές δεν επιτρέπουν στο παιδί να συνδεθεί με τους γονείς να απολαύσει την αγάπη τους και να χαρεί ξέγνοιαστο την παιδική του ηλικία.