Να σημειωθεί ότι ο γυναικολογικός έλεγχος πρέπει να γίνεται μία φορά τον χρόνο στις γυναίκες που είναι υγιείς. Σε γυναίκες με παθολογικό γυναικολογικό ιστορικό μπορεί να ζητηθεί και επανεξέταση.
1. Ιατρικό ιστορικό
Η εξέταση γίνεται ξεκινώντας με τη λήψη του ιατρικού ιστορικού, με το οποίο ο γυναικολόγος μπορεί να εκτιμήσει παθήσεις ή συμπτώματα και να τα συσχετίσει με τυχούσα παθολογία από το γεννητικό σύστημα της γυναίκας.
2. Γυναικολογική εξέταση
Μετά τη λήψη του ιατρικού ιστορικού, ακολουθεί η γυναικολογική εξέταση. Αυτή γίνεται αρχίζοντας με την επισκόπηση των έξω γεννητικών οργάνων (αιδοιογεννητική περιοχή) για τυχούσα παθολογία (οξυτενή κονδυλώματα, δερματικές μολύνσεις, ανατομικές ανωμαλίες). Ακολουθεί η εξέταση του κόλπου και του τραχήλου της μήτρας. Αυτή γίνεται με την τοποθέτηση στον κόλπο ενός οργάνου που λέγεται κολποδιαστολέας. Αυτός τοποθετείται προσεκτικά στον κόλπο, όπου μέσω αυτού γίνεται επισκόπηση του κολπικού τοιχώματος και του τραχήλου της μήτρας για κολποτραχηλίτιδες, ιογενείς βλάβες, ανατομικές ανωμαλίες (κολπικά διαφράγματα, δύο τραχήλους) ή παθολογία όπως προπτώσεις μήτρας κυστεοκήλη). Ακολουθεί η λήψη του test pap ή, αν χρειάζετα, άλλων παρακλινικών εξετάσεων, όπως καλλιέργειες κολπικού και τραχηλικού υγρού. Αφού ολοκληρωθεί η επισκόπηση και η λήψη των εργαστηριακών εξετάσεων ακολουθεί η κλασική αμφίχειρη γυναικολογική εξέταση, κατά την οποία με την ψηλάφηση διαγιγνώσκεται η φυσιολογική ή η παθολογική κατάσταση των έσω γεννητικών οργάνων (θέση, κλίση μήτρας, ύπαρξη ινομυωμάτων). Επίσης, γίνεται έλεγχος των ωοθηκών για την ύπαρξη φυσιολογικής ή παθολογικής κατάστασης, όπως ψηλαφητά μορφώματα (κυστικά ή συμπαγή), ευαισθησία (άλγος) στον δεξιό και αριστερό λαγώνιο βόθρο.
3. Τest pap (τεστ Παπανικολάου)
Το τest pap είναι εξέταση που διεκπεραιώνει ο κυτταρολόγος και διαγιγνώσκει την ύπαρξη παθολογίας ή όχι στον κόλπο και στον τράχηλο της μήτρας (κολποτραχηλίτιδες, HPV λοίμωξη ή προκαρκινικές και καρκινικές καταστάσεις του τραχήλου).
4. Υπερηχογράφημα
Η υπερηχογραφική εξέταση γίνεται από το γυναικολόγο για να υπάρχει και η οπτική απεικόνιση των έσω γεννητικών οργάνων, με την οποία επιβεβαιώνεται η διάγνωσή του που προηγήθηκε με τη γυναικολογική εξέταση. Με το υπερηχογράφημα βλέπουμε την υφή, τη σύσταση, το μέγεθος, τη θέση και την κλίση της μήτρας (αδενομύωση, ινομυώματα, ευμεγέθης ή παιδόμορφος μήτρα, οπίσθια η πρόσθια θέση, υπέρκαμψη). Ακολουθεί ο έλεγχος του ενδομητρίου (πάχος, σύσταση, ύπαρξη πολυπόδων). Έλεγχος των ωοθηκών για τυχούσα παθολογία τους (πολυκυστικές ωοθήκες) ή η ύπαρξη μορφωμάτων (κυστικών ή συμπαγών ή και μικτών). Οι σάλπιγγες δεν απεικονίζονται εκτός αν υπάρχει παθολογία (υδροσάλπιγγες). Ελεύθερο υγρό στον χώρο του Douglas, μπορεί να υποδηλώνει λοίμωξη ή κάποια βαρύτερη κατάσταση(Ca ωοθηκών).
5. Εξέταση μαστού
Τέλος, ο γυναικολόγος θα κάνει επισκόπηση και ψηλάφηση μαστών για τυχόντα ψηλαφητό όζο, συμπαγή ή κυστικό, και ανάλογα με τα ευρήματα μπορεί να συστήσει μαστογραφία ή υπερηχογράφημα μαστών ή, σε μεγαλύτερη υποψία, ακόμα και μαγνητική τομογραφία.
O Ευστράτιος Κιρμουτσέλης είναι Μαιευτήρας – Γυναικολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης ΛΗΤΩ