«Να ξέρουν ότι είστε ο φύλακας άγγελός τους από τα πρώτα τους βήματα»
«Σ’ όλη τους τη ζωή, δεν σταμάτησα να υπενθυμίζω στα παιδιά ότι πρώτο μου μέλημα είναι η ασφάλειά τους. Φρόντισα μάλιστα να διανθίσω αυτή την ιδέα με μια νότα φαντασίας, λέγοντάς τους ότι είμαι μισός λιοντάρι και όλα τα άγρια ζώα με φοβούνται απ’ τη μυρωδιά και μόνο. Έτσι, δεν προκειται να επιτεθούν ποτέ όταν είμαι εκεί. Ήταν κάτι που σκέφτηκα όταν είχαμε πάει κάμπινγκ και οι θόρυβοι της εξοχής, το κύμα και ο αέρας, έκαναν τα δύο μικρότερα να ζοριστούν με τον ύπνο. Το έκοψα μόνο, οταν η κόρη μου ρώτησε το πατέρα μιας φίλης της αν είναι κι εκείνος μισός-λιοντάρι.
Ειδικά μετά από έναν εφιάλτη, πάντως, είναι πολύ σημαντικό να θυμίσετε στο παιδί ότι θα το προστατεύετε αδιάκοπα, όποια και αν είναι η απειλή, ακόμη και το τρομακτικό τέρας που είδε στο όνειρό του.»
«Να έχετε έτοιμο έναν αντιπερισπασμό μετά από κάθε εφιάλτη»
«Όταν το παιδί ξυπνήσει μέσα στη νύχτα τσιρίζοντας, πρέπει να έχετε υπ’ όψιν ότι δεν το κάνει για να συζητήσετε ψύχραιμα. Υπάρχουν πολλά είδη τσιρίδας, αλλά εκείνη μετά από εφιάλτη είναι απόρροια ενός παράλογου φόβου και ενός έντονου αισθήματος εγκλωβισμού. Αφήστε την καταγραφή των γεγονότων για άλλη στιγμή και καθησυχάστε το παιδί λέγοντας ότι όλα θα πάνε καλά και ότι είναι ασφαλές στο κρεβατάκι του δίπλα ακριβώς στο δωμάτιό σας. Μην αναφέρετε τίποτα που μπορεί να του θυμήσει το κακό ονειρο, χαϊδέψτε το απαλά, αγκαλιάστε το ζεστά και μιλήστε του με σίγουρη φωνή για κάτι που ξέρετε ότι του προκαλεί χαρά. Αν χρειαστεί, αυτοσχεδιάστε, κάντε οτιδήποτε μπορεί να πάρει το μυαλουδάκι του απ’ την κακή εμπειρία.
Μόλις ηρεμήσει, νανουρίστε το μελωδικά μέχρι να κοιμηθεί και πάλι, περιμένετε λιγάκι και φύγετε στις μύτες σαν καρτούν.»
«Να μπαίνετε στη θέση τους για να σας νιώσουν πιο κοντά τους»
«Όταν ήμουν μικρός φοβόμουν τρομερά τη νύχτα και δεν μπορώ ακόμα να ξεχάσω όλες εκείνες τις αγρύπνιες, τους χτύπους της καρδιάς μου, την αβεβαιότητα για το τι είναι αληθινό και τι αποκύημα της φαντασίας μου. Ακόμη και τα πιο ελαφριά θεάματα εκείνα τα χρόνια ήταν αρκετά βάναυσα για ένα μικρό παιδί. Αφήστε οι ειδήσεις για πυρηνικά, απαγωγές κλπ. Θέλω να πω ότι, ούτως ή άλλως, ο κόσμος είναι ήδη πολύ μεγάλος και τρομακτικός για τα παιδιά μας που πρέπει να προσαρμόζονται διαρκώς σε νέους κανόνες, νέες συνθήκες και νέα περιβάλλοντα. Ακόμη και για το πιο χαλαρό παιδί, όλο αυτό είναι μια διαρκής βουτιά στο άγνωστο που δε γίνεται να μην του προκαλεί έντονη ανησυχία.
Μιλήστε στο παιδί σας για όσα μπορεί να εντείνουν το άγχος του κι έτσι θα βρείτε τον τρόπο να σας νιώσει κοντά του και να ηρεμήσει.»
«Να εντοπίζετε τι πυροδοτεί την αγωνία τους»
«Οι εφιάλτες ενός παιδιού ξεκινούν από κάπου και αυτό είναι που πρέπει να βρείτε και να ελέγξετε. Μπορεί να είναι κάτι που βλέπουν συχνά στο δρόμο, μια σκηνή από μια ταινία που τα στιγμάτισε, μια εικονογράφηση σ’ ένα βιβλίο ή ένας φανταστικός χαρακτήρας που στα μάτια του είναι τρομακτικός. Το πρώτο μας παιδί άνοιγε το στόμα και γούρλωνε τα μάτια όποτε έβλεπε μια πολύ έντονη σκηνή σε ένα καρτούν. Μια φορά μπήκαμε σε ένα κατάστημα ηλεκτρονικών ειδών και σε κάθε τηλεόραση έπαιζε το τρέιλερ μιας ταινίας με χαριτωμένα τέρατα. Το μικρό μας δεν τα βρήκε καθόλου χαριτωμένα και είχαμε εφιάλτες για μια βδομάδα. Δεν είναι πάντα τόσο εύκολο, αλλά αξίζει να προσπαθήσετε να βρείτε την πηγή.
Μην τρελαθείτε και βάλετε το παιδί στη γυάλα, μακριά από οτιδήποτε θα μπορούσε να το επηρεάσει, αλλά αν γνωρίζετε τι το τρομάζει δεν υπάρχει λόγος να εκτίθεται σ’ αυτό.»
«Να αποφεύγετε τις υποθετικές απειλές ως μέσο πειθαρχίας»
«Μην αποκλείετε, επίσης, το ενδεχόμενο η πηγή να βρίσκεται σε κάτι που κάνετε εσείς και οι εφιάλτες να οφείλονται σε δικούς σας φόβους, τους οποίους μεταφέρετε με κάποιον τρόπο στο παιδί. Για παράδειγμα, όταν ελέγχετε πριν περάσετε το δρόμο, ίσως δεν πρέπει να του λέτε ότι αν δεν κοιτάξει θα περάσει ένα αυτοκίνητο και θα «το πατήσει». Ή, όταν κλειδώνετε το βράδυ, μην αναφέρετε ότι το κάνετε για να μην μπουν κλέφτες και σας κάνουν κακό. Ως ενήλικες, έχουμε την ικανότητα να ξεχωρίζουμε μια υποθετική απειλή από την πραγματικότητα, αλλά ένα παιδί μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά και να χάσει κυριολεκτικά τον ύπνο του.
Και είναι φυσιολογικό, από τη στιγμή που εμείς είμαστε οι ατρόμητοι προστάτες του, να κλονιστεί η ηρεμία του αν αντιληφθεί ότι τρέμουμε με το παραμικρό.»